Maj 2008 - Polska Izba Inżynierów Budownictwa

TECHNOLOGIEBeton architektoniczny– praktyczne uwagi – cz. IPrzemyślenia wynikające z nabytych doświadczeń, dotyczące wykonywania betonuarchitektonicznego, obejmujące procesy projektowania konstrukcji, projektowaniamieszanki betonowej, przygotowania deskowania, stosowania środków antyadhezyjnych,układania i zagęszczania mieszanki oraz pielęgnacji i napraw.MAJ 2008INŻYNIER BUDOWNICTWABeton przebył długą drogęod „zwykłego”, „szarego”,by stać się architektonicznym.Początkowouważany za materiał konstrukcyjny,mimo że już w początkach XX w. pojawiłysię pierwsze konstrukcje z zastosowaniem„nagiego” betonu, polatach ciężkiej pracy i wytrwałości architektów,wykonawców i dostawcówzaczął być uważany za równorzędnyinnym materiałom dekoracyjnym.Również w Polsce w ostatnich latachpojawiła się tendencja pojmowaniabetonu nie przez pejoratywne określenie„betonowe osiedla”, lecz przezbudzące pozytywne skojarzenie pojęcie„beton dekoracyjny”.Czym jest beton architektoniczny?Nazwa sugeruje związek z architekturą,jednak w Polsce pojawiająsię również określenia: elewacyjny,fasadowy i licowy. Brak precyzjiw określeniu nazwy nie jest tylkonaszą domeną. W języku angielskimoprócz pojęcia „architectural concrete”funkcjonują również „decorativeconcrete” i „visual concrete”. Dlategobardziej precyzyjne będzie określenie,czym charakteryzuje się ten materiał.Amerykańskie StowarzyszenieBetonu definiuje go jako beton,którego zewnętrzna i/lub wewnętrznapowierzchnia jest eksponowanaw obiekcie i wpływa na jego wizualnycharakter. Stwierdza również, że jeston w tym celu specjalnie projektowanyna etapie tworzenia dokumentacjiarchitektonicznej i specyfikacji [2].Natomiast Federalne StowarzyszenieProducentów Cementu podaje,że betonem architektonicznym możnanazwać beton, dla którego określonesą wymagania odnośnie dopowierzchni. Przez powierzchnię rozumiepowierzchnię elementu, którapo wykończeniu budowli pozostajewidoczna i są na niej dostrzegalneszczegóły takie jak: tekstura, kolor,rysunek deskowania, fugi itd., którew rezultacie określają wygląd elementulub architektoniczne oddziaływanieelementu w budowli [2].Tyle definicje. Jak jest jednakz rzeczywistym podejściem do betonu,mającego stanowić o wyglądziearchitektonicznym konstrukcji? Jakiewłaściwości decydują o tym, żebeton może być traktowany jako betonarchitektoniczny? Czy o betonie,na który została nałożona powłokamalarska, również możemy mówićjako o architektonicznym? Te i innepytania stoją przed gronem „betonistów”,jak określił Bolesław Prusw swoich „Kronikach” osoby związanez procesem tworzenia konstrukcjiz betonu.Otóż z praktyki wynika, że odpowiedzina powyższe pytania nie sąjednoznaczne. Zależą od podejściainwestorów, architektów i wykonawców,a dokładniej od ich różnegopoziomu wiedzy na temat procesupowstawania betonu architektonicznegoi ich odmiennych wyobrażeńo ostatecznym wyglądzie konstrukcji.Jednak niezależnie od stawianychpytań i uzyskiwanych odpowiedziwydaje się oczywiste, że jedynymsposobem uczynienia procesu tworzeniakonstrukcji z zastosowaniembetonu architektonicznego łatwiejszymi bardziej przejrzystym jest wy-Fot. 1. Beton pokryty kolorową powłokąFot. 2. Nowa faktura betonu powstaław skutek usunięcia jego wierzchniejwarstwy63