Fronda21-22

Sprawa honoruRok po śmierci Mariana Zdziechowskiego wybuchła II wojna światowa.Węgry, chociaż były sojusznikiem państw Osi, nie przyłączyły się do żadnychdziałań wrogich wobec Polski. Jeszcze w kwietniu 1939 roku szef węgierskiejdyplomacji Istvan Csaky w liście do posła Villaniego pisał: „nie jesteśmyskłonni brać udziału ani pośrednio, ani bezpośrednio w zbrojnej akcji przeciwPolsce. Przez «pośrednio» rozumiem tu, że odrzucimy każde żądanie,które prowadziłoby do umożliwienia transportu wojsk niemieckich pieszo,pojazdami mechanicznymi czy koleją przez węgierskie terytorium dla napaściprzeciw Polsce. Jeżeli Niemcy zagrożą użyciem siły, oświadczę kategorycznie,że na oręż odpowiemy orężem." Minister Csaky motywował tonastępująco: „nie pozwalają nam na to nasze przekonania moralne", gdybynatomiast Węgry w jakikolwiek sposób pomogły Niemcom w agresji naPolskę, wówczas „wybuchłaby tu rewolucja", ponieważ nastroje w całymspołeczeństwie węgierskim były zdecydowanie propolskie.W podobnym tonie utrzymana była depesza premiera Pala Telekiego doAdolfa Hitlera z 24 lipca 1939 roku, w której szef węgierskiego rządu pisał,iż jego kraj „nie może przedsięwziąć żadnej akcji militarnej przeciw Polsce zewzględów moralnych". List ten wywołał wściekłość kanclerza TrzeciejRzeszy.Za słowami poszły czyny. Na początku kampanii wrześniowej szefhitlerowskiej dyplomacji Ribbentrop zaproponował Węgrom udział wrozbiorze Polski oferując im tereny „historycznej Rusi Halickiej" w okolicachSambora oraz Turki. Budapeszt stanowczo odrzucił te propozycje. NastępnieRibbentrop chciał wymusić na Węgrach zgodę na transport wojsk przez ichterytorium. 36 pociągów wojskowych czekało gotowych na rozkaz podgranicą słowacko-węgierską. Chodziło o udostępnienie im zaledwie 12 kmlinii kolejowej tranzytu przez Węgry. Dzięki temu Niemcy już 6 wrześniawzięliby Polaków „w dwa ognie" i odcięli ich od przejść granicznych zRumunią i Węgrami. Również tym razem Budapeszt stanowczo odmówił.Zupełnie inaczej postąpił inny sojusznik Berlina w tym rejonie Europy, czyliSłowacja. Słowacy już latem 1939 roku udostępnili Niemcom swoje terytoriumdo przeprowadzenia ataku na Polskę - powstały tam hitlerowskie bazy,lotniska i magazyny. 1 września słowacka armia polowa „Bernolok" uderzyła80FRONDA 21/22