RECHTBANKEN VAN EERSTE AANLEG - De Tijd

Als gevolg van die legalistische houding heeft de rechtspleging in sommige gevallen toch
vertraging opgelopen, omdat de vonnissen niet met naleving van de wettelijke bepalingen
konden worden uitgesproken. Bijgevolg wordt de doelstelling van de wet niet bereikt.
Daarom vragen de betrokken instanties om een herstelwet.
2. Ofwel baseren de rechtscolleges zich op een eigen interpretatie van de artikelen 779 en 782bis
van het Gerechtelijk Wetboek. Zo is een instantie bij voorbeeld van oordeel dat de formele
voorwaarde om tot wetsinterpretatie over te kunnen gaan, wordt gevonden in de
omstandigheid dat de wet, naar de letter toegepast, aanleiding geeft tot een onmogelijke
toestand met name wanneer, in straf- of tuchtzaken een bijzitter in de definitieve
onmogelijkheid verkeert de uitspraak bij te wonen (van een arrest dat hij wel reeds
ondertekend heeft).
De interpretatie, die ertoe strekt de geest van de wet te respecteren, bestaat er in dat ook
in straf- en tuchtzaken de voorzitter vermag de beslissing alléén uit te spreken, t.t.z. in
afwezigheid van de twee bijzitters die tekenden.
Na onderzoek van de voorbereidende werken zijn zij tot een consensus gekomen dat de
uitzondering die de wet maakt voor straf- en tuchtzaken enkel betrekking heeft op de
afwezigheid van het openbaar ministerie, geoorloofd in burgerlijke zaken, maar verboden
in straf- en tuchtzaken.
Andere instanties preciseren dat zij de assessoren of de rechters vervangen op basis van
de uitgebreide interpretatie van de tekst van artikel 782bis, zoals onder meer voorgesteld
in het kader van de opleidingen CUP 4 .
Bijgevolg bestaat het gevaar dat er zich uiteenlopende praktijken ontwikkelen, die bron kunnen
zijn van rechtsonzekerheid.
CONCLUSIE
De afschaffing van artikel 779, 2 e lid, van het Gerechtelijk Wetboek, en de goedkeuring van het
nieuwe artikel 782bis van het Gerechtelijk Wetboek, maakt de modaliteiten van de uitspraak er
niet eenvoudiger op. De toepassing van die bepaling vormde geen probleem en bood daarentegen
zeer adequate modaliteiten op het vlak van de organisatie. De keuze van de wetgever valt dan ook
te betreuren.
De wetgever lijkt de praktijk te hebben miskend, en bovendien ook totaal geen rekening te hebben
gehouden met de professionele en sociale realiteit die inherent zijn aan de participatie van de
rechters in handelszaken en in sociale zaken : bijkomende verplaatsingen tijdens de openingsuren
van de griffies, ontbreken van vergoeding, enz. Het gaat om een nieuwe werklast die dagelijks
moet worden beheerd opdat de eindetappes « synchroon » zouden zijn.
Een herstelwet lijkt dan ook noodzakelijk.
zetels met een systeem van dubbele controle (door de voorzitter en de hoofdgriffier), om elke mogelijke fout te
vermijden.
4 “In strafzaken kan de vervanging van een rechter hoe dan ook nog noodzakelijk zijn om te vermijden dat
een uitspraak moet worden uitgesteld (b.v. ingeval van uitspraak in een zaak met aangehoudenen is een
uitstel niet te verantwoorden). Dan wordt toch tot vervanging van de betrokken rechter overgegaan”.
Question 4 Page 4 / 4