pdf tekstversie De Liemers Zevenaar - Zuivelhistorie Nederland

Het zuivelconcem Coberco werd in 1965 opgericht. De oorspronkelijke vennootschap onder firma
ontstond uit het samengaan van de COndensfabriek in Deventer, de melkpoedertabriek BERkelstroom
in Lochem en COmego in Zutphen. Vijf jaar na de oprichting werd de vennootschap
op aandrang van de boeren omgezet in een coöperatieve vereniging en kreeg het de officiële
naam "Coöperatieve Melkproductenbedrijven Coberco GA". In dat jaar werd ook de frisdrankenonderneming
Riedel in Ede een onderdeel van Coberco.
In 1997 vond in Nederland een zuivelfusie plaats van vier grote zuivelondernemingen: de Coberco
(Zutphen), Friesland Dairy Foods (Leeuwarden), de Twee Provinciën (Workum) en de Zuid-
Oost Hoek (Oosterwolde). Deze nieuwe combinatie (met de naam Friesland Coberco Dairy
Foods) werd in één keer een van de vijf grootste zuivelconcerns in de wereld. De vier grootste
zuivelconcerns in de wereld in volgorde van omvang zijn: nummer een Nestlé Zwitserland, dan
Kraft USA, vervolgens Dairy Farmers of America en nummer vier Danone Frankrijk.
Op basis van het aantal werknemers (in 1998) is Friesland Coberco Dairy Foods de op één na
grootste coöperatie van Nederland, met 12.000 werknemers en met 15.000 ledenmelkveehouders.
De grootste coöperatie is de Rabobank met 40.927 werknemers.
Door de voornoemde zuivelfusie beheerst Friesland Coberco Dairy Foods het Noorden en het
Oosten van Nederland.
Zuivelonderwijs.
De landbouworganisaties hadden zich steeds veel moeite getroost de melkveehouders de kennis
van een goede zuivelbereiding bij te brengen. Ook aan de hygiëne, die hierbij betracht moest
worden, werd voortdurend veel aandacht besteed. Zo richtte in 1889 de Geldersch - Overijsselsche
Maatschappij van Landbouw een ambulante zuivelschool op. De landbouwleraar J.J. van
Weydom Claterbos, van voornoemde zuivelschool, hield al in 1890 in Zevenaar een voorlichtingsavond
met als onderwerp "Boterbereiding". Er waren 51 toehoorders (waaronder 6 vrouwen
en meisjes).
De voornoemde landbouwleraar was directeur van een zuivelfabriek in Kampen en had in Groningen
de Landhuishoudkundige School doorlopen en in Wageningen les gegeven aan de in 1876
opgerichte Rijkslandbouwschool wat later de Landbouwuniversiteit Wageningen (LUW) werd.
De ter plaatse gevestigde dorpsonderwijzers met de akte landbouw- of tuinbouwkunde L.O. (Lager
Onderwijs) droegen in die tijd ook bij om de boerenzoons (vanaf 15 jaar en ouder) en hun vaders
enige kennis over te dragen wat betreft onder andere: bemestingsleer, dierkunde, kennis van
de grond, landbouwboekhouden, natuurkundig onderwijs, plantenteelt, plantkunde, scheikundig
onderwijs, veeteelt en zuivelbereiding. Het voornoemde onderwijs hield zoveel mogelijk rekening
met de behoeften van het bedrijf in de omgeving van de plaatsen, waar de cursussen werden
gegeven. Deze zogenaamde algemene landbouw- en tuinbouwwintercursussen werden gedurende
2 achtereenvolgende winterhalfjaren (van september tot in maart) gegeven en werden door de
rijksoverheid gesubsidieerd. Het leerplan van de cursus in landbouwboekhouden in bijvoorbeeld
het winterhalfjaar 1930/1931, zag er als volgt uit. De cursus bestond uit 12 lessen van 2 uur. En
het doel van de cursus was het aanleren van een eenvoudige boekhouding, zodat de landbouwer
zijn bedrijfsinkomen kon vaststellen, een overzicht van het bedrijf kreeg en enig inzicht in de rentabiliteit
van de verschillende bedrijfsonderdelen. De leerstof bestond uit het aanbrengen van juis-
Heruitgave zuivelhistorienederland.nl β versie 12 © A. Vetter