DE ANIMA - Telefonica.net

p. 127 / de 145
est videndum quomodo alia a se cognoscat et quomodo intelligat
Deum et alias substantias immateriales sive angelum sive animas
separatas.
Et supponendum est quod anima separata cognoscit *
aliqualiter Deum et substantias separatas, quia est evidens. Inquirimus
autem modum quo illas cognoscimus.
2 Prima conclusio: Anima separata cognoscit Deum per *
essentiam animae, sicut cognoscit se.
Est notandum quod loquimur de naturali cognitione quam
anima potest habere ex propria natura, non de illa quam Deus posset
infundere. Et similiter loquendum est de aliis rebus. Anima ergo per *
veram scientiam non potest cognoscere Deum per essentiam Dei, quia
haec est supernaturalis cognitio, quae ex sola gratia habetur; cognoscit
ergo illum per essentiam animae.
Probatur, quia naturale est, cognito effectu, devenire in
cognitionem causae; sed anima est effectus Dei et ipsa anima cognoscit
se evidenter et comprehensibiliter, et cognoscendo se, cognoscit se esse
creaturam producibilem per creationem; ergo cognoscit per se *
creatorem suum.
Confirmatur, nam anima non tantum est effectus, sed
quaedam imago et similitudo Dei, vel saltem ad imaginem Dei facta,
nihil enim creatum potest esse perfecta imago Dei. Anima ergo se
intuens intuetur quamdam Dei similitudinem; ergo per illam cognoscit
Deum, non clare, sed imperfecto modo, quia non potest Deum aliter
creatura cognoscere. Verum est tamen quod anima non tantum per se,
sed etiam per cognitionem aliarum creaturarum, et praecipue *
animarum et angelorum, potest Deum cognoscere, quia aequaliter procedunt
rationes factae.
An vero, naturaliter loquendo, possit anima separata habere
aliam maiorem Dei cognitionem tributam illi a Deo speciali
providentia naturali, in qua eius beatitudo naturalis consisteret, alia
quaestio est quae ex multis principiis Theologiae pendet.
3 Secunda conclusio: Anima separata cognoscit angelum
et alias animas per speciem illorum, non tantum per essentiam ipsius
animae.
Videtur esse contra D Thomam, q 89, a 2, in corpore, ubi ait *
animam separatam habere cognitionem aliarum animarum et
angelorum per modum substantiae suae. Sed vere non est contra illum, nam
ad 2 dicit quo anima separata intelligit angelum per similitudinem
divinitus impressam. De aliis vero animabus nihil dicit.
Notandum ergo pro intelligentia conclusionis quod anima
separat convenit in specie cum aliis animabus; cum angelis vero *
tantum convenit aliquo modo in gradu essendi, et in illo non habet esse
completum. Et hinc est quod ipsa anima ex vi cognitionis quam de se
habet potest alias animas, quoad communem et essentialem rationem,
quidditative comprehendere, quia eadem est ratio in illa et in omnibus
aliis.
Utrum possit alias animas in particulari distincte cognoscere?
Non potest vero id facere per essentiam suam, quia haec non *
repraesentat illi propriam singularitatem aliarum animarum, sed tantum *
communem rationem, et ad hoc non indiget propriis speciebus *
repraesentantibus singulas animas.
Dices: Per speciem universalem potest anima separata *
cognoscere singularia; ergo cum anima per essentiam possit cognoscere
rationem communem, per illam etiam poterit cognoscere omnia *
singularia.