Fronda21-22

tego wcale niełatwego wewnętrznego zmagania była właśnie owa bratobójczawojna, którą prowadził ze swym krewnym Koppanym i z większością narodu.Zwycięstwo nad wujem i sporą częścią własnego ludu krwawo przypieczętowałodziejowy wybór nowego porządku - solidarności z Europą w imięjej jedności. Twarda to była decyzja i cena jej straszna.Czy będziecie w stanie rozliczyć się ze „starym", żyjącym w waszej głębi?- oto pytanie Stefana do jego dzisiejszych potomków. Brzmi ono raczej jak żądanie.Jeśli podejmiemy decyzję, to i my będziemy musieli odrzucić niektórewypielęgnowane iluzje, związane ze wzorem „starych dobrych Węgier". A to„stare" może oznaczać zarówno stuletnie, jak i zrodzone dopiero wczorajidee, które w nas żyją.Musimy dokonać sądu nad sobą.Przecież cokolwiek się tu z nami stało, czy to się nam podoba, czy tego chcieliśmy,czy uczestniczyliśmy w tych wydarzeniach - zostaliśmy przez to dotknięci.Koppany jest naszym krewnym, to my walczyliśmy zarówno po stroniejego powstańców, jak i po stronie ich wrogów, to my byliśmy bohateramii zdrajcami. Musimy uwolnić się od naszych skamieniałych przesądówi „prawd", którymi dzień po dniu oddychaliśmy, tak że ich wypalony żużelwrósł w nasze komórki. Po to by uczynić nasz kraj gotowym do odnowy, musimywpierw zwyciężyć w walce wewnętrznej.Stefan, nim przystąpił do walki z Koppanym, stoczył wpierw taką właśniewalkę. A gdy zwyciężył w obu tych zmaganiach, wyrwanego z własnego wnętrzaKoppanyego kazał poćwiartować, co w okrutny sposób symbolizuje jegodeterminację do przeprowadzenia odnowy.Trzeba też postawić pytanie, ile razy naród może zapłacić taką cenę? Odpowiedźbrzmi bezlitośnie: zawsze, ilekroć stawką jest jego przetrwanie.U schyłku życia Stefan przygotowywał się do wzmocnienia swego dzieła:gwarantem kontynuacji miał być jego syn, Emeryk. Napisał dla niego testamentprawno-polityczny. Czytając go odnosimy wrażenie, że stary król przemawiaw nim i do nas, swych gnuśnych potomków: „...Zważ na moje słowo,jesteś przecie dzieckiem zrodzonym w bogactwie, maluczką sługą moją,mieszkańcem miękkich poduszek, pielęgnowanym i wychowującym sięwśród wszelakich rozkoszy, obce jest Ci więc doświadczenie wypraw wojen-56FRONDA 21/22