KADIKOY LIFE 79 DIGI

Tiyatro
Tiyatroda “ekip” olma
hali ve kutsal oyuncular:
Tiyatroadam
REHA KADAK
Ülke tiyatromuz, Güllü Agop ile Türk tiyatro dilinin şekillenmesinden
bu yana, daima “ekip” ruhuyla ilerleyen özel tiyatrolar
sayesinde ayakta durmuş; en iyi çalışmalarını/dönemlerini de
bu “ekip”lerin hafızalara kazınan projelerinde yaşamıştır. Kent
Oyuncuları, Dormen Tiyatrosu, Genar Tiyatrosu, Arena Tiyatrosu,
Ankara Sanat Tiyatrosu, Dostlar Tiyatrosu, Devekuşu Kabare, Orta
Oyuncular, Gülriz Sururi-Engin Cezzar Tiyatrosu...
Son yıllarda – özellikle de son on yılda- çeşitli tiyatrolar kurulmasına
rağmen bunların birçoğu “ekip” olma halini başaramadığından ya devamlılık
arz edememişler ya da nitelikli projelerle kendilerini hâlâ duyuramamışlardır.
Tiyatroadam, tıpkı yukarda saymış olduğum, Türk
tiyatrosunun lokomotif ve öncü tiyatrolarının felsefesiyle yola çıkmış
bir “ekip”. 2007 yılında, konservatuvar mezunu bir grup oyuncu tarafından,
sinema yönetmeni Serdar Akar’ın önderliğinde kurulan tiyatro
topluluğunu, ilk oyunları olan Hristo Boychev’in yazdığı ve Murat
Karasu’nun yönetmiş olduğu “Albay Kuş” adlı çalışmada izlemiştim.
Birkaç sezon sonra da hemen hemen aynı kadro ile Hrito Boychev’in
bir başka önemli oyunu olan “Bölge Hastanesi”ni, ekip içinden Fatih
Koyunoğlu ve Deniz Özmen rejisiyle izleme fırsatı bulmuştum.
İlk olarak dikkatimi çeken durum, Tiyatroadam’ın
“ekip” olarak hareket etmesiydi. 2013-2016 sezonunda
bir Brecht çalışması olan, Ümit Aydoğdu’nun
başarılı rejisiyle “Arturo Ui’nin Önlenebilir
Tırmanışı” oyunlarıyla da daha da ses getiren
ekip, aynı alkışı geçen seneki Emrah Eren’in
yönettiği, Nazım Hikmet’in eşsiz oyunu “İvan
İvanoviç Var Mıydı Yok Muydu”yla da almıştı. Ekip
bu sezona da oldukça ses getirecek iki çalışmayla
imza atıyor; Duşan Kovaçeviç’in yazdığı, Emrah
Eren yönetimindeki “İntiharın Genel Provası” ve
yine bir Brecht oyunu ve yine bir Ümit Aydoğdu
yönetmenliği olan “Kafkas Tebeşir Dairesi”.
TİYATROADAM’SAL MASALSI BİR DÜNYA:
KAFKAS TEBEŞİR DAİRESİ
Kafkas Tebeşir Dairesi, Brecht’in 1944 yılında
kaleme aldığı başyapıtlarından biri. Oyun
Gürcistan’da yaşanan
iç savaş esnasında,
annesi tarafından terk
edilen soylu bir bebeği
korumak için hayatını
onca tehlike içine atan
ve oyunun sonunda
“annelik” hakkını
isteyen Grusche’nın
verdiği mücadeleyi anlatırken,
bir yandan da,
ezen-ezilen, halk-iktidar,
emek-sömürü gibi Brecht’yen dünya görüşünün sorgusunu da
görürüz. Ümit Aydoğdu, evvelki çalışması bir Tiyatroadam projesi
olan yine bir Brecht oyunu “Arturo Ui’nin Önlenebilir Tırmanışı”
oyununda olduğu gibi bu oyunda da başka bir dünya doğurmuş.
Brecht’in tiyatro düşüncesi olan açık biçim/göstermeci sahneleme
ve oyunculuk biçimlerine sahnede fazlasıyla zemin yaratırken, Tiyatroadam’sal
dinamizim, tempo, tampereman, eğlence ve elbette
“ekip” olma halini sahneye taşımış. Büyüklere dair bir masalsı
atmosfer yaratmış.
VE KUTSAL OYUNCULAR
Bu oyunda da başrol yok. Tiyatroadam’ın tiyatro
anlayışı da zaten bu. Bu oyunda başrol, sahne
üzerindeki tüm ekip... Bu sekiz oyuncu, birbirinden
farklı karakteri aynı anda dönüşümlü olarak
oynuyorlar. İsimlerini tek tek anmaktan gurur
duyduğum meslektaşlarım Baransel Gürsoy,
Deniz Özmen, Ediz Akşehir, Esra Şengünalp, Gökhan
Azlağ, Pelin Bölükbaş, Rana Büyükyılmaz,
Serdar Akülker... Her biri, tiyatro dünyasında
unutulan bir şeyi bizlere yeniden hatırlatıyor:
Ekip olma hali. Hepsi bir diğeri için sahnede,
hepsinin amacı sadece birlikte var olmak; her
biri aynı zamanda her şey, her biri aynı zamanda
müzik, her biri aynı zamanda Peter Brook’un
deyimiyle Kutsal Oyuncu... Can-ı gönülden tek
tek kutluyorum hepsini.
76 : kadikoylife.com Ocak & Şubat 2018