философия НЕГ13ДЕР1

niKipiHine, керкемдж ешр шындыгыныц езше тон касиет,
ол болмысты накты турде бар кубылыстардьщ, элеумет-
TiK ем1рдщ кекейдей елесь Керкемдш —адамныц денеса
мен рухани жан-дуниесшщ адамгернплш касиетшщ с у
лулыгын керсететан белп деп санайды. Ол-Фарабидщ азаматтьщ,
саяси, адам, когам женшдеп ойлары "Фусул алмадани"
("Мемлекеттш цайраткердщ нацыл сездерГ’)
трактатында царалады. Бул шыгарма адам мен когамныц
арацатынасына, оныц жейлуше арналган. Адам мшдетта
турде адал ниетй болу керек. вйткеш жацсы icTep icTen,
муныц телеуш кутсе, адам бул icTepiH жамандьщка айналдырады.
6) "Ой-парасат гасыры" деп аталган XVII гасыр адам
ж етндеп философиялык меселелерд1 жаца сатыга кетерд1
(гылыми-техникальщ жетл.стпстер, капиталистЖ цатынастар).
Сол заманныц Бэкон, Гоббс, Спиноза, Декарт сиякты
эйпл! философтары адамды ез болашагы ез колында,
кудайдан да, баскадан да тэуелыз, тапкыр да белсенда жасампаз
таг дыр neci, ез еМшршщ саналы субъ ектт деп таныды
да, ездершщ философиялык 1здетстерш тек осы
багытта дамытты. Олар адамныц ерекш елт де, рухани
Kynii де оныц ацылы мен ойында, ойлау кабЬгетшде деп
бдледь Ф. Бэконныц 1л1мшше, адамныц непзп мацсаты -
табигат куштерш игеру. Табигаттыц сырын, зандылыктарын
б1лген адам оларды ез цажетше жарата алады, ал
табигатты материяны карастыру аркылы тусшуге болады.
Т. Гоббс мемлекет - жасанды дене (левиафан)-деп жазган.
Сейтш, адамдар езш-ез1 коргауга жэне адамша OMip
суруге мумкшдж алган. Билеунпнщ айтканын eKi етпей
орындау керек, ce6e6i ол когамдык талап-сураныстарды
TyciHin, бЬггещцктен дурыс айтады, ал оныц карсыластары,
халыктыц муктаж-муддесш б!лмегендЖтен Tepic
жолга бастайды. Когамдык зац азаматтардыц ар-ожданы.
Адамныц акыл-ой КУД^ретшен туатын 1скерлЖ, белсендипк
кабллеттерше XVIII г. француз агартушылары
кец1л аударды. Франция XVIII г. агылшын философиясыныц
ыцпалымен агартушылык Ш мнщ ошагына айналды.
Бул казгалыстыц KeceMi Вольтер, шын аты Фран-
137