You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Õ¿ðýýíèé ýðõ áàðèã÷ ôåîäàëóóä Ìîíãîë óëñûí ýðõ àøãèéã Õààíò Îðîñ áà<br />
Õÿòàäûí õàðãèñ ýòãýýä¿¿ä õàðãàëçàí ¿çýõ áàéõ ãýæ õèé õîîñîí èòãýñýí èòãýë<br />
íü íóðàí óíàæ áàéñíûã èë÷ëýí õàðóóëæ ºã뺺.<br />
Õ¿ðýýíèé çàñãèéí ãàçðûí ýíý áè÷ãèéã ºâºð ìîíãîë÷óóä ò¿¿íèé äîòîð<br />
Áàâóóæàâ õ¿ëýýí àâ÷, Õèàãòûí ãóðâàí ýòãýýäèéí õýëýëöýýð äóóñàõûã àçíàæ<br />
áàéæýý.<br />
Àíõàíäàà Áàâóóæàâ áîë Ìàíæ-Õÿòàäûí êîëîíè÷ëîëûí ýñðýã, ¿íäýñíèé<br />
ýðõ ÷ºëºº, òóñãààð òîãòíîëûí òºëºº õºäºë㺺íèé ¿åä ººðèéí õîøóó íóòàãò<br />
àðäóóäûã áîñëîãîä óäèðäàæ ÿâñàí áºãººä ñ¿¿ëä Õ¿ðýýíä èðæ Áîãä ãýãýýíýýñ<br />
õèøèã õ¿ðòýæ áàéãààä Õàëõààñ ºâºð ÷óóëãàíûã ÷ºëººëºõººð èëãýýñýí<br />
öýðã¿¿äèéã óäèðäàæ ÿâñàí õ¿í áèëýý. Õàðèí 1913 îíû ñ¿¿ëýýð Õàëõûí<br />
öýðã¿¿äèéã õîéø òàòàõàä Áàâóóæàâ ººðèéí öýðãèéí õàìò ªâºð ìîíãîëäîî<br />
¿ëäýæ Õèàãòûí ãóðâàí ýòãýýäèéí áàãà õóðëûí ä¿í þó áîëîõûã àçíàí õ¿ëýýæ<br />
áàéñíààñ ãàäíà, Õèàãòûí õýëýëöýýðýýð ºâºð ÷óóëãàäûã Þàíü Øè-Êàéí<br />
õàðãèñ äýãëýìèéí äîð ¿ëäýýõã¿é, õýðõýâ÷ áîëîâ Áîãä õààíò Ìîíãîë óëñûí<br />
á¿ðýëäýõ¿¿íä áàãòààí àâàõûã á¿õèé ë òàëààð ÷àðìàéõûã Áîãä ãýãýýíèé<br />
Çàñãèéí ãàçàðò õ¿ñýæ óäàà äàðàà áè÷èãëýæ áàéæýý.<br />
Áàâóóæàâ, Õèàãòûí õýëýëöýýðèéã Ìîíãîëä àøèãòàé áîëãîõûí òóë ªâºð<br />
ìîíãîëä Õààíò Îðîñûí ýðõ àøèãò òóñòàé àëõàì õèéæ áàéñíûã õýëýõ õýðýãòýé<br />
àæýý.<br />
Áàâóóæàâ, Ìàíæóóðûí òºìºð çàìûã ýâäëýõýýð ÿâàà ãåðìàí<br />
Ïàïïåíãåéìûí îòðÿäòàé 1915 îíû 3-ð ñàðä Øèëèéí ãîëûí ÷óóëãàíû äýâñãýð<br />
äýýð ó÷èðñàí òóõàéãàà Õ¿ðýý ð¿¿ ìýäýãäñýíèéã Á¿ãä åðºíõèéëºí çàõèðàõ<br />
ÿàì öààø íü Õèàãòûí áàãà õóðëûí òºëººëºã÷èä人 äàì ìýäýãäñýí áàéäàã.<br />
Òýðõ¿¿ çàõèäàëä ºã¿¿ëñýí íü: “ªðøººëò á¿ðýí ýðõ áàðèõ ñàéäóóä òàíàà... óðüä<br />
Åã¿çýð ëàìààñ Ãåðìàí óëñûí õî¸ð õ¿í õÿòàä ìîíãîë õ¿íèé õàìò ñàéä ã¿í<br />
Áàâóóæàâûí öýðãèéí õîðîîíîî èðæ, ò¿¿íèé äîðä ò¿øìýäòýé ó÷èð÷...Îðîñûí<br />
òºìºð çàìûã ýâäñ¿ãýé õýìýýâ õýìýýí ìºíõ¿¿ ã¿í Áàâóóæàâààñ ñàéä Åã¿çýð<br />
õóòàãòàä çàõèæ èð¿¿ëñýí òóõàéä ñàéä õóòàãòààñ... ýíý õýðýãò òóñëàëöàæ<br />
¿ë áîëìóé” 129 ãýæ õîéø çàõèæýý. Òýð çàâñàð Áàâóóæàâ Ãåðìàí íàéìàí õ¿íèé<br />
äîð çàðöëàãäàæ ÿâàà ìîíãîë õÿòàä íèéò àðàâ ãàðóé õ¿íòýé ººðºº áèå òóëæ<br />
ó÷èðàõàä òýä ºã¿¿ëýõäýý, “Àìåðèêèéí Íýãäñýí óëñààñ Îðîñ óëñûí àâàõ áóó<br />
çýâñýã 纺õ òºìºð çàìûã ýâäëýýð èðñýí íü ¿íýí õýìýýãýýä îäîî òóñàëæ ìàíûã<br />
õàìãààëàí Õàéëàðûí òºìºð çàìä õ¿ðãýâýýñ òàâàí ò¿ìýí òºãðºã ºãñ¿ãýé<br />
õýìýýâ” 130 ãýæ íýìýí ìýäýãäæýý.<br />
ªã¿¿ëæ áóé ¿åä Õèàãòûí õýëýëöýýð ¿ðãýëæèëæ, Ìîíãîëûí õóâü çàÿà<br />
õýðõýõýä Îðîñûí òàëûí òóñëàìæ äýìæëýã ÷óõàë áàéñàí òóë Áàâóóæàâ, Õààíò<br />
Îðîñ óëñòàé ñàéí õàðèëöààòàé áàéõûã ýðõýìëýæ, òýðõ¿¿ Ïàïïåíãåéìûí<br />
îòðÿäàä òóñëàõ íü áàéòóãàé, ò¿¿íèéã àìäàæ àâààä áóò íèðãýí óñòãàæ, õààíò<br />
129<br />
Óëñûí àðõèâ 5-29-52<br />
130<br />
̺í òýíä.<br />
95
Change language