RECHTBANKEN VAN EERSTE AANLEG - De Tijd

Slechts één rechtbank ziet geen vrees voor gedeeltelijk blanco zittingen. Integendeel
zelfs, er wordt gevreesd dat er op relatief korte termijn een gebrek aan pleitzittingen zal
ontstaan.
Alle andere rechtbanken zien wel een reële vrees voor gedeeltelijk blanco zittingen:
- Al het mogelijke wordt gedaan om dit in de praktijk op te vangen en de zittingen
met andere zaken op te vullen maar dit is niet altijd realiseerbaar. Soms verwittigen
advocaten te laat om een zaak nog tijdig te kunnen oproepen. De vaststellingen op
basis van art. 750Ger.W. zijn eerder de uitzondering geworden. Oplossing:
art.747§2Ger.W. niet toepassen in zaken waar het niet aangewezen lijkt (zaken
waarin niemand verschijnt en niemand conclusietermijnen vraagt, noch in de
dagvaarding, noch in de verklaring van verschijning).
- Ik weet niet hoe dat te verhelpen behalve indien de partijen vrij vroeg signaleren dat
de zaak niet op de geplande datum kan worden gepleit. In dat geval zal het mogelijk
zijn een ander dossier dat in staat is rechtsdag te geven (misschien in de gewezen
beschikking vermelden dat bij “problemen” voor de geplande zitting, de partijen
“verzocht wordt” de rechtbank op de hoogte te brengen…).
- Oplossing: het systeem laten zoals het voor de wet was, maar wel de rechter de
mogelijkheid geven om in iedere stand van het geding de partijen een
conclusiekalender op te leggen. De rechter zou moeten beschouwd worden als een
manager van zijn zitting en zou genoeg procedurele instrumenten ter beschikking
moeten krijgen om zijn zitting optimaal mogelijk te managen. Andere oplossing: dat
advocaten tijdig schrijven dat de zaak niet zal doorgaan, dan kan er eventueel nog
een andere zaak in de plaats worden vastgesteld. Goede opvolging van de dienst van
de rollen noodzakelijk.
- Probleem stelt zich vooral bij de rechterlijke ambtshalve instaatstelling. Het is nog te
vroeg om de impact ervan te meten. Om dat soort problemen te vermijden, zijn
sommigen er voorstander van om, wanneer er termijnen werden bepaald, de zaak op
relaisdatum voor één minuut vast te stellen en pas dan, na te hebben vastgesteld dat
de zaak in staat is om te worden gepleit, een datum met pleitduur vast te stellen. Om
die praktijk in te voeren is het nodig te werken met vrije uurroosters op korte
termijn, wat zou mogelijk zijn in de rechtbanken van koophandel. Mochten er tijdens
de pleitzittingen te veel zaken worden afgezegd, dan is het mogelijk dat wij die
werkwijze overwegen.
- Vooral bij ambtshalve rechtsdagbepaling zullen waarschijnlijk een aantal zaken op de
gestelde rechtsdag niet gepleit worden, waardoor andere zaken, die wel kunnen
gepleit worden, op een latere rechtsdag belanden. In de praktijk niet op te vangen.
- Enkel rechterlijke kalenderregeling wanneer minstens één partij daarom verzoekt. Zie
ook het antwoord van de Minister van Justitie (Commissie Justitie, Kamer, 13
november 2007, vraag nr. 03 van volksvertegenwoordiger Sabien Lahaye-Battheu).
Vrees dat ook een aantal zaken die in toepassing van het nieuwe art. 747 Ger.W.
worden gefixeerd, uiteindelijk niet zullen doorgaan op de rechtsdag, meer bepaald
degene waarbij van in het begin reeds een kalender wordt vastgelegd, zonder dat het
duidelijk is welke de betwistingen zijn of waar ze naartoe gaan. Dit kan moeilijk
opgevangen worden in de praktijk: alles hangt ervan af wanneer komt vast te staan
dat een bepaalde zaak niet zal doorgaan... en of de rechtbank daarvan tijdig
verwittigd wordt!
- Inderdaad vrees dat door voorbarige/te voortvarende/te optimistische in
staatstellingen zaken zullen wegvallen op de pleitdag wegens niet in staat. Niet
gemakkelijk dit in de praktijk op te vangen. Te hopen is dat de advocaten dit na enig
verloop van tijd gewaar zullen worden en zij zullen streven naar een realistische
instaatstelling.
- Evenwel is het moeilijk – want nog te vroeg – om de juiste impact te meten. De
rechtbank ziet geen remedie om de situatie te verhelpen.
Vraag 3 Pagina 3 van 7