Ministarstvo finansija Crne Gore Oktobar ... - Vlada Crne Gore

g Bilten Mi nis tar stva fi nan si ja Cr ne Go re g oktobar - decembar 2009.su status kandidata za članstvo u EU 5 stekle prije uvođenja IPA 6 -e, kao jedinstvenog instrumenta za pretpristupnu pomoć. Na samompočetku su im bile na raspolaganju sve IPA komponente. Naravno, da bi sredstva mogla da se koriste, bilo je neophodno ispunitipostavljene uslove. S jedne strane, riječ je o uslovima vezanim za oblast programiranja, (bilo je neophodno imenovati Strateškogkoordinatora, kao i izraditi neophodna dokumenta), ali sa druge strane trebalo je steći uslove za uvođenje DIS-a. Hrvatske institucijesu decembra 2008. godine stekle akreditaciju za prve četiri komponente, dok su Makedonske institucije čekale nešto duže, takoda su za III komponentu dobili akreditaciju avgusta 2009. godine, što je ujedno predstavljalo i prvi čin prenosa odgovornosti zaupravljanje sredstvima EU u toj zemlji. Ove dvije zemlje se bitno razlikuju u pristupu prilikom donošenja odluke o prioritetima koji sefinansiraju u okviru treće komponente. Samim tim različit je i broj, kako Operativnih programa, tako i Operativnih struktura.Komponenta Operativni program Hrvatska MakedonijaZaštita životne sredine 30% 50%Regionalni razvojTransport 30% 20%Regionalna konkurentnost 20% 0%Razvoj ljudskih resursa Razvoj ljudskih resursa 20% 30%Tabela: Raspodjela sredstava po Operativnim programima 7Hrvatska se opredijelila za četiri Operativna programa i četiri operativne strukture (tri u okviru treće komponente i jednuu okviru četvrte komponente). Na čelu Operativne strukture se nalazi državni sekretar resornog ministarstva koje je ujednonadležno za Operativni program. Implementaciono tijelo se razlikuje od područja djelovanja 8 . Ovaj model je bliži modelu koji jekarakterističan za Strukturne fondove.U Makedoniji postoje dvije Operativne strukture, po jedna za obje komponente 9 .Šta nam predstoji?Glavna preporuka data Crnoj Gori od strane EK je da treba voditi računa o činjenici da su sredstva koja su nam na raspolaganjurelativno mala, tako da treba razmotriti i mogućnost da se u okviru treće komponente možemo opredijeliti samo za neke prioritete.Takođe, kao najbolje rješenje nam se nameće, u skladu sa tim i pojednostavljivanje struktura. Nakon imenovanja Strateškogkoordinatora, neophodno je donijeti odluku o Operativnim strukturama za III i IV komponentu, kao i o njihovim rukovodiocima.Nakon otpočinjanja projekta koji se finansira iz IPA 2009 programa „Jačanje sistema upravljanja i kontrole za finansijsku pomoćEU Crnoj Gori“, koji je predviđen za drugu polovinu 2009. godine, neophodno je sačiniti Nacionalnu mapu puta za DIS za III i IVkomponentu, i u skladu njom pristupiti sprovođenju svih šest faza predviđenih Mapom puta EK. Uporedo sa ovim procesom, morase raditi i na neophodnim strateškim dokumentima, čija izrada zahtijeva uključivanje velikog broja eksperata, kao i dugotrajnoangažovanje na izradi ovog krucijalnog dokumenta.Na našoj administraciji je da učini sve što je u njenoj moći kako bi se izbjegli negativni efekti koje nosi brži proces sticanjastatusa kandidata od procesa sticanja akreditacije za III i IV komponentu.Ovaj izazov treba shvatiti prije svega kao pripremu za korišćenje Strukturnih i Kohezionih fondova, odnosno učenje kroz rad.Što bolje uspostavimo strukture za ove dvije komponente, spremnije ćemo dočekati ulazak u EU i potencijalno veće mogućnostikorišćenja fondova.Bojana Kaluđerović,samostalni savjetnik ISektor za finansiranje i ugovaranje sredstava EU pomoći5 - Hrvatska je ovaj status stekla juna 2004. godine6 - Na snazi je od 01. januara 2007. godine7 - Izvor: Bender T. i Unterwuzerzacher: Prezentacija na seminaru „IPA kao priprema za kohezionu politiku“, Brisel, 24. mart 2009. godine8 - Osim Centralne agencije za finansiranje i ugovaranje (CFCA), kao Implementaciono tijelo u hrvatskoj strukturi se javljaju i Infrastruktura DOO, Hrvatske vode, Fondza zaštitu okoliša i energetsku učinkovitost, Hrvatski zavod za zapošljavanje i Agencija za strukovno obrazovanje i osposobljavanje.9 - Za oba Operativna programa je zadužen CFCD (Central Finance and Contracting Department), koji je ujedno i implementaciono tijelo/agencija. Rukovodilac CFCDjaje i rukovodilac Operativne strukture.96