RECHTBANKEN VAN EERSTE AANLEG - De Tijd

Ook wanneer de rechter beslist ambtshalve (vaak door jeugdrechter) een
deskundigenonderzoek te bevelen, is het moeilijk/onmogelijk vooraf de instemming
van de partijen te vragen.
- Indien één van de partijen verstek laat en dus niet kan instemmen met de
afstand.
Enkele rechtbanken melden dat “zelfs bij verstek komt het niet opportuun voor een
installatievergadering te organiseren en wordt dit in het verstekvonnis gemotiveerd”.
Dit probleem stelt zich vaak in de arbeidsgerechten: “In sommige types van dossiers,
waarin het socialezekerheidsorgaan vrijwel systematisch verstek laat gaan, rijst het
vraagpunt van het organiseren van die vergadering. Die organen werden
gecontacteerd, en tot nu toe heeft slechts een van hen geantwoord en onder meer
vermeld dat het ‘in het algemeen afziet van het inrichten van de
installatievergadering.’ Die beslissing komt overeen met een praktijk die zich lijkt te
veralgemenen.”
- Indien één van de partijen bewust niet instemt met een afstand.
Vooral partijen die persoonlijk verschijnen zonder bijstand van een advocaat zijn
terzake terughoudend en wantrouwig.
Er worden dus zeer weinig installatievergaderingen gehouden en bovendien
worden ze in de regel als weinig nuttig en als loutere formaliteit ervaren. Enkel voor
complexe en ongebruikelijke expertises zou een installatievergadering nuttig kunnen zijn.
In die gevallen laat de installatievergadering toe om de opdracht beter te omschrijven,
een agenda te bepalen en te wijzen op onverantwoorde kosten. Voorwaarde is dan wel
dat de deskundige al kennis heeft kunnen nemen van de dossiers.
Een parket stelt dat de installatievergadering in sommige gevallen interessant kan zijn :
“Voor andere dossiers (onder meer inzake kindermishandeling, pedofilie, scheiding van
de ouders) is die installatievergadering onder meer van belang omdat de rechter de
mogelijkheid heeft het kader waarbinnen het deskundigenonderzoek kan verlopen, beter
af te bakenen, in aanwezigheid van de partijen en de deskundige.” Een ander parket
meldt daarentegen : « Bij de jeugdrechtbank is de aanwezigheid van het openbaar
ministerie verplicht zowel voor het civielrechtelijke als voor het protectionele aspect. De
nieuwe bepaling van artikel 972, §1, van het Gerechtelijk Wetboek, verplicht het
openbaar ministerie tot nieuwe prestaties die maar weinig toegevoegde waarde
inhouden, aangezien het openbaar ministerie niet optreedt als eiser noch als verweerder
voor het civielrechtelijke aspect.”
Een aantal respondenten stellen voor artikel 972 Ger. W. te wijzigen.
Sommigen menen dat de rechter soeverein moet kunnen oordelen over het nut van de
installatievergadering. Anderen stellen voor te voorzien dat een installatievergadering
enkel plaatsvindt wanneer één der partijen hierom uitdrukkelijk verzoekt en/of wanneer
de rechter dit zelf wenselijk of noodzakelijk zou achten. Sommigen betreuren dat de
formulering voorgesteld door de HRJ in zijn advies van 29 juni 2005 niet werd
overgenomen.
Andere suggesties:
Vraag 9 Pagina 2 van 3