Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
суа Мари Аруэ (1694-1778 ж.ж.) болды. Адамзат тарихы,<br />
Вольтердщ niicipiHine, адамзаттыц прогресс (удеу) пен 6iл1мд1тцк<br />
уппн курес тарихы. Оркениетт! адам табигатпен<br />
алгапщы цауым адамымен салыстырганда элдецайда уйлес1мда<br />
eMip суред1. Осы тургыдан ол адамзат ушш мэдениеттщ<br />
цундылыгын баса кврсетть Мемлекетй басцарудыц<br />
ец ти1мд1 Typi —агартушыльщ монархия. Француз<br />
агартушылары адамды табигаттыц жене цогамдьщ eMipдщ<br />
жем1с1 деп царап, ал цогамдыц ем1рдщ 63i адамдардыц<br />
материалдык (ерескел саудагерл1к магынасында) icерекетшщ<br />
нетижем деген тужырымга келда.<br />
Адам мэселес1 белшл! 6ip магынада XIX гасырдыц<br />
HeMic философиясына ауысты. Канттыц адам меселесше<br />
арналган непзп принцип! —ep6ip жеке адамныц ез алдына<br />
мацсаттьщ нысана ретшде царалу цажеттт (адам<br />
бостандыгын, ер1кт1л1гш цолданган). KepiciHnie, таза<br />
ацыл-ой адамныц ерж-ж1герш, твж1рибещк ic-ерекетш<br />
айцындауга мумкшдш бередь<br />
Айталыц, адам жеке тулга ретшде табигат зандыльщтарынан<br />
темен тургандьщтан сыртцы элемнщ есер1нен<br />
шыга алмайды, сол ce6enTi ол epiKTi де емес, ал даралык<br />
цасиеттершщ ерекшелштерше, езшщ ылги да танып-<br />
6Lnyre умтылу цаб1летше царасак, ол езшщ тэж1рибел!к<br />
ацыл-ойына суйешп, epiKTi ic-врекет жасайды. Бул жагдайда<br />
адам барша журтца б1рдей едепйдщ зацы -<br />
едептипк императивш басшылыкка алады. Марксизм -<br />
адамныц табиги-елеуметтш м ет, цогамдагы рел1 мен орны<br />
женшдеп мэселе оныц ондаган мыц жылдар шпндега<br />
тарихи алга басу, ягни еркшдекке умтылу Kypeci сатыларыныц<br />
сипаттарымен тыгыз байланысты. Табигатта мацсат<br />
жоц. Мацсат адамныц дуниеге келу1мен 6ipre пайда<br />
болды. Демек, ол тек адамга гана тен, 6ip-6ipiMeH карымцатынастагы<br />
адамдардан цуралатын когамга тен кубылыс.<br />
Адамныц цогамдыц ем1рде орны, элеуметтш жайкуш<br />
толыгынан ез ецбегшщсаны мен сапасына, елеумет-<br />
TiK пайдалы белсендолтне сай белг1лену1 ти1с. Ол eMip<br />
суретш цогам оныц адамдыц далпын, жен-жосыгын тек<br />
осы жолмен гана аныцтап, icKe асыруга мшдетть<br />
138
Change language