You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
да туган жэне Кунмен, Аймен безендоригген" деп аталган.<br />
TypiK жазуларында квшиендхлердщ бар лык; жещстер1<br />
Кек Тэщр1мен байланыстырылган. Аспанды жэне оныц<br />
шырацтарын цадарлеу TypiK эркениейне жататын барльщ<br />
хальщтардыц дуниетанымыньщ мацызды белйсь Мысалы,<br />
"Огызнаме" эпосында Огыз каган вз балаларыныц<br />
атын Кэк, Кун, Ай, Жулдыз, Тау, Тещз деп койганы мэлш.<br />
Ертепдей киял-гажайып (скщырлы) ерекшежк ондагы<br />
фантастика аркылы opLnefli. Аныгырак айтканда, фантастика<br />
- киял-гажайып ертейлёрдщ жаны. Хальщ ертейлерщде<br />
фантастиканы жасау ушш неше килы тэсшдер<br />
колданылган. 1) Сешм-нанымды окигага айналдыру.<br />
Алгашкы котам адамдарыныц угымынша табигат дуниесшдей<br />
барлык заттардыц рухы бар, сол рухтар бейне<br />
адам баласы секщд! ой-сезх-мгё, туйсшке ие. Mine, бул 6i3<br />
удайы айтып журейн анимизмдш козкарас болып саналады.<br />
Киял-гажайып ертейлерде бул кэзкарас айкын<br />
бейнеленген. Осы кэзкарас бойынша табигат дуниесшдей<br />
турлЬтусй бар заттар адамзаттык сезцямен к¥Д1реттщ<br />
кушй куаты аркылы жарык дуниеге шыккан. Мысалы,<br />
ерейлердей жердщ жарылып немесе бас кешпкердщ жер<br />
астына тусш, катерден кутылуы, сикырлы сулардыц адам<br />
баласын эр килы хайуанга айналдыруы, жануарлардыц<br />
адам баласына камкорльщ жасауы, сол сиякты адамга сеpiK<br />
болуы, эруактардыц Tipi адамдармен карым-катынас<br />
жасауы, балгерлердщ болжам айтуыныц нацты ем1рде ic<br />
Ke асуы, адамды хайуанга айналдыру сек1лд1 эрекеттердац<br />
6api тацгажайып фантастика. Муныц 6opi ертедей адамдардыц<br />
жерге, суга, тауга, агапща, жануарларга жэне<br />
ата-бабалар рухына сыйынатын кэзкарастары. 2) Ocipeлеу.<br />
Ертейлердей фантастиканы жасаудыц тагы 6ip тэcwi<br />
талдау жолы. Ертейлердщ 6ip белМнде табигат дуниесшдеп<br />
белйл16ip зат, турмыс буйымдарын эйрелеп, олардыц<br />
мацызы мен жумыстагы кызмей шектен асырыла<br />
квтермел ещц. Мысалы, кылыш - адамдардыц жырткыш<br />
ацдармен, жауларымен арпалысуында колданатын эте<br />
мацызды куралы, баска кызмей де eлeyлi болган. Сон-<br />
10
Change language