Maj 2008 - Polska Izba Inżynierów Budownictwa

LISTY DO REDAKCJIUpoważnienie do sporządzania ekspertyz budowlanychUstosunkowując się do zdaniaodrębnego w zakresie uprawnieńdo sporządzania ekspertyzbudowlanych zaprezentowanegoprzez Pana Jana Bylickiego – rzecznikaodpowiedzialności zawodowej MazowieckiejOIIB, muszę stwierdzić, iż niestetynie mogę się z nim zgodzić.Autor zdania odrębnego przyznał,iż przepisy nie definiują pojęć ,,opiniatechniczna” i ,,ekspertyza techniczna”,mimo, iż pojęciami tymi posługuje sięustawodawca zarówno w przepisachustawy z dnia 7 lipca 1994 r. − Prawobudowlane (Dz.U. z 2006 r., Nr 156,poz. 1118 z późn. zm.), jak równieżw przepisach wykonawczych.Według opracowania KrajowejKomisji Kwalifikacyjnej PIIB opiniatechniczna zawiera ocenę rozwiązańi zjawisk zachodzących w procesieprojektowania, realizacji oraz użytkowaniaobiektów budowlanych. Możeobejmować ocenę poszczególnych elementówkonstrukcyjnych, elementówogólnobudowlanych, ocenę rozwiązańtechnologicznych i materiałowychoraz nakładów finansowych związanychz realizacją poszczególnych elementówbudynków lub realizacją całegoprzedsięwzięcia inwestycyjnego.W przypadku wystąpienia niekorzystnychzjawisk określa główneprzyczyny ich powstania uzasadniającje obliczeniami sprawdzającymioraz formułuje ocenę końcową stanutechnicznego budowli i formułujewnioski końcowe.Natomiast ekspertyza technicznazawiera ocenę rozwiązań i zjawisk zachodzącychw procesie projektowania,realizacji oraz użytkowania obiektówbudowlanych. Obejmuje inwentaryzacjęuszkodzeń elementów konstrukcyjnychi elementów ogólnobudowlanych,badania podłoża gruntowego, badaniakontrolne podstawowych materiałówkonstrukcyjnych, badania mechanicznostrukturalne wbudowanych materiałów,sprawdzającą analizę statyczną− dynamiczną elementów i ustrojukonstrukcyjnego, ocenę rozwiązańtechnologicznych w poszczególnychfazach realizacji obiektu, określa i podajegłówne przyczyny uszkodzeń elementówkonstrukcji i elementów ogólnobudowlanych,proponuje zaleceniaMAJ 2008INŻYNIER BUDOWNICTWAi wariantowe sposoby wzmocnieniauszkodzonych elementów budynkuoraz formułuje wnioski końcowe.Rzeczywiście, z uwagi na fakt, iżekspertyza obok elementów oceny, powinnazawierać propozycje rozwiązaniaujawnionych problemów i usunięciazagrożeń, wad i nieprawidłowości, wykonanieekspertyzy powinno zostaćpowierzone wyłącznie rzeczoznawcybudowlanemu. Niestety powyższenie znalazło dotychczas uregulowaniaprawnego, dlatego stawianie takich wymagańw świetle obowiązujących przepisówjest niemożliwe, z uwagi na brakpodstawy prawnej.W większości przypadków ustawodawcawymaga sporządzeniaekspertyzy technicznej bez określeniauprawnień, jakimi powinnalegitymować się osoba ją sporządzająca.W nielicznych zaś przypadkachzastrzega, iż ma być onasporządzona przez rzeczoznawcębudowlanego, jednak bez określenia,czy osoba taka ma posiadaćtytuł rzeczoznawcy budowlanegow zakresie projektowania, czy w zakresiewykonawstwa, tak samo jestprzy uprawnieniach budowlanych.Niekiedy też przepisy na równi stawiająosobę posiadającą odpowiednieuprawnienia budowlane i rzeczoznawcębudowlanego, jak ma to miejsce np.w § 4 ust. 1 rozporządzenia MinistraInfrastruktury z dnia 30 sierpnia 2004r. w sprawie warunków i trybu postępowaniaw sprawach rozbiórek nieużytkowanychlub niewykończonych obiektówbudowlanych (Dz.U. Nr 198, poz. 2043).W świetle powyższego: ,,Ekspertyzętechniczną wykonują osoby posiadająceuprawnienia budowlane bez ograniczeńw odpowiedniej specjalności, rzeczoznawcabudowlany albo jednostka badawczo-rozwojowabądź uczelnia posiadającakompetencje do prowadzeniabadań naukowych i prac rozwojowychdotyczących budownictwa”.Natomiast w świetle art. 71 ust. 2pkt 5 Prawa budowlanego, dotyczącymzmiany sposobu użytkowaniaobiektu budowlanego, ustawodawcawymaga sporządzenia ekspertyzytechnicznej przez osobę posiadającąuprawnienia budowlane bez ograniczeńw odpowiedniej specjalności,nie określając czy mają to być uprawnieniaprojektowe czy wykonawcze.W powyższym przypadku ustawodawcanie wymaga też udziału rzeczoznawcybudowlanego.Zatem nie potwierdza się teza postawionaprzez Pana Bylickiego, iż:,,należy wymagać, aby inżynier sporządzającyekspertyzę posiadał uprawnienia,co najmniej projektanta w rozumieniuuprawnień bez ograniczeń doprojektowania w przedmiotowej dziedziniesporządzania ekspertyzy”.Powyższe stwierdzenie niespójnejest też z przepisami zarówno obowiązującymi,jak i uchylonymi. Zgodniebowiem z przepisami nieobowiązującegorozporządzenia MinistraGospodarki Terenowej i OchronyŚrodowiska z dnia 20 lutego 1975 r.w sprawie samodzielnych funkcjitechnicznych w budownictwie (Dz.U. Nr 8, poz. 46 z późn. zm.) ,,Osobyposiadające przygotowanie zawodowedo pełnienia samodzielnych funkcjiobejmujących kierowanie, nadzorowaniei kontrolowanie technicznebudowy i robót są uprawnione równieżw tym samym zakresie do kierowaniai kontrolowania wytwarzaniakonstrukcyjnych elementów budowlanychoraz do kontrolowania stanutechnicznego obiektów budowlanych”(§ 7 ww. rozporządzenia).Zapis powyższy znajduje się równieżw treści uprawnień budowlanychCzytelnika, którego pytanie wywołałoprzedmiotową dyskusję. Uprawnieńw powyższym zakresie nie mieli jednakprojektanci. Upoważnienie do ocenianiai badania stanu technicznego obiektówbudowlanych powierzone zostałowówczas wyłącznie osobom posiadającymuprawnienia wykonawcze.Natomiast zgodnie z art. 13 ust. 4obowiązującego Prawa budowlanego,uprawnienia do projektowanialub kierowania robotami budowlanymistanowią również podstawędo wykonywania samodzielnychfunkcji technicznych polegającychna sprawowaniu kontroli technicznejutrzymania obiektów budowlanych.Zatem obecnie ustawodawca uznał,iż zarówno uprawnienia projektowe,jak i wykonawcze są odpowiedniedo sprawowania kontroli technicznej31