pdf tekstversie De Liemers Zevenaar - Zuivelhistorie Nederland

die dan in kleine blokjes werd gesneden; waarbij een vloeistof werd afgescheiden de zogenaamde
wei. De ontstane massa werd ook wel wrongel genoemd. Wanneer alle wei uit de wrongel was
verwijderd werd deze in de kaasvormen gedaan. Daarna gingen de kaasvormen of kaasvaten onder
de kaaspers om de laatste resten wei te verwijderen. Na het persen werden de kazen uit de
vormen gehaald en in een pekelbad gelegd, door de kazen daarin onder te dompelen waren ze beter
bestand tegen ongewenste bacteriën en ontstond een pittige smaak. Na het pekelen werd de
kaas gedroogd in de kaasdroogkamer (2,73 x 5 m) en daarna op rekken van planken gelegd om te
rijpen.
De "Zevenaarer Dampfmolkerei".
In 1898 kwam de coöperatieve stoomzuivelfabriek "De Lijmers" in handen van de Duitse zakenman
en zuiveldeskundige Albert Wöhrmann en de stoomzuivelfabriek kreeg toen de naam van
"Zevenaarer Dampfmolkerei". De nieuwe eigenaar ging voortvarend te werk want in 1900 werd
er al een nieuwe stoomketel geïnstalleerd.
De timmerman A.W. Damen te Zevenaar, vroeg in 1911 een bouwvergunning aan bij de gemeente
Zevenaar om namens en voor rekening van de heer Albert Wóhrmann, voor zijn boter- en
kaasfabriek, een kaasmagazijn te mogen bouwen. De gemeente stemde in met de bouw van de
bewaarplaats voor de geproduceerde kazen.
Het begin van het pasteuriseren in 1922.
Een belangrijk jaar voor de stoomzuivelfabriek was 1922. In dat jaar werd voor het eerst, sinds
het bestaan van de fabriek, het pasteuriseren van melk ingevoerd. Voor dit doel had men 2 pasteurs
en 1 regeneratiefapparaat aangeschaft. In de pasteurs werd de melk verhit tot de gewenste
temperatuur. De verhitting geschiedde met stoom. Het regeneratiefapparaat diende om een deel
van de voor het pasteuriseren toegevoegde warmte terug te winnen.
In de machinekamer van de fabriek stond toen een stoommachine van 8 pk en als reserve een
electromotor van 15 pk. De krachtoverbrenging van deze machines vond plaats met behulp van
drijfriemen.
In het jaar 1925, in de tijd dat P. Feenstra directeur was van de N.V. Stoomzuivelfabriek "Zevenaar",
werd een autogarage op het terrein van de stoomzuivelfabriek aan de Molenstraat gebouwd.
De architectuur was dezelfde als van de bestaande fabriek. Het gebouwtje was 10 m
breed en 8 m diep, en voorzien van drie garagedeuren voor het plaatsen van even zoveel auto's.
Achter de middelste garagedeur was in de vloer een smeerkuil aangebracht. De bouwtekening 1 :
50 "Plan autogarage", was getekend door de architect L. Rutten te Zevenaar.
In april van het jaar 1929 kwam men in het bezit van het perceel land, dat de fabriek scheidde van
de Molenstraat. De bedoeling van deze aankoop was voornamelijk om een betere inrij en uitweg
mogelijk te maken. De betere inrij bevorderde niet alleen de vlotte aanvoer van de melk, door de
melkrijders, naar de fabriek; maar voorkwam ook verkeersopstoppingen op de Molenstraat.
Een geheel nieuwe zuivelfabriek in 1929.
Heruitgave zuivelhistorienederland.nl β versie 39 © A. Vetter