pdf tekstversie De Liemers Zevenaar - Zuivelhistorie Nederland

installatie opgericht, dan werd plaatselijk de toestand wel verbeterd, maar de gemeente zou op
den duur toch niet ontkomen aan de noodzakelijkheid, om haar afvalwater te zuiveren. De dan te
bouwen inrichting zou niet noemenswaard in kosten verschillen met een inrichting, die bovendien
het afvalwater van de zuivelfabriek onschadelijk had kunnen maken, doch de gemeente zou dan
de inkomsten moeten derven, die de zuivelfabriek in de vorm van een rioolbelasting zou dienen
af te dragen voor het gebruik van de gemeentelijke zuiveringsinstallatie. De Directeur-Generaal
van de Arbeid opperde, dat het aanleggen van het gemeentelijk rioolstelsel wellicht een object
voor werkverschaffing zou kunnen zijn.
De gemeente Zevenaar liet (3 maart 1933) de Directeur-Generaal van de Arbeid te Den Haag het
volgende weten: "Het is onder de tegenwoordige tijdsomstandigheden voor de gemeente ten
enenmale onmogelijk tot het uitbreiden der rioleering en het maken van een zuiveringsinstallatie
over te gaan. Als men in aanmerking neemt dat in een betrekkelijk kleine, weinig draagkrachtige
gemeente als Zevenaar wekelijks bijna f. 1000,- aan werkloozensteun moet worden betaald is het
duidelijk dat de financiëele vooruitzichten somber zijn en dat dientengevolge alle uitgaven, die
niet volstrekt noodzakelijk zijn, met de uiterste zorg moeten worden vermeden".
In juni 1933 stuurde het Ministerie van Sociale Zaken de gemeente Zevenaar een afschrift van het
Koninklijk Besluit van 12 juni 1933 betreffende het beroep, krachtens de Hinderwet ingesteld
door de N.V. Stoomzuivelfabriek "Zevenaar" te Zevenaar. In het Koninklijk Besluit werd er nogmaals
op gewezen, dat het de voorkeur verdiende het afvalwatervraagstuk in een gecombineerde
oplossing tot stand te brengen. Maar het gemeentebestuur van Zevenaar wilde daar niets van weten
en de zuivelfabriek diende haar zuivelafvalwater te zuiveren. De voorwaarden daartoe wilde
de gemeente in de te verlenen Hinderwetvergunning opgenomen zien. Daar is het echter nooit
van gekomen. Omdat de zuivelfabriek in economisch en financieel opzicht een moeilijke tijd
doormaakte, hadden de Gedeputeerde Staten van Gelderland gemeend niet aan de wens van de
gemeente Zevenaar te moeten meewerken en af te zien van de voorwaarden een zuiveringsinstallatie
te moeten aanleggen. Met gevolg, dat tot in het begin van de vijftiger jaren, aan het vraagstuk
van het afvalwater van de zuivelfabriek niets veranderde.
Al de inspanningen van de diverse rijksoverheden en provinciale overheid om de gemeente Zevenaar
er toe te bewegen een rioolstelsel en zuiveringsinstallatie aan te leggen, hadden gefaald. Het
zou nog heel lang duren voordat de gemeente de tijd rijp achtte om aan de verlangens van de genoemde
instanties en zo langzamerhand ook die van de burgerij, tegemoet te komen.
Pas in 1951 aanleg rioolstelsel in Zevenaar en gemopper van de burgers.
Het zou tot 1951 duren eer de gemeente er toe overging, haar verzuim uit de dertiger jaren goed
te maken. In de wekelijks verschijnende regionale krant; "De Liemers" (Katholiek Streekblad
voor het Dekenaat Zevenaar) van 24 februari 1951 stond onder het kopje Riolering: "Naar wij
vernemen zal binnen zeer korte tijd met de riolering van de bebouwde kom worden begonnen".
In juni van hetzelfde jaar en in dezelfde krant was te lezen: " De rioleringswerken worden met
kracht voortgezet en tot heden valt over tegenspoed bij het werk niet te klagen. Al leverde het
graafwerk op het kruispunt Arnhemseweg - Marktstraat, de plek van de bomtrechter uit April
1945, die herinneringen opriep aan de Canadese buldozer, nogal enige moeilijkheden op. Dat de
rioolbuizen in lange rijen langs de wegen worden neergezet en nog geruime tijd moeten blijven
staan, is niet erg elegant. De zeer grote buizen belemmeren de omwonenden alle uitzicht en zijn
ook niet zonder gevaar voor het verkeer".
Heruitgave zuivelhistorienederland.nl β versie 57 © A. Vetter