Tam Metin PDF (4158 KB) - Marmara Medical Journal

D. G. YAVUZ ve arkBir tıp fakültesinde eğitim ve bilimsel araştırmaalanında elde edilen veriler ülkemiz tıp eğitimi vebilimsel araştırma konularında yol gösterici olabilir.MÜTF öğretim üyesi başına düşen öğrenci sayısı2010 itibarı ile 3.5 olarak hesaplanmıştır ancak TürkTabipleri Birliği’nin 2008 yılı mezuniyet öncesi eğitimraporunda, MÜTF’nde 2006-2007 eğitim yılı içinöğretim üyesi başına düşen öğrenci sayısı 4.5olarak bildirilmiştir. Öğretim üyesi sayısı 232,öğrenci sayısı 939 olarak alınmıştır 1 . Diğerfakültelerde verilen dersler göz önüne alındığındabu oran 8 civarındadır. Türkiye genelinde öğretimüyesi başına düşen öğrenci sayısı 3.5, Avrupa’da3.3, Amerika Birleşik Devletleri’nde 2.5 tir 3 . MÜTFöğretim üyelerinin eğitim yükü Türkiye ve dünyaortalaması ile paralel izlenmektedir.Fakültemiz, 1987-2001 yılları arasındaÖğrenci Seçme ve Yerleştirme Sınavı’ndaTürkiye’deki tıp fakülteleri arasında 4-5. sırada tercihedilen fakülte olmuştur, ancak son yıllarda 7 ve 8.sıralara gerilemiştir. Bunun başlıca nedenleri, ülkegenelinde oldugu gibi tıp tercihlerinin geri planadüşmesi, hastane fiziki şartların yetersizliği, eğitiminİngilizce veriliyor olması sayılabilir.ÖSYM TUS arşivi verilerine göre(www.osym.gov.tr/arsiv) 2008 ve 2009 yılı içinİstanbul, Ankara, İzmir gibi büyük şehirlerdeki tıpfakülteleri TUS taban ve tavan puanlarının devlethastanesi taban ve tavan puanları ile benzer olduğuizlenmektedir. Sağlık Bakanlığı hastanelerindeuzmanlık eğitimi isteğinin üniversite hastaneleri ileeşit oranda olması maddi nedenlerdenkaynaklanıyor olabilir. Son yıllarda üniversitelerSosyal Güvenlik Kurulu uygulamaları ve dönersermaye yönetmelikleri nedeniyle maddi zorluklaryaşamaktadırlar. Bu durum özellikle büyükşehirlerde daha fazla maaş ve katkı payı alacaklarıSağlık Bakanlığı hastanelerinin tercih edilmesindeetken olabilir.MÜTF yayın sayısının 2000 li yıllarınbaşında ivme kazanması öğretim üyesi sayısındakiartış ile paralel seyretmiştir. Bu durum ülkemizdekidiğer fakültelerde de benzerlik göstermektedir. Atıfindekslerinde Türkiye kaynaklı yayınların yüzde49.2’sinin 2000-2003 yılları arasında gerçekleştiğirapor edilmiştir 4 . Öğretim üyesi başına düşen yayınsayılarının oranı 1991-1998 yılları arasında 0.28olarak rapor edilmişken 5 , 2000 yılı sonrası artışgöstererek 2009 yılı için oran hesaplamalarımızagöre “0.85” e yükselmiştir. Tıp Fakültesi bilimselyayın sayılarındaki artışın nedenleri arasında:doçentlik sınavı başvuru kriterinin yükseltilmesi veprofesörlük yükselmelerinin düzenlenmesi, M ÜBilimsel Araştırma Proje fonunun yenidenyapılanarak fazla miktarda projeye destek vermesive TÜBİTAK proje desteklerinin arttırılmış olması,genç, idealist ve bilimsel arenada kendini ispatetmek isteyen öğretim üyelerinin kurucu kadrodaolması, öğretim üyelerinin büyük oranda objektifkriterlerle farklı yerlerden seçilmesinin getirdiğidinamizmin itici güç olması sayılabilir.YOK 2009 yılı Yayın İstatistik Raporu’da2009 yılı yayın sayılarına gore Marmara Üniversitesi495 yayın ile 15. sırada yer almaktadır ve öğretimüyesi başına düşen yayın sayısı 0.37 olarakbelirtilmiştir. MUTF öğretim üyesi başına düşenyayın sayısı marmara üniversite genelinden 2 katfazla izlenmektedir.Aynı raporda ilk sırada 1406yayın sayısı ile İstanbul Üniversitesi yer almaktadır.