DE ANIMA - Telefonica.net

p. 111 / de 145
et conari ad consecutionem illius. Secunda vero
pars minoris probatur, tum quia quo pauciora principia
concurrant ad aliquam actionem eo est melius operanti, tum quia operari per
potentiam animalem et per actionem immanentem multo perfectius
est quam operari per potentiam extrinsecam.
Confirmatur, nam motus variatur pro ratione appetitus,
nam si appetitus est vehemens, motus est velox; si remissus, motus est
tardus; ergo signum est fieri ab appetitu.
5 Contrarium tenet Henricus, Quodl 11, q 6, Godefridus,
Quodl 5, q 6; Thienensis, hic, tx 54. Qui asserunt appetitum
non esse principium immediate elicitivum motus localis, sed dari in
membris ipsis animalis virtutem aliam quae active exequitur motum;
tamen, quia haec potentia in actione sua omnimode ab appetitu *
pendet, ideo motus ille dicitur esse ab appetitu.
Consonat huic opinioni Aristoteles, hic, tx 55, ubi ait esse
quoddam organum corporeum quo appetitus perficit motum.
Idem insinuat D Thomas, Opusc 43, cap 5, ubi ait quod *
appetitus imperat motum, aestimativa dirigit, potentia motiva exequitur; 1
p, q 78, a 1, ad 4, ait quod sensus et appetitus non sufficiunt ad *
movendum, nisi superaddatur eis aliqua virtus, nam vis motiva solum est
in appetitu ut in imperante motum, in ipsis autem partibus corporis,
ut sint habiles ad obediendum appetitui.
6 Et ex illo loco colliguntur rationes istae pro hac parte:
Prima. Quod virtus motiva est potentia animae ab aliis *
distincta, in partibus ipsis corporis subiectata; ergo est potentia activa et
non passiva tantum. Tenet consequentia, quia potentiae animae, ut
anima est, omnes sunt activae, quia actus earum debent esse vitales
atque adeo a principio intrinseco active procedentes.
Unde confirmatur intentum, nam actus immanens quo
ego scribo, v.g non solum est actus vitae, prout ab ipso appetitu *
elicitur et appetitur, sed etiam prout ab ipsa manu executioni mandatur,
nam ipsemet motus manus est vere vitalis; ergo respectu illius motus
non habet se manus mere passive, sed active etiam; ergo est in manu
aliqua potentia activa illius motus ab appetitu distincta.
Secunda ratio. Quia appetitus non immediate elicit motum
localem, sed imperat illum; ergo est aliqua potentia activa immediate
efficiens illum. Consequentia est clara ex illorum sententia et ex
ratione actus imperati, supra explicata.
Antecedens vero est D Thomae.
Et probatur, quia sicut appetitus movet membra ad *
motum localem, ita movet singulas partes ad suas actiones; sed nulla actio
aliarum est elicita ab appetitu, sed imperata tantum; ergo nec motus
localis, quia nulla est particularis ratio quae ostendat aliter *
contingere in illo.
Et confirmatur, nam sicut per motum localem exequitur
aliquis appetitum suum, ita per visum et intellectum exequitur ipse id
quod appetit; ergo nulla est ratio quare unus sit actus elicitus ab
appetitu magis quam alius.
Tertia ratio. Nam si appetitus elicit motum et nulla alia est
virtus activa illius, per quem actum efficit appetitus illum motum?
Aut vero per actum quo vult illum motum fieri aut per alium. Hoc *
secundum non potest fingi, quia omnis actus voluntatis est volitio vel
nolitio; et proportionaliter in appetitu. Et in angelo movente caelum
constat illo actu movere illud quo vult caelum movere, nec potest esse
aliquis actus magis accommodatus ad hunc effectum. Si ergo per *
aliquem actum appetitus movet, maxime per istum; sed per hunc non,