pdf tekstversie De Liemers Zevenaar - Zuivelhistorie Nederland

steeds duurder, de lonen waren aan een steeds verdergaande stijging onderhevig. Dit veroorzaakte
een voortdurende bedreiging van de exploitatieresultaten, en daardoor van de hoogte van het
uit te betalen melkgeld. Vooral kleinere fabrieken konden deze verschijnselen toen reeds constateren.
Nadat in Herwen en Zevenaar voorstellen tot samenwerking met de CAMIZ te Amhem
(Coöperatieve Arnhemse Melkinrichtingen en Zuivelfabriek) waren afgewezen, was een gesprek
tot stand gekomen tussen de besturen van de beide eerstgenoemde zuivelfabrieken en het bestuur
van Didam. Bij de besprekingen was men tot de conclusie gekomen dat de tijd rijp was om belangrijke
veranderingen aan te brengen, omdat deze veranderingen in het belang zouden zijn van
de melkveehouders van de drie betrokken zuivelfabrieken. Er lag een plan ter tafel dat beoogde
de melk van de drie bedrijven voor gemeenschappelijke rekening te verwerken. Dit betekende dat
de drie verenigingen in de toekomst dezelfde melkprijs zouden uitbetalen. Om dit doel te bereiken
zouden de drie betrokken verenigingen een nieuwe coöperatie oprichten, waarvan zij alle drie
lid zouden worden. Deze zogenaamde topcoöperatie zou tot taak krijgen de melkverwerking voor
de drie leden uit te voeren. Zij ging dus de daarvoor nodige bedrijven exploiteren; bij deze exploitatie
kon worden volstaan met de bedrijven in Didam en Zevenaar, de fabriek in Herwen kon
dan worden stilgelegd. De drie verenigingen verhuurden hun zuivelfabrieken en inventaris aan de
topcoöperatie, die daarvoor afschrijvingen, rente en andere eigenaarslasten vergoeden. Nieuwe
investeringen werden betaald door de topcoöperatie. Op deze wijze werd bereikt dat zowel de
kosten van het nu bestaande apparaat als de kosten van toekomstige investeringen gezamenlijk
werden gedragen.
De regeling van de topcoöperatie was zodanig, dat het afstoten van een stilgelegd bedrijf eveneens
voor gemeenschappelijke rekening gebeurde. Winst of verlies daaruit werd dus niet verrekend
met de leden van de vereniging die eigenaar van dat bedrijf was. Evenmin kwam het reeds
bestaand ledenkapitaal in aanmerking om te worden uitgekeerd, dit geld was nodig voor de financiering
van de gemeenschappelijke melkverwerking.
Zou de topcoöperatie op den duur weer worden opgeheven omdat men de samenwerking niet langer
wenste, dan zou het bezit van de top door de leden moeten worden overgenomen.
De organisatie van de topcoöperatie week niet af van elke andere coöperatieve vereniging. De leiding
lag in handen van een bestuur, elk van de drie leden had drie bestuursleden in de top. Het
toezicht op het bestuur werd uitgeoefend door een raad van commissarissen. Deze bestond uit zes
leden, uit elke vereniging twee. Gezorgd werd dat de voorzitter en secretaris van het bestuur niet
uit dezelfde vereniging afkomstig waren. Een zelfde regeling gold voor voorzitter en secretaris
van de commissarissen.
Zoals in elke coöperatieve vereniging lag de hoogste macht in handen van de algemene vergadering.
Daar de topcoöperatie slechts drie leden kende zouden er ook maar drie vertegenwoordigers
van de leden ter algemene vergadering kunnen stemmen. Het stemrecht was afhankelijk van de
melkaanvoer van elke vereniging (één stem per miljoen kg melk of deel daarvan). Teneinde de
algemene vergadering meer nut te doen opleveren konden de drie verenigingen ieder twaalf personen
naar de algemene vergadering afvaardigen, die over de voorstellen van het bestuur konden
discussiëren. Op deze wijze kon worden bereikt dat de topcoöperatie meer voor de leden ging leven.
Vanzelfsprekend diende in de eigen algemene vergadering van elk lid het beleid van de topcoöperatie
te worden behandeld. Voor belangrijke investeringen in de top zouden de plaatselijke verenigingen
hun toestemming moeten geven. De dagelijkse leiding van de vereniging was in handen
van een hoofddirecteur. Als de plannen doorgang vonden zou de heer J.H. Vennegoor van
Didam als zodanig gaan optreden.
Heruitgave zuivelhistorienederland.nl β versie 73 © A. Vetter