You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
óëñûí ñàëøã¿é õýñýã ìºí ãýäãèéã öîõîí õýëñíýýð ¿ë áàðàì, òàíàé Îðîñûí<br />
äîðíîä Õÿòàä äàõü òºìºð çàìûí øóãàì íü Ìîíãîë óëñûí Õºëºí Áóéð áà<br />
Æèðýìèéí ÷óóëãàíû íóòãààð äàéðàí ãàðñàí ó÷èð ìàíàé óëñòàé ýðõáèø<br />
ãýðýý õýëýëöýýð áàéãóóëàõ ¸ñòîé ãýæ ñàíóóëæ áàéæýý. Ãýòýë Õ¿ðýýíèé ýðõ<br />
áàðèã÷èä Ìàíæóóð, Ìîíãîëûí òàëààð Îðîñ-ßïîíû óäàà äàðààãèéí íóóö<br />
ãýðýýí¿¿ä áóéã îãò ìýäýýã¿é ÿâæýý. Õààíò çàñãèéí ýðõ áàðèã÷èä, Ñàéí íî¸í<br />
õàíû ýíý øààðäëàãûã ¿íýõýýð íýã ÷èõýýð îðóóëæ íºãºº ÷èõýýð ãàðãàæýý.<br />
Åðºíõèé ñàéä Íàìíàíñ¿ðýí Ïåòåðáóðãò õýä õîíîõ çóóðàà çîðüæ èðñýí<br />
õýðãýý Îðîñûí õààíò çàñãèéí ýðõ áàðèã÷äàä òàíèëöóóëààä 1913 îíû ºâëèéí<br />
äóíä ñàðûí ýöñýýð õààí II Íèêîëàéä áàðààëõàõààð Õàð äàëàéí ç¿ã Êðûì<br />
îðîõîîð ãàëä òýðãýýð îäæýý. Íàìíàíñ¿ðýí ßëòà õîòíîî õ¿ðýëöýí èðýýä<br />
òýíäýýñ Ëèâàäè äàõü õààíû îðäîíä î÷èæ Íèêîëàé õààíä áàðààëõàæ, óëñûí<br />
áè÷ãýý øàð öàãààí õî¸ð õàäàã äýýð òàâèàä “Ìàíàé õààí ýçíýýñ Èõ áààòàð<br />
Öàãààí õààíòíû ýíõ àìãàëàíã àéëòãàæ, óëñûí áè÷èã áàðèóëñàí” ãýæ ºðãºí<br />
áàðüæýý. Äàðàà íü öàãààí õàäàã äýýð ýðäýíèéí î÷èð îäîí òàâüæ “ìàíàé<br />
óëñûã òóëãàð òºð áàéãóóëñíààñ õîéø èõ áààòàð Öàãààí õààíûã èõýä òóñàëñíû<br />
áàÿðûí òýìäýã” õýìýýí ãàðäóóëàí ºã÷ýý. Ìîíãîëûí Åðºíõèé ñàéä Îðîñûí<br />
õààíä õàíäàí õýëñýí íü: “...ìàíàé õààí ýçýí áà çàñãèéí ãàçàð äîòîîä ãàäààäàà<br />
çàñàõûã ìàø õ¿÷ëýí áóé. Ãàãöõ¿¿ Õÿòàä óëñ õ¿÷èðõýí, ìàíàé Äîòîîä ìîíãîëä<br />
öýðýã îðóóëàí îëîíä èõ çîâëîí áîëãîæ á¿õèéä ìàíàé çàñãèéí ãàçðààñ ò¿øìýë<br />
öýðãèéã àíãè õóâààí òîìèëîí ìîðäóóëæ, õàëäààð èðñýí õÿòàä äàéñíûã<br />
ýã¿¿ëýí áóöààæ áóé áîëîâ÷... ãàçàð îðíîî á¿ðýí á¿òýí áîëãîí ÷àäààã¿é...” 81<br />
ãýæýý. II Íèêîëàé õààí õàðèóä áîãä Æèáçóíäàìáûí àìàð àìãàëàíã àñóóãààä,<br />
òàíàé õààí ýçíèé áèå àìãàëàí ñàéí óó, áàñ ÷ òàíàé óëñò “òóñëàíà” ãýõ ìýòýýð<br />
Ìîíãîëûí òàëààð îðîñûí èìïåðèàëèçìûí òàâüñàí ò¿ðýìãèé áîäëîãûã<br />
ãî¸æ ÷èìýõèéã îðîëäæýý. 82 Íàìíàíñ¿ðýí, Óäàé íàð Êðûìä áàéõäàà, óóëàíä<br />
áàéãóóëñàí îðä õàðø, õààíû àðõèíû ñàí çýðýã ãàçðààð ÿâæ öýðãèéí á¿æèã<br />
íààäàì ¿çæýý. Ìîíãîëûí åðºíõèé ñàéä áóöàõààð Ëèâàäèàñ õºëºã îíãîöîíä<br />
ñóóæ ßëòà ðóó ìîðäîõîä ýðýã äýýðýýñ õîðèí óäàà ¿õýð áóóãààð áóóäàæ ¸ñëîí<br />
ºíãºð¿¿ëæýý.<br />
Ñàéí íî¸í õàí ßëòà õîòîîñ ãàðò òýðãýýð ãàð÷ Ïåòåðáóðãò ºâëèéí äóíäàä<br />
ñàðûí øèíèéí 5-íä èðæ, õààíò çàñãèéí ýðõ áàðèã÷èäòàé õýëýëöýýðýý<br />
¿ðãýëæë¿¿ëýí ÿâóóëàâ. Íàìíàíñ¿ðýí Ëèâàäèä Îðîñûí õààí ýçýíä<br />
èõýä õ¿íäë¿¿ëæ, òóñàëíà, äýìæèíý ãýñýí ¿ã ñîíññîíîîñ ¿íýõýýð ºíäºð<br />
ñýòãýãäýëòýé áóöàæ èðæýý. Ãýòýë, èéì ñýòãýãäýë íü Ìîíãîëûí òàëààð<br />
Îðîñûí ýçýí õààíûã çàñãèéí ãàçðûíõàà ýðõ áàðèã÷äààñ íààøòàé áàéíà ãýäýã<br />
áóðóó òàøàà áîäîë òºð¿¿ëýõýä õ¿ðãýæýý. Èéìýýñ ÷ Íàìíàíñ¿ðýí Ïåòåðáóðãò<br />
ýðãýæ èðñíèéõýý ìàðãààø Õ¿ðýý ð¿¿ ÿâóóëñàí öàõèëãààíäàà “...ýäíèé õààí<br />
ýçýí íü ìàíûã òóñëàõ õýìýýõ íü ëàâ áóéçàà. Ãàãöõ¿¿ Çàñãèéí ãàçàð íü äýìèé<br />
81<br />
Óëñûí àðõèâ, 1-36-114.<br />
82<br />
̺í òýíä.<br />
67
Change language