DE ANIMA - Telefonica.net

p. 47 / de 145
communia.
4 Ultimo est notandum quod in hac re diversissima est ratio
de substantia infinita Dei et de aliis substantiis spiritualibus, quae *
angeli dicuntur.
5 Quo supposito, dico, 2º: Nulla substantia spiritualis potest a
nobis pro hoc statu cognosci prout in se est per propriam speciem
sui, sed per aliquem effectum.
Probatur, quia intellectus noster accipit species intelligibiles,
mediis sensibilibus obiectis, et mediis actibus qui ex illo procedunt;
sed nulla substantia spiritualis obici potest sensibus; ergo non potest
imprimere sui speciem in intellectu.
Confirmatur experientia, quia nemo umquam aliquid
cognovit de Deo de angelis naturaliter, nisi per effectus; neque in hac
vita aliquis assecutus est perfectam illorum cognitionem. Unde D
Dionysius, 7 De divinis nominibus, et De caelesti hierarchia, cap 1, *
inquit Deum non posse a nobis cognoscit nisi ex sensibilibus. Idem D
Augustinus, 15 De Trinitate, cap 8; D Damascenus, et sancti alii, sic
exponentes illud Cor 13: “Videmus nunc per speculum in
aenigmate”, inquiunt Deum a nobis videri per speculum creaturarum.
6 Tertia conclusio: Deus, quantum ad “an est”, potest *
evidenter cognosci per creaturas, et eius etiam quidditas confuse et *
imperfecte, non distincte et clare.
De hac conclusione, vide D Thomam, 1 p, qq 2, 12, 13 et 88,
ubi de ea re latius agit. Et in Metaphysica patet, et solet hoc etiam
tractari, et in 8 etiam Physicorum nonnulla diximus.
Ratio autem conclusionis est, quia Deus, cum sit prima causa a
qua effectus omnes pendent in esse et fieri, quae omnia gubernat et *
omnibus providet, habet necessariam quamdam connexionem cum
effectibus, et ideo ex illis evidenter cognoscimus esse aliquam primam
causam omnium, quam vocamus Deum. Rursus autem ex eisdem *
effectibus naturam huius causae investigamus; cognoscimus autem
illam esse suum esse per essentiam, quia non potest illud ab alia
causa recipere, alias non esset prima.
Cognoscimus etiam esse bonam, infinitam, sapientem, etc, et
ita formamus conceptum quemdam proprium Dei, quo eius
quidditatem aliquo modo cognoscimus, numquam tamen clare et distincte,
quia effectus ipsi non repraesentan t Deum prout in se est, neque
explicant totam virtutem et essentiam Dei.
7 Quarta conclusio: Aliae substantiae separatae, *
quantum ad actualem existentiam, possunt probabilissimis rationibus *
cognosci, non tamen demonstrationibus convincentibus intellectum; *
quidditas autem earum imperfecte potest cognosci, quantum ad communia
quaedam, non vero quantum ad propria.
In prima conclusionis parte loquor de actuali existentia, nam
de possibili tantum forte est demonstrabile esse possibiles creaturas
aliquas spirituales, nam nos evidenter cognoscimus animam nostram
esse spiritualem et esse in illo genere incompletam substantiam.
Item, cognoscimus evidenter Deum esse substantiam *
intellectualem et spiritualem summam et primam in illo ordine, et tandem
evidenter scimus gradum substantiarum spiritualium esse omnium
perfectissimum.
Ex quibus evidenter potest colligi esse possibiles
substantias spirituales et intellectuales integras in suo genere, et completas in
suo ordine, et medias inter substantiam Dei et animae nostrae.
Item, neque ex parte rei potest inveniri implicatio, neque ex
parte Dei impotentia.