(http://www.yok.gov.tr/content/view)Akademik yükseltmelerdeki gerekliliğidışında bilimsel araştırma ülkemizdeki mesleki vetoplumsal yaşamda sınırlı rol oynadığındanaraştırıcıların kişisel motivasyonu en önemlibelirleyicidir. Üreten ve üretmeyen öğretim üyesiarasında halen belirsiz olan farkın ortaya konmasıve üreten öğretim üyelerinin ödüllendirilmesiönemlidir. Fakülte, üniversite ve YÖK tarafındanönlemler alınması ve akademik çevrelerde bukonudaki farkındalığın oluşturulması, bilimselaraştırmaların desteklenmesinin olmazsa olmazşartıdır. Verimli araştırmacılar için maddi manevimotivasyon kaynakları yaratılmalıdır.Tıp fakültesi, Marmara Üniversitesi 1982-2009 yılları arasındaki yayınların % 64.7siniüretmiştir.Tıp fakültelerinin bilimsel yayınsıralamasındaki öncülüğü ülkemizdeki diğerüniversiteler için de geçerlidir. Türkiye kaynaklıyayınlar içinde en fazla yayın %33’lük oranla kliniktıp bilimleri kaynaklıdır 6 . TUBİTAK ULAKBİMtarafından sunulan Türkiye’nin bilim haritasıçalışmasında 1981-2006 yılları arasındaki bilimselperformans değerlendirilmiş, çeşitli alt bilimdallarında üniversitelerin yayın sayı ve sıralamasıyapılmıştır. MÜTF klinik bilimler alanında ülkemizüniversiteleri arasında 1923 yayın ile 8. sırada yeralmış olup bu alandaki ülkemiz yayınlarının%3.25’ini gerçekleştirmiştir. Klinik Bilimler alanındaHacettepe Üniversitesi %14’lük İstanbul Üniversitesi%11.3’lük pay ile ilk 2.sırayı paylaşmaktadır. MÜTFNörolojik Bilimler alanında %3.18’lik bir yayın payıile 8. sırada, Farmakoloji alanında % 4.76’lık pay ile6.sırada, İmmünoloji alanında % 4.8’lik pay ile 6.sırada , Moleküler Biyoloji ve Genetik alanında %3.46’’lık pay ile 7. sırada, Mikrobiyoloji alanında%3.25’lik pay ile 8. sırada, Biyoloji-Biyokimyaalanında % 2.82’lik pay ile 9.sırada yer almaktadır 7 .Ülke genelinde tıbbi bilim alanlarında eskiyerleşiküniversitelerin ilk sıraları paylaşması sürprizdeğildir. MÜTF nispeten yeni bir üniversite olmasınarağmen tüm tıp alt bilim dallarında ilk 10 içinde yeralmaktadır. Genç bir öğretim üyesi kadrosuna sahipolması, öğretim üyelerinin yabacı dil biliyor olması,bilimsel performansının eş zamanlı kurulan tıpfakültelerinden daha ileride olmasını sağlamışolabilir. Ancak son 10 yıllık dönem içinde MÜTF’ninyayın sayıları artış göstermesine rağmen ilk isimyayın sayıları göz önüne alındığında öğretim üyesibaşına düşen yayın sayısı beklendiği oranda artışgöstermemiştir. Özellikle Temel Tıp BilimlerindeMÜTF kaynaklı ilk isim makale üretiminin düşükolması, proje üretiminde yürütücülükten çoklaboratuar/teknik destek yapıldığınıdüşündürmektedir. Temel bilim öğretim üye vearaştırma görevlisi sayılarının düşük olması, öğretimüyelerinin ders yükünün fazla olması bilimsel üretimiyavaşlatan başlıca nedenler arasında düşünülebilir.Yayınların sayısal artışına rağmen etkideğeri konusunda artış gözlenmemektedir. MÜTFmakalelerin çoğu etki değeri 1.9’dan düşükdergilerde, önemli bir kısmı ise etki değeri olmayan8Marmara Medical Journal 2011; 24 (1):1-9