Fronda21-22

nurty liberalizmu ekonomicznego, popierającego indywidualną własnośći gospodarkę rynkową, ale liberalizm rozumiany jako zespół wartości gwarantującytolerancję, praworządność, neutralność światopoglądową państwaetc. był i jest w Polsce tak mętny, że trudno w ogóle o nim mówić. OpiniaSzackiego zaniepokoiła liberalnych intelektualistów skupionych wokół„Res Publiki Nowej", a Paweł Śpiewak skrytykował kolegę po fachu za lekceważeniesił rodzimego liberalizmu („RPN" 1994, nr 11). I słusznie, bo jaktu tworzyć liberalizm bez fundamentu tradycji?Aby młody polski liberalizm lat 90-tych nie musiał wisieć w próżni, należałopowołać do życia liberalizm polski poprzednich epok. Hans-GeorgFleck, przedstawiciel Fundacji Naumanna, mówił o budzeniu świadomości:„specyfiką polskiej liberalnej sceny politycznej jest brak świadomościposiadanych tradycji, nikła znajomość prądów i myśli, pozwalającychodnaleźć tożsamość oraz brak świadomościistnienia tych ruchów, organizacji i postaciw polskiej historii, na które współcześnipolscy liberałowie moglibypowołać się w sposóbświadomy i z poczuciemdumy zarazem". Z tą dumą to różniebywa, bo jako liberałów sklasyfikowanopostępowych demokratów, otwarcie promującychantysemityzm w początkach XX wieku. Wróćmy jednak domowy Flecka: „głównym zatem celem, jaki przyświecał kolokwium historycznemu(...) było stworzenie okazji do uwypuklenia kwestii kontynuowaniatradycji stanowiącej element pozwalający odnaleźć swą tożsamośćwszystkim polskim liberałom. Konferencja taka musiała mieć charakter naukowy,albowiem polscy liberałowie będą w stanie kontynuować swe tradycjejedynie na bazie naukowo zbadanego i sprawdzonego stanu wiedzy o tradycjachliberalnych." Trudno o jaśniej sformułowane wezwanie doskonstruowania nie istniejącej tradycji. Mamy tu budzenie świadomości(której nie ma), szukanie tożsamości (zagubionej) oraz kontynuowanie tradycji(zerwanej). Można zapytać, czy aby przerwana tradycja nie przestajebyć tradycją. Przecież tradycja jest tradycją dlatego, że jest przekazywanaw sposób ciągły, a nie nagle reanimowana przez naukowców.204 FRONDA 21/22