Sample chapter - kitlv

More documents

Recommendations

Info

6 Lourens zelf, echtgenote en kinderen Lourens van Elstland Wat Lourens’ eigen personalia betreft, zijn we in de eerste plaats afhankelijk van wat hij daarover in zijn werk zegt. Dat geeft mogelijk een vertekend beeld, maar gelukkig kunnen we aan de hand van archiefbronnen nu en dan iets aanvullen en bijstellen. Over de scholing en opleiding die hij in zijn jeugd heeft gekregen, doet hij nergens een mededeling. Maar in elk geval heeft hij het ambacht van smid in Holland geleerd. Dit is namelijk zijn beroep wanneer hij in 1665 te Amsterdam zijn ondertrouw bij de Gereformeerde Kerk laat aantekenen. Ook daarna in Indië zou Lourens van Elstland als smid werkzaam zijn. Hoe lang Lourens in Amsterdam is gebleven, is niet bekend. Vast staat dat hij in 1667 opnieuw in Haarlem te vinden is, want op 9 augustus van dat jaar wordt hij ingeschreven als lid van de rederijkerskamer der Wijngaertrancken. 16 Het is onwaarschijnlijk dat hij zich toen had laten inschrijven, indien hij geweten had dat hij in december naar Indië zou vertrekken. Kennelijk is er tussen augustus en december 1667 iets gebeurd dat hem die stap liet zetten. Met nog een andere Haarlemse kamer had hij een bijzondere band, zij het dat hij geen lid was omdat hij nog niet genoeg geschoold was in de kunst. In zijn rondwandeling door Haarlem vertelt hij over zijn bezoek aan de Vlaamse kamer van de Witte Angieren. Daar zitten ‘Jan de backer’ en ‘Louw de smit’ als liefhebbers (‘konstbeminnaars’), dus als nog geen volwaardige rederijkers. We gaan er hierbij vanuit dat hij in de jonge kunstliefhebber Louw zichzelf heeft getekend: nu die daar ginder veer geheel aan t eynde sit ist Jan de backer niet, en d’ andre Louw de smit? die komen daar maar om t geselschap te vermeren ‘t sijn konstbeminnaars, en noch jong, sij konnen leeren, dat is de redenmaagt ten hoogsten aangenaam door sien en hooren, wort den mensch alzins bequaam en kunnen mettertijt haar croon oock helpen cieren, zoo fockt men geesten aan tot allerley manieren. O musa sta me bij, dat ick dees edle maagt haar naam doorlugtig maak, tot daar de zon opdaagt dat haren lauwerier noyt quyne, of verslense en dat ze wert geeert door alle slag van menschen die stadig Pallas raat navolgen, en de nijt uyttarten derven, wen ze haar konsten, haar te spijt de gantse werelt door op yders tong doen leven, niet als Arachne dee, die Pallas derv weerstreven 16 Haarlem, AVK, Archief Wijngaertrancken, inv.nr 5.1; zie ook Van Boheemen en Van der Heijden 1999:436. Hij wordt ingeschreven samen met Pieter van Amstel.
Inleiding 7 maar als Mercury doet, zinrijck, en welbespraakt niet hortend, maar dat vloeid, en vaardig opgemaakt. (Bostoen 1993b:29, vers 243-60.) In het VOC-archief vindt men nadere gegevens over zijn vertrek. Op 19 december 1667, twee jaar na zijn ondertrouw met Maria Lietaert te Amsterdam, is Lourens samen met haar met de eerste vaart van de fluit de Papenburgh, voor de VOC-kamer Amsterdam vanuit Texel vertrokken. Ze kwamen binnen een redelijke reistermijn – over de reis zelf doet Lourens helaas geen mededelingen – op 4 juli 1668 te Batavia aan (zie Internetbronnen: Dutch-Asiatic shipping (1595-1795). Voyage 1083.1 from Texel to Batavia). Het enige dat hij over de reis naar Indië loslaat, staat in de Brief voor de vrienden, namelijk dat ze met 180 opvarenden zijn aangekomen in Batavia en dat hij na al die jaren de enige is van die groep die nog in leven is. Dit houdt dus in dat zijn echtgenote Maria Lietaert hem niet heeft overleefd. Afbeelding 1. Kaart van Batavia uit Nieuhoffs Zee en lant-reize (1682). Het kasteel neemt ten opzichte van de betrekkelijk kleine stad flink wat ruimte in beslag. In het kasteel werkte Lourens van Elstland het grootste deel van zijn leven als smid in het wapenarsenaal.
Page 1 and 2: JAN ONDER DE DEECKEN
Page 3 and 4: KONINKLIJK INSTITUUT VOOR TAAL-, LA
Page 5: Inhoud Voorwoord vii Inleiding 1 De
Page 8 and 9: viii Voorwoord voor opdrachten van
Page 10 and 11: 2 Lourens van Elstland soonlijk gek
Page 12 and 13: 4 Lourens van Elstland De echtgenot
Page 16 and 17: 8 Lourens van Elstland De oudst bew
Page 18 and 19: 10 Lourens van Elstland dat hij min
Page 20 and 21: 12 Lourens van Elstland grote schok
Page 22 and 23: 14 Lourens van Elstland De vijfde m
Page 24 and 25: 16 Lourens van Elstland verschuivin
Page 26 and 27: 18 Lourens van Elstland goed leven
Page 28 and 29: 20 Een primaire bron Lourens van El
Page 30 and 31: 22 Indische spiegels Lourens van El
Page 32 and 33: 24 Afbeelding 2. Lijst van personag
Page 34 and 35: 26 Lourens van Elstland voor het ee
Page 36 and 37: 28 Lourens van Elstland Phil. K’w
Page 38 and 39: 30 Wanneer geschreven? Lourens van
Page 40 and 41: 32 Lourens van Elstland Het handsch
Page 42 and 43: 34 Lourens van Elstland die, als ee
Page 44 and 45: 36 Lourens van Elstland binnen de f
Page 46 and 47: 38 Lourens van Elstland [...] gelij
Page 48 and 49: 40 Inkt en handen Lourens van Elstl
Page 50 and 51: 42 Lourens van Elstland in de hand
Page 52 and 53: 44 Afbeelding 4. De Mengeldigten wo
Page 54 and 55: 46 Lourens van Elstland Of het werk
Page 56 and 57: 48 Afbeelding 5. Marmeren buste van
Page 58 and 59: 50 Lourens van Elstland Zoals hier
Page 60 and 61: 52 Lourens van Elstland Kerk. Gezie
Page 62 and 63: 54 Lourens van Elstland We vinden h
Page 64:
56 Lourens van Elstland van Elsland
show all

Sample chapter - kitlv

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?