Onderwijskundig Leiderschap - DSpace at Open Universiteit

Hoofdstuk 4 - Academische carrièreontwikkeling in het onderwijs
tot uitdrukking voor de ambitieuze en talentvolle medewerker met een leidende rol in
onderwijs. Daarnaast biedt de benoeming tot PE een carrièreperspectief voor
medewerkers met een focus op onderwijs. Het benoemen van PE’s dient ook een ander
doel, namelijk het streven om als organisatie te komen tot een continue
kwaliteitsverbetering van het onderwijs, bijvoorbeeld door een meer evidence-based
benadering hiervan. Daarnaast kan deze groep PE’s groeien tot een kritische massa
van ‘educational scholars’ die innovatieve visies op onderwijs ontwikkelen. Op deze
manier kan onderwijsbeleid binnen de instelling door eigen mensen worden
ontwikkeld en de resultaten ervan gemonitord.
Universiteit Utrecht (UU): De UU heeft sinds 2003 differentiatie in haar
hooglerarenbeleid aangebracht (Age Halma, p.c.). Naast de kernhoogleraar is het
hoogleraarschap met een toegespitste leeropdracht ingesteld: de
profileringshoogleraar die vijf jaar de tijd krijgt zichzelf waar te maken in óf onderzoek
óf onderwijs óf valorisatie óf patiëntenzorg. Het gaat om een gewoon hoogleraarschap,
doorgaans zonder enige ‘past performance’ als hoogleraar, en niet noodzakelijk al met
een eigen groep. Tegen het einde van de benoemingstermijn van vijf jaar vindt een
evaluatie plaats op basis van taakafspraken die bij aanvang zijn vastgelegd. Op basis
van deze evaluatie kan de tijdelijke benoeming worden omgezet in een benoeming
voor onbepaalde tijd. De UU telt inmiddels 8% hoogleraren die hun benoeming te
danken hebben aan hun prominentie op het gebied van onderwijs.
Op welke gronden zijn zij profileringshoogleraar op het gebied van onderwijs kunnen
worden? Zij beschikken naast de Basis Kwalificatie Onderwijs (BKO) over de Senior
Kwalificatie Onderwijs (SKO), waarin zij gedemonstreerd hebben over de praktische
vaardigheden en theoretische inzichten te beschikken waarmee zij de kwaliteit van het
onderwijs op curriculumniveau kunnen borgen. De SKO geldt als voorwaarde, maar is
niet voldoende. Excelleren in onderwijs is de norm. Dit kan op verschillende manieren,
bijvoorbeeld door onderzoek te doen op het gebied van onderwijs, door een
belangrijke rol te vervullen bij de ontwikkeling van onderwijs, of door een
voorbeeldfunctie te vervullen in docentschap.
Daarnaast beschikken de kandidaten over senioriteit op onderzoekgebied. Bovenop
het doctoraat (in feite, een Basis Kwalificatie Onderzoek) moeten zij geregeld
publiceren in het vakgebied, maar dit kan ook betrekking hebben op het
onderwijsgebonden onderzoek. Voor wetenschappelijke functies houdt de UU vast aan
de combinatie van onderwijs en onderzoek. Kwaliteit op het gebied van onderzoek
geldt als noodzakelijke basis voor het hoogleraarschap.
Dit hoogleraarschap vanwege prominentie onderwijs vormt een sluitsteen van het
Utrechtse loopbaanbeleid, een functiehuis waarin de onbalans tussen onderwijs en
onderzoek wordt teruggedrongen. In de UU zijn wetenschappelijke functies gekoppeld
aan een kwalificatiesystematiek waarin zowel onderwijs als onderzoek van belang zijn.
Ter voorbereiding van een carrière in het onderwijs organiseert het Centre of
Excellence in University Teaching van de UU de leergang Onderwijskundig
- 37 -