DE ANIMA - Telefonica.net

p. 92 / de 145
Sed contra, nam sequitur appetitum nostrum esse *
ignobiliorem appetitu brutorum, quia hic nulli subiacet, noster autem sic. *
Negatur tamen sequela; immo haec aptitudo quam habet noster appetitus
ut subiciatur rationi, magna est perfectio, quia melius est nobilissimo
obedire quam infimum imperare. Et ratione huius subiectionis
appetitus noster est capax virtutis et vitii, ut dicitur a D Thoma, 1.2,
qq 50 et 56, sicut etiam voluntas nostra multo perfectior est quando
motioni Spiritus Sancti subditur quam cum ipsa se movet, nam “ubi
Spiritus Domini, ibi libertas”.
Sed contra arguitur, 2º, nam sequitur in nostro appetitu *
sensitivo secundum se esse aliquam libertatem. Consequens est falsum;
ergo. Patet sequela, nam posita motione voluntatis, vel appetitus
potest renuere vel non; si secundum, ergo serviliter obedit; si primum,
ergo est liber. Et hoc sane videntur dicere qui dicunt politice obedire,
nam politica obedientia in libertate fundatur.
Ad hoc Caietanus, 1.2, q 74, a 4, concedit consequens, scilicet
in appetitu sensitivo esse libertatem ex propriis. Qui sibi videtur id *
dicere ex D Thoma, qui ibi ait in appetitu sensitivo posse esse veniale
peccatum, non mortale. Loquitur de appetitu secundum se, nam si *
loqueretur de illo prout regitur a voluntate, etiam diceret peccatum *
mortale posse etiam esse in illo.
Et confirmatur, nam appetitus sensitivus est rationalis per
participationem et capax virtutis et vitii; ergo est aliquo modo liber.
Sed haec sententia falsa est sine dubio et contra D Thomam, 1.2,
q 24, a 1, ad 3, ubi ait quod in passionibus appetitus secundum se
non est malitia moralis; ergo nec libertas.
Probatur. q 74 ait omne peccatum esse in voluntate; et in
2, d 24, q 3, a 2, ait nullum motum esse “in genere moris” nisi ex
libertate voluntatis.
Et omnes auctores et sancti videntur in hoc convenire quod *
nullum est peccatum nisi in voluntate consentiente; ergo etiam nullus
actus est liber nisi ex libertate voluntatis, nam in tantum aliquis actus
potest esse peccatum, in quantum est a potentia libera; et si in appetitu
sensitivo esset libertas, actus illius esset bonus vel malus, seclusa *
voluntate. Quod Caietanus consequenter concedit. Tamen, ut dixi, est
contra omnes auctores et sanctos: Augustinus, 1 Retractationum, cc 9 et
14, et 3 De libero arbitrio, cap 18, ait quod “voluntas est qua peccatur
et recte vivitur”; idem De duabus animabus contra Manichaeos, cap 10, et
De vera et falsa religione, cap 14, et Sermone 43, De verbis Domini;
Chrysostomus, homil 2 Imperfecti; homil 13 ad Romanos; Basilius, In
instructione eorum qui volunt ducere vitam perfectam; Anselmus, in illud
Pauli: “Non regnet peccatum in vestro mortali corpore”; et
Origenes, homil 20 in Numeros; D Thomas, supra; Bonaventura,
in 2, d 24.
Et ratione etiam probatur. Nam si actus appetitus sensitivi ex
propriis esset liber, et posset esse malus sine voluntate, sequeretur
quod homo peccaret saepe contra voluntatem suam et quod saepe *
peccaret simul et benefaceret circa idem obiectum, ut si voluntas renueret
et appetitus appeteret malum obiectum. Et similia absurda
sequuntur multa.
Et ratio a priori est, quia appetitus sensitivus sequitur *
cognitionem sensus, in qua nec est discursus nec ratiocinatio, nec *
diversorum mediorum inquisitio, nec in cognitione universalitas ut ex tali *
cognitione possit oriri libertas in appetitu sensitivo. Semper enim
libertas oritur ex aliqua indifferentia rationis, ut latius disputatione
sequenti.