Sample chapter - kitlv

32
Lourens van Elstland
Het handschrift telt nu dus 152 bladzijden, maar we zullen zien dat het
oorspronkelijke pak van Lourens er veel meer heeft geteld. Het oogt weliswaar
als een verzamelbundel van korte en langere gedichten, 45 maar van
alle afzonderlijke bijdragen neemt – zoals al is opgemerkt – de klucht van
Jan onder de deecken de meeste plaats in, namelijk 58 bladzijden. Een goede
tweede is de rijmbrief Danckbaar antwoord van Jan van Elsland met 20 bladzijden.
Het papier
Alle werk in het pak van Lourens is op hetzelfde papier geschreven. Dit
papier wordt namelijk gekenmerkt door hetzelfde watermerk en contrawatermerk:
respectievelijk een leeuw met zeven pijlen in een weelderig kader
en de letters C D C (laatste letter in spiegelbeeld). Dat is opmerkelijk omdat
het zowel werk bevat dat door Lourens in Batavia is geschreven, als werk
dat door zijn neef Jan in Haarlem aan het papier is toevertrouwd. Watermerk
en contrawatermerk zijn op elk folium zichtbaar. De kettinglijnen lopen verticaal
en liggen ongeveer drie cm uit elkaar. De gemiddelde hoogte van de
bladzijden is 311 mm, de breedte 199 mm.
De katernen zijn verkleefd en moeilijk te onderscheiden, maar minstens
zeven tot tien bladen dik. Op de plaats waar de Klugt begint, kan de bundel
goed opengelegd worden. De bindtouwtjes en de rug van het nieuwe katern
zijn duidelijk te zien.
De samenstelling van de Mengeldigten
In zijn Danckbaar antwoord begint neef Jan met het beantwoorden van brieven:
geliefde oom, uE, beneeven
u zoons drie brieven, ons geschreeven
mitsgaders uwe rijmerij:
uE, den derden van desember
u soons van ultimo november
zijn door uw vrind besteld aan mij (Parijs, BN, MS. Néerlandais 61, fol. 66v)
Omdat hij zijn oom nooit heeft gezien en deze pas naar Haarlem belooft
terug te keren als zijn dochter getrouwd is, schrijft neef Jan dat hij zich zal
troosten met de hem door oom Lourens toegestuurde pennenvruchten.
Natuurlijk is hij niet alleen benieuwd naar zijn oom, maar ook naar zijn neef
45 Een overzicht van de volledige inhoud van het handschrift is te vinden in Bostoen 1988a:
187-203.