Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ãóéí õýëýëöýõ òàëààð àðãà õýìæýý àâàãòóí ãýæýý.<br />
Ýöýñò Õàíääîðæ íàðûí çîðüñîí õýðãèéí çàðèì íü á¿òýæ, Õààíò Îðîñûí<br />
çàñãèéí ãàçàð 2000 000 ðóáëèéí çýýëëýã áà áàãà ñàãà çýð çýâñãèéí òóñëàìæ<br />
äàðàà ºãºõèéã çºâøººð÷ýý. Õàðèí èõ áóó 32, ïóëåì¸ò 65, âèíòîâ 10 000-ûã<br />
äàðóé àâàõ òóõàé òàâüñàí õ¿ñýëòèéã Îðîñûí òàë õ¿ëýýí àâñàíã¿é.<br />
Ò¿¿í÷ëýí, Ïåòåðáóðãò äèïëîìàò ýë÷èí ñàéä ñóóëãàõ, Àíãëè, Ôðàíö çýðýã<br />
Åâðîïûí îðíóóäàä çîð÷èõ ãýñýí òºëºâëºãºº õààíò çàñãèéí ýñýðã¿¿öýëòýé,<br />
òóëãàð÷ ìºí áèåëýë îëæ ÷àäñàíã¿é ºíãºð÷ýý. Õàíääîðæ íàðûã Ïåòåðáóðãò<br />
áàéõàä òýäýíòýé áóñàä îëîí óëñûí ýë÷èí ñàéäóóäûã óóëçóóëàõã¿é áàéõ<br />
òàëààð Õààíò Îðîñûí Ãàäààä ÿàì çîõèõ àðãà õýìæýý àâñàí áèëýý. ͺ㺺<br />
òàëààð, îëîí óëñûí ýë÷èí ñàéäóóä ÷ ººðñ人 Ìîíãîëûí òºëººëºã÷èäòýé<br />
óóëçàæ ÿðèà øóóãèàí ãàðãàõ õ¿ñýëã¿é áàéñíûã õýëýõ õýðýãòýé àæýý. Ó÷èð<br />
íü, õýðýâ èéì àëõàì õèéâýë òýðõ¿¿ îðíóóä Õààíò Îðîñòîé õàðèëöààãàà<br />
ìóóòãàõààñ ãàäíà Ìîíãîëûí ¿íäýñíèé ÷ºëººëëèéí õºäºë㺺íèéã äýìæñýí<br />
õýðýã áîëîõ ìýò òóë ò¿äãýëçæýý. Æèøýý íü, Õàíääîðæ õýëìýð÷ýý èëãýýæ<br />
Àíãëè, Ôðàíö óëñûí ýë÷èí ñàéäóóäòàé ó÷ðàõ ãýòýë, òýä öºì ºâ÷òýé, ó÷èð÷<br />
÷àäàõã¿é ãýâ. ̺í Ãîëëàíä óëñûí ýë÷èí ñàéä Ìîíãîë òóñãààð óëñ áîëñíûã<br />
àëáàí ¸ñîîð ñîíñîîã¿é òóë, ó÷èð÷ ÷àäàõã¿é ãýæýý. Õàðèí ßïîíû ýë÷èí ñàéä<br />
õàðèó ºãºõ人, Àíãëè, Ôðàíöûí çýðýã ýë÷èí ñàéäòàé ó÷èðñàí õîéíî ó÷èð÷<br />
áîëíî ãýæýý. Ýöýñòýý ßïîíû ýë÷èí ÷ óóëçñàíã¿é. Èéíõ¿¿ ãàäààä óëñóóäûí<br />
ýë÷èí ñàéäóóäòàé óóëçàõ ó÷ðàõ àëõàì á¿òñýíã¿é. ¯¿í÷ëýí Àíãëè, Ôðàíö çýðýã<br />
Áàðóóí åâðîïûí îðíóóäààð îäîõ òºëºâëºãºº ÷ íóðæýý.<br />
Ãýâ÷, Ìîíãîë óëñûí Ãàäààä Õýðãèéã Åðºíõèéëºí Çàõèðàõ ßàìíû òýðã¿¿í<br />
ñàéä ÷èí âàí Õàíääîðæ íàð Ïåòåðáóðãò îäñîíû ãîë ä¿í áîë òýð ¿åèéí<br />
äýëõèéí èõ ã¿ðí¿¿äèéí íýã Õààíò Îðîñ óëñààñ óëñ òºð, ýäèéí çàñãèéí çàðèì<br />
òóñëàìæ àâñàí õýðýã ìºí. Ýíý çî÷ëîëò Ìîíãîë óëñûã Õààíò Îðîñ óëñòàé<br />
ýäèéí çàñãèéí òàëààð îéðòóóëàí õîëáîæ ºãºõºä ÷óõàë àëõàì áîëæýý.<br />
Áîãä ãýãýýíèé Çàñãèéí ãàçàð Ãàäààä ÿàìíû òýðã¿¿í ñàéä ÷èí âàí<br />
Õàíääîðæ òýðã¿¿òýé òºëººëºã÷äèéã Ïåòåðáóðãò èëãýýñíèé äàðàà áóñàä çàðèì<br />
ãàäààä óëñòàé õàðèëöàà õîëáîî òîãòîîõ òàëààð îðîëäëîãî õèéæýý.<br />
Èéì îðîëäëîãî íü þóíû ºìíº øàøèí íýãò Ò¿âäòýé õàðèëöàà òîãòîîõ<br />
àëõàì õèéñíýýð èëýð÷ýý. Òýð ¿åä Ò¿âäýä áàéäàë ìàø õóðö áàéæýý.<br />
1911 îíû Õÿòàäûí õóâüñãàëûí íºëººãººð Ò¿âäýä áàñ ìàíæ-õÿòàäûí<br />
äàðëàë ìºëæëºãèéã ýñýðã¿¿öñýí ýðõ ÷ºëººíèé õºäºëãººí ºðíºæýý. 1903-1904<br />
îíîîñ Ò¿âäýä ò¿ðýìãèéëýë õèéæ ýõýëñýí Àíãëèéí èìïåðèàëèñòóóä ýíýõ¿¿<br />
õºäºë㺺íèéã àøèãëàæ, îðîí íóòãèéí ôåîäàëóóäòàé ýâñýæ Ò¿âäýýñ õÿòàä<br />
öýðãèéã ãàðãàæ Ëõàñààñ Õÿòàäûí çàõèðãààã çàéëóóëæýý 61 . XIII äàëàé ëàì<br />
Ò¿âäýíæàìö ººðèé㺺 “Ò¿âäèéí á¿ðýí ýðõ áàðèõ ýçýí” 62 ãýæ çàðëàæýý.<br />
ªã¿¿ëýãäýæ áóé ¿åä ò¿âä¿¿ä ººðñäèéíõºº áàéäëûã áýõæ¿¿ëýõèéí òºëºº<br />
61<br />
Á.Ï.Ãóðåâè÷, Îñâîáîæäåíèå Òèáåòà. Ì., 1956, 46-ð òàë.<br />
62<br />
Ï.Ê.Êîçëîâ, Òèáåò è Äàëàé ëàì. Ï., 1920, 93-ð òàë.<br />
49
Change language