You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Kent Sosyolojisi<br />
alanı oluşturduğunu görmüş ve çok şaşırmıştım.<br />
Çünkü onca yıllık Kadıköylü olarak<br />
cidden bu bölgeyi çok gereksiz bulurdum.<br />
O günden bu yana dediğiniz gibi burada bir<br />
yerleşim dönüşümü oldu. Binalar restore<br />
edildi, yaşanır hale geldi. Moda’ya da sizin<br />
dediğiniz gibi başka bir nüfus geldi, orada<br />
da binalar birer daire daha genişledi, Cihangir<br />
ve Galata nüfusu oraya kaydı, ancak yine<br />
de elimizde bir araştırma konusunun verileri<br />
yok buna dair; sadece buna bir moda, bir<br />
trend dememiz daha uygun olacaktır. Böyle<br />
bir moda var. Ama şuna geleyim; Kadıköy’de<br />
patlayan bir kafe çılgınlığı, patlayan<br />
bir sanat mekânları, kahve mekânları vb. yığının<br />
nedeninin Beyoğlu kaçkınlığının değil,<br />
Anadolu yakasında yaşayanların Kadıköy’ü<br />
tamamen artık merkez olarak benimsemeleri<br />
ve tercih etmeleri yüzünden olduğunun<br />
düşüncesindeyim. Elbette Beyoğlu bu<br />
kadar düşüş göstermeseydi, Kadıköy yine<br />
de şu an olduğu gibi revaçta olan bir yer<br />
olamazdı asla.<br />
Kadıköy, özgür ve rahat hissedilen<br />
bir bölge oldu insanlar için...<br />
Evet, öyle olduğu aşikâr. Ben İzmirliyim<br />
aslen. Başka bir araştırma için İzmir’e gittim<br />
ve aslında her gittiğimde de şaşırarak karşılıyorum.<br />
Özgür ve rahat olma biçimi, yani<br />
kadın-erkek kurulan nitelikli ve de rahat<br />
ilişki-iletişim, alkol kullanımın caddelerde<br />
yapılabilmesi, sokak kültürü sanki bana<br />
bir Avrupa şehrine, İspanya’ya gelmişim<br />
durumunu hissettiriyor. İstanbul’un ne<br />
kadar baskıcı, ne kadar zor bir yer olduğunu<br />
maalesef burada yaşayarak unutuyoruz.<br />
Ancak, İzmir’de yaşanan durumun benzeri<br />
Kadıköy’de yaşanıyor ama biz Kadıköylüler<br />
için ya da Kadıköy’de vakit geçirmeyi<br />
tercih edenler için bu oldukça normal bir<br />
yaşam biçimi. Kadıköy’den uzaklaşınca<br />
zaten oldukça şaşırıyor ve yadırgıyoruz<br />
başka semtleri. Kartal’daki, Sarıyer’deki,<br />
Ümraniye’deki insanlar için Kadıköy,<br />
az önce örneğini verdiğim İspanya gibi<br />
algılanıyor. İstanbul’un başka semtleri için<br />
Kadıköy ayrıksı, özgür ve “uzak” bir yer.<br />
Halbuki burada yaşayan insanlar da belli<br />
bir seviyede, Bağdat Caddesi’ndeki maddi<br />
zenginliğin olduğu bir ikamet alanı değil<br />
Kadıköy. Memur, öğretmen, öğrenci, işçi<br />
sınıfın yoğun olduğu yer aslında... Kısaca<br />
maddi sermayesi az, kültürel zenginliği olan<br />
kişilerin yoğunluğu fazla mutlaka.<br />
Siz bir Kadıköylü olarak, 90’larda,<br />
2000’lerde ve 2010’lu yıllar<br />
içindeki Kadıköy sürecini nasıl<br />
değerlendiriyorsunuz?<br />
Öncelikle bariz bir kafe açılma durumu söz<br />
konusu. Dünyaca ünlü bir kahve firmasının<br />
Türkiye’deki en büyük şubesinin Rıhtım’da<br />
açılması kesinlikle tesadüf değil. Diğer<br />
taraftan 90’larda oldukça fazla Kadıköy sineması<br />
vardı, onlar hemen hemen hiç kalmadı,<br />
bu da başka bir tarafı. Ama daha çok<br />
tiyatro var bunun aksine. İrili ufaklı tiyatro<br />
ekipleri var ve önemli çalışmalar yapıyorlar.<br />
Öğrencilerim üzerinden bu konuyu<br />
takip ediyorum, Kadıköy’de yapılan tiyatro<br />
onlar için çok fazla ilgi çekici. Moda Sahnesi,<br />
