Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
õýìæýýãýýð çºâøººð¿¿ëæ ÷àäñàí òàëòàéã ¿ã¿éñãýæ áîëîõã¿é àæýý.<br />
Ãóðâàí óëñûí ãýðýýíèé ãîë óòãà ñàíààã íàðèéâ÷ëàí èëýðõèéëýõ ¸ñòîé 2-ð<br />
ç¿éëèéã óäòàë õýëýëöýæ ýöýñò áàòàëæýý. Ìîíãîëûí òºëººëºã÷èä Áîãä õààíò<br />
Ìîíãîë óëñûíõàà òºðèéí ýðõ õýìæýý, áàéð ñóóðèéã òîäîðõîéëîõ àñóóäëààð<br />
òºðèéí á¿ðýí ýðõò áàéäëûã õàìãààëàí çîõèõ íýð òîìü¸îãîîð ãýðýýíä<br />
îðóóëæ áàòëóóëàõûã ÷àðìàéæ áàéõàä Õÿòàäûí òàë ¿¿íèéã óãòàí ýñýðã¿¿öýæ<br />
Ìîíãîëûí òóñãààð òîãòíîëûã àëü áîëîõîîð äîòîð ãàçðûí ìóæèéí õýìæýýíä<br />
õ¿ðòýë äîðîãø äàðàí ãýðýýíä áè÷¿¿ëýõèéã óëàéðàí õººöºëäºæ áèëýý. Õàðèí<br />
Õààíò Îðîñ óëñûí òºëººëºã÷èéí áîäëîãî íü ýðñ çºð¿¿ Ìîíãîë, Õÿòàä õî¸ðûí<br />
àëèíûã ÷ çºâøººðºõã¿é, òýäíèé ìàðãààíûã ººðèéí ýðõ àøèãò çîõèöóóëàí<br />
äóíäûã áàðüæ òàñëàõ, ººðººð õýëáýë, Õàëõ Ìîíãîëûã Õÿòàäüí õýìæýýò<br />
ýçýðõëýëèéã õ¿ëýýñýí, íèëýýä ºðãºí ýðõ á¿õèé àâòîíîìèò óëñûí õýìæýýíä<br />
õ¿ëýýí çºâøººðºõ øóãàì áàéñàí áºãººä óóë õýðýã ýöñèéí ä¿íä òýð ¸ñîîð<br />
øèéäâýðëýãäæýý. Èéíõ¿¿ ãýðýýíèé 2-ð ç¿éëä “Ãàäààä ìîíãîëîîñ Äóíäàä óëñûí<br />
ñþçåðåíèòåòèéã çºâøººðºí õ¿ëýýâ. Äóíäàä, Îðîñ õî¸ð óëñààñ Äóíäàä óëñûí<br />
ãàçðûí íýãýí õýñýã áîëîõ Ãàäààä Ìîíãîëûí àâòîíîìèò ýðõèéã çºâøººðºí<br />
õ¿ëýýâ” 111 ãýæ áè÷æýý. ¯¿íýýñ ¿çýõýä, Õÿòàäûí õýìæýýò ýçýðõëýëèéí äîð<br />
îðøèõ Ãàäààä ìîíãîë áîë àâòîíîìèò ìóæ, àâòîíîìèò óëñ õî¸ðûí àëèí áîëîõ<br />
íü òîäîðõîéã¿é òóë “óëñ” ãýäýã óòãûã Õààíò Îðîñ áà Ìîíãîëûí òºëººëºã÷èä<br />
õàìò ç¿òãýæ 5-ð ç¿éëä òîäîòãîæ àâ÷ýý. Ãýðýýíèé 5-ð ç¿éëä çààñíààð: “Äóíäàä<br />
Èðãýí óëñûí 2-ð îí àðâàí íýãýí ñàðûí 5, Îðîñ óëñûí 1913 îí îêòÿáðü ñàðûí<br />
23-íû Äóíäàä, Îðîñ õî¸ð óëñûí èëòãýí ãàðãàñàí áè÷ãèéí 2, 3-ð ç¿éëèéí<br />
¸ñîîð Äóíäàä, Îðîñ õî¸ð óëñààñ àâòîíîìèò Ãàäààä Ìîíãîëûí Çàñãèéí ãàçðàà<br />
äîòîîä çàñãèéí á¿ãä õýðãèéã ººðòºº ýçýðõýõ áà áàñ îëîí ãàäààä óëñ ëóãàà<br />
àâòîíîìèò Ìîíãîëûí õóäàëäàà áà ¿éëäâýðèéí õýðýã ç¿éëä õîëáîãäîõ îëîí<br />
óëñûí õîîðîíäîõ ãýðýý áè÷èã áà ãýðýý ç¿éëèéã òîãòîîí áàéãóóëàõ îíö ýðõ áóé<br />
õýìýýí çºâøººðºí õ¿ëýýâ” 112 ãýæ òîìü¸îëîãäæýý. ªºðººð õýëáýë, Îðîñ Õÿòàä<br />
õî¸ð àâòîíîìèò çàñãèéã õ¿ëýýñýí áîëîõîîð Ãàäààä Ìîíãîëûã àâòîíîìèò óëñ<br />
ãýæ õ¿ëýýí çºâøººðñºí õýðýã. Ó÷èð íü çàñãèéí ãàçàð áàéõã¿é óëñ áàéäãàã¿éí<br />
àäèë, óëñ áàéõã¿é çàñãèéí ãàçàð áàéõ ¸ñîíã¿é áèëýý.<br />
Ýíýõ¿¿ ¿íäñýí ñàíàà ãýðýýíèé 6, 7, 8 ãýõ çýðýã áóñàä ç¿éëä óëàì<br />
áàòàòãàãäñàí áàéíà. Ãýðýýíèé 6-ð ç¿éëèéí ¸ñîîð Îðîñ, Õÿòàäûí àëü àëèí<br />
íü “Ãàäààä ìîíãîëûí îäîî á¿õèé àâòîíîìèò äîòîîä çàñãèéí ¸ñ æóðàìä<br />
îðîëöîõã¿é õýìýýí áàòëàí õ¿ëýýâ”. Ãýðýýíèé 7, 8-ð ç¿éëä ºã¿¿ëñíýýð Õ¿ðýýíä<br />
ñóóõ Äóíäàä óëñûí ñàéäûí õàìãààëàõ öýðãèéè òîî 200-ãààñ õýòðýõã¿é áàéõ,<br />
ìºí Õ¿ðýýíä ñóóãàà Îðîñ óëñûí ñàéäûí õàìãààëàõ öýðãèéí òîî 150-ààñ<br />
õýòðýõã¿é áàéõ áºãººä òóñ õî¸ð óëñààñ Ãàäààä Ìîíãîëûí áóñàä ãàçàð öýðýã<br />
øèíýýð áàéãóóëáàë, “Ãàäààä Ìîíãîëûí àâòîíîìèò çàñãèéí ãàçàðòàé” òóñ òóñ<br />
õýëýëöýýð õèéíý ãýæýý.<br />
111<br />
Äóíäàä Ìîíãîë óëñûí ãýðýý áè÷èã. Õ¿ðýý. 1915, 6-ð òàë.<br />
112<br />
̺í òýíä.<br />
84
Change language