pdf tekstversie De Liemers Zevenaar - Zuivelhistorie Nederland

Eensgezinde samenwerking aan een gemeenschappelijke oplossing kan derhalve aan alle zijden
de geldelijke offers beperken tot het strikt noodwendige en heel wat onnoodige zorg en technische
rompslomp voorkomen.
Ik zou het daarom van ganscher harte toejuichen, indien het inzicht, dat door centralisatie het huidig
en toekomstig belang aller bij dit vraagstuk betrokkenen wordt gediend, tijdig tot rijpheid
mocht komen.
Tot goed begrip leg ik er den nadruk op, dat een systematisch stedelijk riolennet natuurlijk niet
inééns behoeft te worden uitgevoerd. Wanneer het plan vastgesteld en het besluit gevallen is, gaat
men geleidelijk tewerk, al naar de plaatselijke omstandigheden het nuttig en noodig maken. Of
het eveneens aanbeveling verdient, de zuiveringsinrichting trapsgewijze te voltooien, zal bij nader
onderzoek kunnen blijken.
Het uitstellen eener oplossing maakt - ik kan daarop niet genoeg de aandacht vestigen - saneering,
die toch niet kan uitblijven, niet gemakkelijker, maar wel steeds lastiger en duurder ! ".
Het vertrek van de gemeenteopzichter.
Reeds is verteld, dat de gemeenteopzichter D. IJbema zijn rapportage ten aanzien van het rioleringsplan
in oktober 1929 zond aan Ir. Schaafsma van het RIZA. Deze ingenieur deed zijn advies
pas in mei 1930 aan de gemeente Zevenaar toekomen. Het zou nog heel wat tijd vergen, voordat
een bevredigend resultaat kon worden geboekt wat betreft de realisering van een rioolstelsel in de
gemeente Zevenaar. Maar daarover wordt later in dit hoofdstuk ingegaan.
Vermeld dient te worden dat de gereformeerde Friese gemeenteopzichter Douwe IJbema (geboren
4 april 1899 in Wonseradeel), die in januari 1925 vanuit de gemeente Baarderadeel (waar hij
toen woonachtig was) naar Zevenaar was gekomen, alweer in december 1929 uit Zevenaar vertrok
naar het hem zo vertrouwde Friesland om zich in Dokkum te vestigen, samen met zijn vrouw
Lutgertje Leijen en in Zevenaar geboren dochtertje Reintje Anna. In het toen overwegend katholieke
Zevenaar was een gereformeerde gemeenteopzichter niet zo op zijn plaats. Mogelijk dat
ook, voor die tijd, het vooruitstrevend rioleringsplan met de daarbij behorende zuiveringsinstallatie
te veel van het goede was voor de politici van Zevenaar en mede aanleiding was om het veld
te moeten ruimen. Want het zou nog héél lang duren voordat in Zevenaar riolering werd aangelegd.
In het boek (verschenen in 1994) "Zevenaar 1885 - 1965: een roomse burcht in een Liemers
land", haalt J.B. Smit de kwestie van Douwe IJbema aan. Na vertrek van de betreffende gemeenteopzichter
werd: "de uit eigen kweek voortgebrachte en uiteraard katholieke P.G. Kruitwagen
benoemd", aldus J.B. Smit.
Wat het katholieke karakter van Zevenaar betreft is het in de kwestie van de gereformeerde gemeenteopzichter
misschien toch wel interessant om in deze context te vermelden, dat tot ver in de
vijftigerjaren Zevenaar een volstrekt overwegend katholieke gemeenschap herbergde. Getuige
hiervan is het nu volgend overzicht, uit 1954, van de godsdienstige gezindheden in Zevenaar. Nederlands
of Nederduits Hervormden 702; Anglicaanse of Episcopalen 1; Evangelisch Luthersen
9; Remonstranten 2; Doopsgezinden 10; Gereformeerden 23; Rooms-Katholieken 8429; Nederduitse
Israëlieten 8; Tot andere dan genoemde gezindten behorenden 4; Tot geen kerkelijke ge-
Heruitgave zuivelhistorienederland.nl β versie 55 © A. Vetter