RECHTBANKEN VAN EERSTE AANLEG - De Tijd

3. Bij stilzwijgen van één partij of van alle partijen dient een gerechtelijke
instaatstelling te gebeuren, met bepaling van een pleitzitting uiterlijk drie maanden na de
laatste conclusietermijn. Is de vrees reëel dat er daardoor gedeeltelijk blanco
pleitzittingen ontstaan, waardoor de gerechtelijke achterstand zou vergroten? Is het in de
praktijk mogelijk dit op te vangen ? (art. 747, § 2, Ger. W.)
RECHTBANKEN VAN EERSTE AANLEG
Een kleine minderheid stelt dat er geen vrees is voor gedeeltelijk blanco zittingen:
- De kans lijkt quasi onbestaande. Iedere partij ontvangt een kopie van de beschikking
dagstelling. Wanneer geen der partijen zich aan een instaatstelling wenst te houden
zullen zij het niet zo ver laten komen en om verzending naar de rol verzoeken vóór
de beschikking wordt verleend. In het andere geval zal iedereen gewoon de bevolen
conclusietermijnen volgen. Bovendien lijkt het mij dat een partij niet het risico zal
nemen dat op de pleitdatum een op tegenspraak gewezen vonnis tegen haar wordt
verleend wanneer toch één der partijen op de zitting verschijnt.
- Geen blanco zittingen omdat er steeds op elke zitting wordt gedagsteld. Er zijn dus op
elke zitting zaken gefixeerd zowel na minnelijk verzoek als bij gerechtelijke bepaling.
- Geen enkel gevaar. Hoewel de advocaten een vrij precieze pleitduur vragen, is het
maar moeilijk om een rechtsdag binnen de drie maanden vast te leggen omdat de
zittingen vol zitten. Er moet “in overtal” worden vastgesteld. Voorbeeld: een zitting
duurt over het algemeen 180 minuten (maar vaak langer), een beschikking van
“gedwongen” rechtsdagbepaling wegens stilzwijgen van de partijen moet een
pleitduur vermelden: uiteindelijk zou men tot een situatie met overvolle zittingen
komen : problemen inzake het beheer. Of dan zou het een “relaisdatum” zijn voor
één minuut.
De meerderheid stelt dat er wel vrees is voor gedeeltelijk blanco zittingen.
- Voor zover de rechter verplicht wordt om systematisch een pleitzitting vast te stellen,
zelfs indien de partijen niets vragen.. Om dat gevaar te beperken, hebben wij
afgesproken om in dergelijke hypothesegevallen slechts een korte en forfaitaire duur
voor te behouden voor de behandeling van die zaken. Maar de grote meerderheid van
de rechters is voldoende gemotiveerd en verantwoordelijk om te onnodig tijdverlies te
vermijden, en aangezien hun zittingen over het algemeen overbelast zijn gaat het in
werkelijkheid om een zeer theoretische kans.
- Ik zie niet in hoe dit binnen het huidige systeem zou kunnen worden opgevangen.
- Door de instaatstelling te organiseren wanneer er niemand verschijnt, zullen een
groot aantal zaken worden vastgesteld die nooit zullen worden behandeld. Men mag
niet uit het oog verliezen dat in een groot aantal zaken, na de inleiding, geen
vaststelling meer wordt aangevraagd., omdat de zaak bv. geregeld is, er een akkoord
is, enz. Door deze zaken in staat te stellen creëert men fictieve vastgestelde zaken.
Daarom gebeurt de toepassing van art. 747Ger. W., in de meeste gevallen, alleen op
verzoek van minstens één partij.
- Voor zover over het algemeen de nodige pleitduur niet gekend is, en zelfs indien de
partijen echt de intentie hebben te pleiten. De ambtshalve kalender die “bij gebrek
aan strijdende partijen” op de inleidingszitting wordt vastgesteld is conform het
voorschrift van de wet maar geeft aanleiding tot controverse (zie daarover het
colloquium dat plaatsvond in Luik). Wanneer de omstandigheden voor een
ambtshalve instaatstelling verenigd zijn, stuurt de griffie de partijen (of advocaten)
een briefe met het verzoek hun opmerkingen binnen de wettelijke termijn te doen
gelden. De partijen hebben dan de gelegenheid om hun standpunt over de vraag of
het opportuun is een pleitzitting vast te stellen, mee te delen. Indien de partijen het
Vraag 3 Pagina 1 van 7