12.01.2015 Views

философия НЕГ13ДЕР1

философия НЕГ13ДЕР1

философия НЕГ13ДЕР1

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

шашпак сиякты м!нездерден аулак болуды кецес етедь<br />

Корам eMipiH тусшуде Абайдыц кезкарасы, врине, идеалистпс<br />

тургыда болды. Абай —улы гуманист. Абстрактылы,<br />

утопияльщ сарынды гуманист.<br />

Абай iniMiH одан epi жалгастырган казактыц рухани<br />

мэдениета мен менталитетшде ешпес i3 калдырган алып<br />

тулганын, 6ipi - Шэкэрьм Ццдайбердщлы (1858-1931).<br />

Оныц шырармашылыгыныц н еп зп тацырыбы мораль<br />

философиясы мен мэдениет 1л1м1н цамтиды. Шэкэр1м<br />

Абайдыц немере mici жэне улы ацынныц мурасына суйенген.<br />

Ол арнайы оку орнында оцымаса да араб, парсы,<br />

орыс, шагатай тиздерш ез бетамен уйренш, сол талдердеп<br />

шыгармалардан дала ойшылы тургысынан ой цорытцан:<br />

"Жасымнан ж ей к б!лд1м турш тйпн,<br />

Сол плге аударылган барлык; 6iniM.<br />

Ершбей ецбек етйм, ецбек жанды,<br />

Жарцырап карацгыда туып кушм.<br />

Оятцан м е т ерте - Ш ы ры с жыры,<br />

Айнадай айцын болды елем сыры.<br />

Талпынып орыс тш ш уйренумен,<br />

Надандьщтыц тазарып кетта K ip i".<br />

Абай сиякты Шэкэр1м де казак; елш калай еркениетта,<br />

мэдениетй елдер катарына косамын деп талпынады.<br />

Шэкэр1мнщ рухани 1здешсшде ежелп сак-турш заманынан<br />

калыптаскан гарыштык дуниетаным ерекше орын<br />

алады. Tenipi, Hyp, Кун, Табигат —ол уппн касиеттд., киел1<br />

урымдар.<br />

Шекэр1мшц "Yin анык" атты шыгармасы Heri3ri философиялык<br />

шырармалардыц 6ipi болып табылады. Баска<br />

шыгармалары: "Ецл1к- Кебек", "Калкаман-Мамыр",<br />

"Кодардыц ел1мГ', "Нартайлак-Айсулу", "Мутылганныц<br />

eMipi" поэмалары, "Казактардыц штабы” (этнофилософиялык),<br />

"Мусылмандык шарты", "Уш аньщ" философиялык<br />

трактаттары, "Эд1л-Мария" келемд1 романы,<br />

"TypiK, кыргыз, казак Ьэм хандар шеж1рес1", тарихи шыгармасы<br />

жэне т.б.<br />

Ал, ендо Шэкэр1мнен кейшп казак философиясын дамытуда<br />

улкен езшдш орны бар казак зиялылары: Ахмет<br />

43

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!