Baba Sahne, Oyun Atölyesi, Tiyatro Akla<br />
Kara, Emek Sahnesi ve bu sahneleri kullanan<br />
İstanbul’un diğer tiyatro ekipleri. Bir<br />
kalabalık oluşmuş durumda 2010’larda.<br />
Bir de Hasanpaşa bölgesi var, işte Emek<br />
Sahnesi de orada. Hasanpaşa, bir sonraki<br />
“dönüşüm”ün habercisi aslında... Çok hızlıca<br />
değişir ve beş yıla kadar başka başka<br />
şeyler konuşacağız bu bölge için. Hasanpaşa’dan<br />
Akasya AVM’ye uzanan aks özellikle<br />
çok konuşulacak. Çünkü bu bölgede<br />
çok önemli bir kültür merkezi inşaatına<br />
devam ediliyor, eski Gazhane, 2019’da açılacak.<br />
Bu rüzgâr bile bölgeyi etkiledi daha<br />
açılmadan. Sonra aynı bölge tarafında Salı<br />
Pazarı inşaatı devam ediyor. Önümüzdeki<br />
değişim de buralarda olacak. Çünkü çok<br />
cazip... Kadıköy’ün merkez yaşam alanına<br />
yürüyerek on dakikada çok kolay geçiş<br />
yapılabiliyor bu bölgeden. Fikirtepe de<br />
ayrı mevzu, yükselen gökdelenler, rezidans<br />
mantığı yaşam biçimi. Orası da merkezdeki<br />
Ataşehir olacak. Cazip olan Kadıköy<br />
merkeze yakınlık... 2010’lar Anadolu yakası<br />
yığınını Kadıköy içine almaya başladı işte.<br />
İnşaatlar, değişimler bu yüzden.<br />
Siz bu “değişim”lerden memnun<br />
musunuz buralı olarak?<br />
Başka röportajlarımda da dile getirdim;<br />
kentsel dönüşüm tek parça bir şey değil.<br />
Ekonomik nedenleri var, estetik nedenleri<br />
var, sosyolojik nedenleri var. Nasıl bir kentte<br />
yaşıyoruz, nasıl bir kaldırım istiyoruz, nasıl<br />
bir mahalle istiyoruz. Bunları tartışmamız<br />
gerek. Kent mimarisini ne kadar önemsiyoruz,<br />
meselemiz bu oluyor mu hiç sanmıyorum.<br />
Yeldeğirmeni mesela, bir cumbalı,<br />
3-4 katlı binaların olduğu bir yer, denize<br />
doğru inen sokakları da başka bir hava<br />
katıyor bölgeye. Bence, mimar, belediye,<br />
şehir plancıları, müteahhitler bir araya<br />
gelip bunu konuşmalı, ortak net bir tavır<br />
alınmalı. Hoş aslında, yenidünya düzenindeki<br />
birçok metropolde de bu yok, ne kadar<br />
Paris mimarisi kaldı, yok. Bağdat Caddesi,<br />
Hasanpaşa, Fikirtepe aynı ilçe içinde başka<br />
yerlere dönüşüyor. Bir şey eski ve artık<br />
yaşanılmayacak gibiyse yıkılıp yeniden<br />
inşa edilmeli elbette. Kadıköy özelinden<br />
her yerin durağan olmamasından yanayım,<br />
değişimler başkalaşmamalı. Çok kafe<br />
kültürü ne kadar çok dönüşüm yaratabilir.<br />
Ekonomik vizyonsuzluk da var. İlkel bir girişimcilik<br />
örneği... Ama tuhaf tabi kalabalıklar<br />
da. Dışarda espresso bazlı kahveler bizim<br />
için hâlâ çok yeni. Aşırı yeni bir gelişme var.<br />
Mesela eskiye göre küçük esnaf kalmadı<br />
bölgede. En hızlı bu tükendi, zanaatçılık<br />
tükendi, çıraklık yok, kalfalık yok. Diğer bir<br />
öngörümde de bölgede daha da çok kitapçı<br />
açılacak. Kısaca değişim olacak, ama bunun<br />
yanında nitelik olmalı. Bölge bölge memnun<br />
olduğum yerler oluyor. Ancak şu bir gerçek<br />
ki Kadıköy çok daha iyisini hak ediyor.<br />
Son olarak, yakın zamandaki<br />
çalışmalarınız neler olacak?<br />
Hasanpaşa üzerine çalışıyorum. Hasanpaşa<br />
nasıl bir yer, hep kopuk olarak devam<br />
etmiş, neden bu kopukluk olmuş, Hasanpaşa’nın<br />
yeni dönüşümü, sınıf ayrışması,<br />
bunun üzerine çalışmalar içindeyim.<br />
Ocak & Şubat 2018 kadikoylife.com : 47
Change language