Sample chapter - kitlv

Inleiding 35
bezie een vercken, of een hont
heeft oock root bloet, en schijt oock stront
dan is t noch niet te degen
veel beter dan geswegen.
en die sich self wil hangen op
neem dan voor best een witte strop
doch eer ick concludere
soo moogt gij hier uyt leeren
en mercken (dat ick als een vriend
uw op u vrage heb gedient)
dees’ bijlaag, wilt gij trouwen
ick sal ’t niet tegen houwen (Parijs, BN, MS. Néerlandais 61, fol. 3v)
Op de rectozijde van het blaadje dat over deze tekst heen is geplakt, zijn de
titel en de eerste strofe van een Verjaarszang geschreven. 46 Op de achterkant
van dat blaadje staan restanten van een bruiloftsdicht of epithalamium. 47
Op het tweede overgeplakte blaadje staan zowel op de recto- als op de
versozijde nieuwe titels boven de Klaag-lieden Jeremie. 48 De nieuwe titel op de
rectozijde is in koeienletters geschreven. Dit type letters komt verder in het
handschrift niet voor. Ze zijn echter wel van dezelfde hand en in dezelfde inkt
geschreven als het Danckbaar antwoord van Jan van Elsland. Dit is tevens een van
de argumenten om ook andere ingrepen in de tekst aan hem toe te schrijven.
Onder het blaadje is het slot van een gedicht te lezen dat ondertekend is
met Elstland, zoals Lourens vrijwel alle teksten apart ondertekent. Daarin
wordt geruzied over geld en is er sprake van een spel. 49 Waarschijnlijk stamt
het fragment uit het gedicht over de kaartspelende en ruziënde schippers
waar Jan van Elsland het over heeft in zijn Danckbaar antwoord.
Van de derde hierboven genoemde tekst waar Jan aan refereert, waarin
een passage voorkomt als ‘Beneffens de onbedagte min, [...] die, als een regte
bruyd uit Meenen’, is niets meer te achterhalen in het handschrift. Waarom
is deze tekst uit het oorspronkelijke pak verdwenen? Het is verleidelijk om te
denken aan een verband met de familiale achtergrond van de Van Els(t)lands.
Het is namelijk bekend dat deze familie in de zestiende eeuw uit Vlaanderen
naar Holland is uitgeweken en oorspronkelijk uit Menen of uit die buurt
komt (Bostoen 1993a:124-5). Mogelijk verwijst Lourens hier naar oud zeer
46 Parijs, BN, MS. Néerlandais 61, fol. 3Ar: Verjaarzang aan Juffr J D B op haar 46ste Jaar 1693,
stemme den lustelijcken may.
47 Parijs, BN, MS. Néerlandais 61, fol. 3Av: ‘uyt haar slot trat toe gelijck een Amazone’.
48 Parijs, BN, MS. Néerlandais 61, fol. 19 Ar en fol. 19Av: respectievelijk Lourens van Elstland’s
Klaaglieden en gebed Jeremie in vijf deelen en Lourens van Elstland’s Klaaglieden van den profeet Jeremias
in vier deelen.
49 Parijs, BN, MS. Néerlandais 61, fol. 19r: [...] ick koom hier gelt te kort en noch verlies ick meer.
[...] ze namze alle vier, [...] en wierp z hem voo sijn beck, doe ging het spel weer aan.