Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
õýìæýýò ýðõýò õààíû õýðãýìèéã ò¿ð õýâýýð ¿ëäýýñýí áàéíà. Á.Øóìÿöêèéí<br />
áè÷ñýí÷ëýí Áîãä Æàâçàíäàìáà íü øèíý çàñàãòàé èëýðõèé ýâäðýëã¿éãýýð<br />
ò¿¿íèé òýðã¿¿ëýõ ýðõèéã òóñ îðíû íóòàã äýâñãýð äýýð çîõèõ ¸ñîîð áàòàòãàí<br />
áýõæ¿¿ëýõ çîðèëãîòîé, òºðèéí ìýäýëã¿é, õîðèã òàâèõ ýðõã¿é, öýðýã ñàíõ¿¿<br />
çýðãèéã çàõèðàõ ýðõã¿é, õóóëèàð õýìæýýëñýí ýðõýò õààí áîëæýý.<br />
Àðäûí çàñãèéí ãàçàð Õ¿ðýýã õàìãààëàõ, ìàíàé îðíû òºâ, äîðíî íóòàãò<br />
áàéñàí óíãåðíèéõíèé ¿ëäýãäýëòýé òýìöýõ àðãà õýìæýýã òýð äîðîî áèåë¿¿ëæ<br />
ýõýëëýý. 7-ð ñàðûí 8, 9-íä õóâüñãàëò öýðýã Íàëàéõûí í¿¿ðñíèé óóðõàé,<br />
Òýðýëæèéí àìûã ýçëýí àâààä öààø äîðíî ç¿ã õºäºë뺺. 7-ð ñàðûí 9-íä Àðäûí<br />
çàñãèéí ãàçàð Õ¿ðýýíèé öàõèëãààí ìýäýýíèé ãàçàð, óòàñíû õîðîîã ººðèéí<br />
õÿíàëòàä àâàõ øèéäâýð ãàðãàæýý. 1921 îíû 7-ð ñàðûí 10-íû ºäºð çàñãèéí<br />
ãàçàð ñàíãèéí àãóóëàõàä (óíãåðíèéõíèé àãóóëàõ áîëîëòîé-Á.Ø) 225 áàéñàí<br />
ýä õºðºíãº, õ¿íñ òýæýýëèéí ç¿éëèéã á¿ðòãýí äàíñëàõ êîìèññûã òóñãàé<br />
øèéäâýðýýð òîìèëæýý. Èéíõ¿¿ òóñ îðíû çàñãèéí ýðõ Àðäûí äýýä çàñãèéí<br />
ãàçðûí ãàðò øèëæñýíýýð Ìîíãîë Àðäûí Õóâüñãàëûí àíõàí øàòíû ÷óõàë<br />
¿å, yíãepíèéxíèéã á¿ðìºñºí óñòãàõ, àðäûí çàñãèéã áýõæ¿¿ëýõ, ôåîäàë áà<br />
èìïåðèàëèçìûã ýñýðã¿¿öñýí õóâüñãàëûí õºäºëãºõ õ¿÷èí áîëîõ ìàë÷èí àðäûí<br />
ýðõ àøãèéí ¿¿äíýýñ àðä÷èëñàí ººð÷ëºëò òóóøòàé xèéx òýìöëèéí ¿å ýõëýâ.<br />
II<br />
ÀÐÄÛÍ ÇÀÑÀà ÓÍÃÅÐÍÈÉÕÍÈÉà Á¯Ð̪ѪÍ<br />
ÓÑÒÃÀÕÛÍ ÒªËªª ÒÝÌÖÝÆ, ÍÈÉÃÌÈÉÍ<br />
ÀÑÓÓÄËÓÓÄÛÃ ØÈÉÄÂÝÐËÝÆ ÝÕËÝÑÝÍ ÍÜ<br />
(1921 îíû 2-ð õàãàñ)<br />
Àðäûí õóâüñãàëò çàñãèéí ãàçàð íèéòèéí äàéñàí yíãepíèéxíèéã á¿ðìºñºí<br />
óñòãàòàë Ìîíãîë íóòãààñ Óëààí öýðãèéí àíãèóäûã òàòàí ãàðãàõã¿é áàéõûã<br />
ÇÑÁÍÕÎÓ-ûí çàñãèéí ãàçðààñ õ¿ñ÷ýý.<br />
Ǻâëºëòèéí çàñãèéí ãàçàð Moíãîëûí çàñãèéí ãàçðûí ýíý õ¿ñýëòèéã<br />
õàíãàñàí áèëýý. Ǻâëºëò, Ìîíãîëûí öýðýã äàé÷èí íýãäýëòýé ìºð çýðýãöýí<br />
ÿâæ, íèéòèéí äàéñíûã ÿëàí äèéëñýí þì. Àðäûí íàìààð óäèðäóóëñàí<br />
Àðäûí çàñãèéí ãàçàð óíãåðíèéõýíòýé òýìöýë ÿâóóëæ áàéñàí ¿åäýý àðäûí<br />
çàñãèéí íºëººã îðîí äàÿàð äýëãýð¿¿ëýõ, ôåîäàë àíãèéí òºëººëºã÷äèéí<br />
óëñ òºð ýäèéí çàñãèéí îíöãîé ýðõèéã õÿçãààðëàõ ÷óõàë õóâüñãàëò çîðèëòûã<br />
ã¿éöýòãýæ, õóâüñãàëûí äýâø¿¿ëýí òàâüñàí õàìãèéí ÷óõàë íèéãýì ýäèéí<br />
çàñãèéí àñóóäëóóäûã øèéäâýðëýæ ýõëýâ. Àðäûí íàìààð óäèðäóóëñàí Àðäûí<br />
çàñãèéí ãàçàð òóñ îðíû íóòàã á¿õýíä ººðèéí íºëººã àëü áîëîõîîð äýëãýð¿¿ëæ<br />
áàéëàà. Àðäûí äîòðîîñ áýëòãýñýí áîëîâñîí õ¿÷èí áàéõã¿é áºãººä õóó÷èí<br />
ò¿øìýä çîðèóä àæèëä ñààä ó÷ðóóëæ, ôåîäàëûí õàðãèñ õýñãèéí ýñýðã¿¿öýë,<br />
225<br />
Á.Øèðåíäûá. "Ìîíãîëèÿ íà ðóáåæå XIX-XX âåêîâ", Êîìèòåò ïî äåëàì ïå÷àòè, Óëàí-Áàòîð, 1963.<br />
151
Change language