DE ANIMA - Telefonica.net

p. 122 / de 145
species ad intelligendum per corporales sensus; quare si a corpore
separatur, ille status est illi praeternaturalis. Et ideo in illo non potest
naturaliter acquirere species, sed tantum intelligit per eas quas in hac
vita habuit.
Quod si nunc aliud contingit, supra naturam animae est.
Haec sententia est contra D Thomam et communis, nam aperte
loquitur de anima secundum naturam suam. Et non videtur rationalis
opinio. Ex illa enim sequitur quod anima pueri decedentis absque *
speciebus, ex natura sua deberet perpetuo carere cognitione, et ut *
plurimum possit se cognoscere, et si quae forte alia intelligeret, id esset
imperfecte et confuse. Et de facto anima pueri decedentis in originali,
manebit semper illo modo. Deus enim nihil gratuitum illi praebet, sed
tantum ea quae naturalia sunt.
Item, nam licet ille status sit aliquo modo praeter naturam *
animae, tamen absolute sequitur ex conditione animae, nam eo modo
quod anima est forma subsistens corporis corruptibilis, debet
aliquando manere separata. Immo diutius deberet esse separata quam in
corpore, naturaliter loquendo. Est autem inconveniens quod pro parvo
statu habeat naturalem modum acquirendi species et non pro diuturno
statu.
Probabilius videtur quod anima separata habebit species rerum
praeter eas quas in hac vita acquisivit.
2 Sed difficultas est de modo quo illas habet. Scotus, in 4, d 45,
q 2, tenet animas separatas recipere species a rebus per
abstractionem intellectus agentis. Idem Gabriel, in Canone, lect 32.
Ratio est, quia si anima coniuncta corpori potest abstrahere *
species a phantasmatibus, separata poterit abstrahere illas ab obiectis.
Sicut enim in corpore convertit se ad phantasmata, ita separata poterit se *
convertere ad res obiectas.
Confirmatur, quia alias anima separata esset *
imperfectissima in modo suae naturae, quia non posset in actum exire per *
intrinseca sibi, nisi ab extrinseco infunderentur species.
Haec sententia procedit ex falsa intelligentia de modo quo *
intellectus agens producit species. Certum enim est quod intellectus agens
non est productivus specierum nisi ab aliquo determinetur; dum
autem anima est in corpore, determinatur intellectus agens a
phantasmate; postquam vero est separata, non potest ab illo determinari, ut de
se patet, nec potest determinari a rebus extrinsecis; a phantasmate
enim determinatur, quia phantasma et intellectus radicantur in anima
eadem. Et ideo dum anima operando per phantasiam versatur circa
hoc obiectum, determinatur intellectus agens ad efficiendam speciem
illius. Et hoc est converti ad phantasmata. Haec autem omnia non
habent locum in anima separata, quia phantasia caret, nec fingi potest
modus quo determinetur a rebus prout in se sunt. Nec conversio
animae ad res, quam ponit Scotus, potest intelligi, quia anima non
convertitur ad res nisi cognoscendo vel amando illas; haec ergo
conversio supponit species in intellectu; ergo per talem conversionem
non determinatur ad producendas species. Vide supra d 9, de
operatione intellectus agentis et constabit illam non posset reperiri in
anima separata, quia habet intrinsecam dependentiam a cognitione
phantasiae.
3 Aliter ergo opinatur D Thomas, scilicet quod cum anima
nostra habeat duplicem modum essendi, scilicet in corpore et extra
corpus, duplicem etiam modum cognoscendi habet: in corpore
enim cognoscit per conversionem ad phantasma sensibile, quia tunc
habet modum formarum sensibilium; extra corpus vero, quia habet