Maj 2008 - Polska Izba Inżynierów Budownictwa

LISTY DO REDAKCJIW odpowiedzi na przedstawiony list Czytelnika temat regulacji pojęć opiniitechnicznej i ekspertyzy technicznej omawia dr Joanna Smarż, pracownik KrajowejKomisji KwalifikacyjnejEkspertyzy – Votum separatumW„IB” nr 3/2008 w dziale„Listy do redakcji” nakonkretne pytanie Czytelnikadotyczące jego prawa do sporządzaniaekspertyz odpowiedziaładr Joanna Smarż. W konkluzji krótkiejodpowiedzi stwierdziła:Zatem Czytelnik posiadając omawianeuprawnienia budowlane uprawniającedo kierowania robotamibudowlanymi w specjalności konstrukcyjno-budowlanej,będąc czynnymczłonkiem samorządu zawodowego,upoważniony jest do oceny stanu technicznegoobiektu budowlanego w formieekspertyzy technicznej stosowniedo zakresu posiadanych uprawnień.Czytelnik ten opierając się na tejodpowiedzi może w krótkim czasiestać się klientem Temidy. Prawo budowlanestanowi bowiem w art. 91ust. 1 pkt 2, cyt.:1. Kto: (…) 2) wykonuje samodzielnąfunkcję techniczną w budownictwie,nie posiadając odpowiednich uprawnieńbudowlanych lub prawa wykonywaniasamodzielnej funkcji technicznejw budownictwie, podlega grzywnie, karzeograniczenia wolności albo pozbawieniawolności do roku.Wyjaśnienia wymaga, na czymmiałoby polegać przekroczenie uprawnieńw przytoczonym przypadku, alewymaga to nieco dłuższej analizy.Niewątpliwie nasze prawo nie definiujepojęć „opinia techniczna” czyteż „ekspertyza”.Niemniej w dziedzinie budownictwafunkcjonują pewne pojęciai pewne zasady, które nie mają formypisanej. Nie jest więc zdefiniowanepojęcie „zasady sztuki budowlanej”,ale nikt nie zaprzeczy, że to pojęciefunkcjonuje. Obejmuje ono niepisanyzbiór oczywistych zasad postępowaniaprzy wykonywaniu robót budowlanychczy też projektowaniu, aletakże zbiór podstawowych elementówwiedzy zawodowej. Naruszenietych zasad zwykle kończy się odpowiedzialnościązawodową członkasamorządu zawodowego, a w krańcowychprzypadkach odpowiedzialnościącywilną lub karną.Podobnie jest z pojęciami dotyczącymioceny technicznej robót czyteż obiektów.Funkcjonują tutaj dwa pojęcia:opinia techniczna oraz ekspertyzatechniczna.Zakres tych pojęć w branży odpowiadaw praktyce powszechnemuznaczeniu słów opinia i ekspertyza.Tak więc za W. Kopalińskim„Słownik wyrazów obcych i zwrotówobcojęzycznych” cyt:Ekspertyza – zbadanie rzeczy a.sprawy przez biegłego (lekarza, księgowego,rusznikarza, grafologa itp.)dla wydania orzeczenia; orzeczeniebiegłego.Opinia – mniemanie, sąd, przekonanie,pogląd, zdanie; (zła albo dobra)sława u ludzi, renoma, reputacja;ocena, zaopiniowanie.W budownictwie pojęcia te posiadająwęższy i specjalistyczny zakres,gdyż dotyczą wyłącznie zjawisk technicznych.I tak opinią techniczną przyjętonazywać ocenę stanu technicznego:obiektu, budowli, robót itd. obejmującąwyszczególnienie i opis nieprawidłowości,wad, odstępstw od warunkówtechnicznych, odstępstw od normtechnicznych i zasad sztuki budowlanejitp. w robotach budowlanych.Natomiast ekspertyzą technicznąprzyjęto nazywać również ocenętechniczną jak wyżej, lecz podającąrównież rozwiązania techniczne zagadnieńleżących u podstaw oceny.A więc ekspertyza zawiera elementkreacji rozwiązania technicznego.Prawo budowlane zastrzega prawokreacji rozwiązań dla projektanta.Wobec tego należy wymagać, abyinżynier sporządzający ekspertyzęposiadał uprawnienia, co najmniejprojektanta w rozumieniu uprawnieńbez ograniczeń do projektowaniaw przedmiotowej dziedzinie sporządzaniaekspertyzy.Można oczywiście kwestionowaćtaki zakres pojęć funkcjonującychw budownictwie szermując brakiemuregulowań prawnych. Nie zmienito faktu, że Czytelnik (autor pytania)dokonując oceny technicznej w opisanymwyżej zakresie opinii technicznejdziała zgodnie z przepisamii swoimi uprawnieniami, jeśli jednakpoda on rozwiązanie techniczne (bezwzględu na użytą nazwę opracowania)jako remedium na opisane przezniego wadliwości, to niewątpliwieprzekroczy prawo.Czytelnik co prawda posiadaw swoich uprawnieniach zapisyo możliwości projektowania dla osóbfizycznych, jednak to są uprawnieniamarginalne, a powinien on posiadaćuprawnienia do projektowania bezograniczeń w swojej specjalności,aby jego ocena techniczna mogła zawieraćelement kreacji rozwiązania.Niewątpliwie funkcjonujące teżw dziedzinie budownictwa ograniczoneuprawnienia projektowe mogłybybyć wystarczające w przypadku,gdy ekspertyza obejmuje identycznyograniczony zakres zagadnień.Konieczne jest formalnoprawnezdefiniowanie pojęć opinia technicznai ekspertyza techniczna w przepisachłącznie ze zdefiniowaniemfunkcji i praw rzeczoznawcy budowlanego.Obecnie tak naprawdę nie wiadomo,co to za twór ten rzeczoznawcai co on może lub nie, ale to już żartz mojej strony.mgr inż. JAN BYLICKIOkręgowy RzecznikOdpowiedzialności ZawodowejMazowieckiej Okręgowej IzbyBudownictwa30 INŻYNIER BUDOWNICTWA MAJ 2008