Zobacz pełne wydanie (PDF) - SÄ deczanin

Historiawał też osobną stronę. Trzeba zaznaczyć,iż herb z wieżą bardzo się temu świątobliwemukapłanowi spodobał, bowiemwprowadził na nim wiele elementówdotychczas nie wprowadzanych. A więc:rycerz, giermek czy pachołek stoi na posadzcew kształcie szachownicy, drzwiposiadają upiększenia, jak również samwojownik jest przedstawiony wielomaszczegółami.No i jeszcze materiały austriackie.W roku 1885 w Wiedniu wydana zostałapraca Karla Lind`a, „Städte-Wappenvon Österreich-Ungarn nebst den Landeswappenund Landesfarben“, w którejautor na kolorowej tablicy prezentujeherb Nowego Sącza z bramą. IIwydanie tej książki opracowane zostałoprzez Hugo Gerarda Ströhl`a w 1904 r.W krakowskich Sukiennicach remontowanychw końcu XIX wieku, może wzoremNowego Sącza, również umieszczonoherby miast „partnerskich” z okresuśredniowiecza. Tam również umieszczonoherb Nowego Sącza z wieżą.W opracowaniu „Herb i pieczęcieNowego Sącza” autorstwa Mariana Gumowskiego,zamieszcznym w „RocznikuSądeckim”, t. IV z 1960 r. również ta sprawanie jest do końca sprecyzowana.Wielki znawca problematykiheraldycznejprof. Gumowski mówio pieczęciach ze św.Małgorzatą, ale równieżo pieczęciach z rycerzemw bramie. Do końcanie rozstrzyga jak to z tymherbem Nowego Sącza było. Mówi, iżherb z wieżą kojarzy się z herbem Grzymałai podobny jest do herbu Krakowai Lwowa. Ale to przecież nie są argumenty,aby herb ten zdecydowanieodrzucać.I jeszcze jedno. W trakcie rozmowyz którymś z polskich naukowców profesorówheraldyków, wyraziłem się dosłownie„Austriacy narobili nam zamętu– wprowadzając nowe herby”, profesorów obruszył się i stwierdził, że właśniewręcz przeciwnie: Austriacy próbowalizrobić porządek z heraldyką polskichmiast.Zresztą na wielu obiektach w NowymSączu można zobaczyć herb z rycerzem,m.in. na Szkole im. Królowej Jadwigina ul. Jagiellońskiej, czy na płyciegrobu Nieznanego Żołnierza, która niegdyśbyła na Plantach, a dziś możnają zobaczyć na cmentarzu komunalnymprzy ul. Rejtana.Wiem, że tym tekstem narobię trochęniepotrzebnego zamieszania. Bowiemjuż przed wojną trwały prace nadwprowadzeniem w Nowym Sączu herbuśw. Małgorzaty. Prezydent i RadaMiasta zwróciła się w tej sprawie w 1937roku do Ministerstwa Spraw Wewnętrznychz prośbą i wnioskiem o ustalenieostatecznego wzoru sądeckiego herbu.Ministerstwo opowiedziało się za herbemze św. Małgorzatą i wydało odpowiedniezarządzenie opublikowanew Monitorze Warszawskim z dnia 21 III1938 r. W zarządzeniu tym dokładnieokreślono kształt i koloryt herbu. Niestety,miasto nie zrealizowało tego zarządzenia,nie usunięto z XIX-wiecznegoratusza herbu i nie sporządzono nowychpieczęci. Przeszkodził temu pewnie wybuchII wojny światowej. A po wojnieto każdy wie jak to było.W latach osiemdziesiątych XX w.wybitne sądeckie osobistości na czelez ks. prałatem Stanisławem Lisowskimi zegarmistrzem Henrykiem Dobrzańskimprzeprowadziły długą kilkuletniąbatalię o świętą Małgorzatę w herbieNowego Sącza. Dopiero na sesji MiejskiejRady Narodowej w dniu 16 października1987 r. zapadła decyzja, iż herbem NowegoSącza będzie święta Małgorzata.Nie jest moją intencją rozpoczynanienowej dyskusji nad tym, czy oficjalnymherbem Nowego Sącza ma być św.Małgorzata, czy rycerz w wieży bramnej.Chcę tylko uzmysłowić, iż nie jest to takaoczywista prawda i jest w tej sprawiewiele niejasności. Lektura tego tekstupozwoli na rzeczowe przyjrzenie siętemu problemowi.Wiesław Piprek– Autor jest sądeckim przewodnikiem PTTKi ratownikiem GOPR, badaczem historiimiasta, leśnikiem z wykształcenia.Sądeczanin kwiecień 200975