Onderwijskundig Leiderschap - DSpace at Open Universiteit

Hoodstuk 7 - Studiesucces en de kwaliteit van het onderwijsmanagment
in dit verband voor korte en snelle managementaudits. In de trajecten van
opleidingsvisitatie en accreditatie is de kwaliteit van het onderwijsmanagement niet of
nauwelijks aan de orde is geweest. Ook de opzet van de instellingsaccreditatie laat de
kwaliteit van het management nog te veel buiten schot.
Een echte audit zou ons inziens het volgende type vragen moeten stellen: toon aan dat
al het onderwijsgeld ook aan onderwijs besteed wordt, toon aan dat bij de beoordeling
van het personeel onderwijsprestaties en onderzoeksprestaties echt gelijk worden
gewaardeerd, laat zien hoe onderwijsvernieuwing structureel een plaats heeft in de
opleidingen, toon aan dat studievertraging geen gevolg is van de structuur van de
opleiding of de onderwijsorganisatie, toon aan dat het onderwijsmanagement het
voortouw heeft genomen bij (de introductie van) het diversiteitbeleid, laat zien welke
scholingstrajecten onderwijsmanagers hebben gevolgd om professioneel leiding te
kunnen geven aan de onderwijsorganisatie et cetera. Dergelijk audits behoeven niet
met het stempel van een overheidsorganisatie zoals de NVAO gesierd te worden. Een
nieuw circus van zelfevaluaties en visitaties, rapporten en verweerschriften is
helemaal uit den boze. Een rondje werkvloer geeft een ervaren auditor al heel snel een
goed beeld en een stevige basis om een stimulerend verslagje van enkele pagina’s te
schrijven. Als dat op een redelijke schaal en regelmatig gedaan zou worden, zal de
kwaliteit van het onderwijsmanagement sterk verbeteren. Het zou bijzonder sterk zijn
als het topmanagement zichzelf als eerste voor zo’n audit zou aanbieden en de
resultaten daarvan open in de organisatie zou bespreken.
Een pleidooi voor professionaliseringsbeleid voor onderwijsmanagement op alle
niveaus
Universiteiten zijn zich ervan bewust dat onderwijs een professie is. Van de meeste
nieuwe staf wordt gevraagd zich te bekwamen als docent. Het goede voorbeeld geven
is een kwaliteit van topmanagement. Voor zittende staf, te beginnen met het
onderwijsmanagement, zou het behalen van een basiskwalificatie onderwijs (BKO)
geen groot probleem hoeven zijn. Een belangrijk onderdeel van de BKO is immers om
op basis van ervaring met onderwijsgeven en literatuur over goed onderwijs, een goed
onderbouwde visie te formuleren van waaruit je je docentschap in de praktijk invult.
Ook onderwijsmanagement is een professie, dat is wat we eerder in dit hoofdstuk
beweren. Vanuit een goed onderbouwde visie op de praktijk van het verzorgen van
onderwijs gaat onderwijsmanagement een stap verder. Zij initiëren
onderwijsinnovaties, lossen curriculumproblemen op – zoals problemen met
rendementen, met aansluiting op de arbeidsmarkt – en zijn verantwoordelijk voor
kwaliteitszorg. Dit zijn onderwerpen die de Universiteit Utrecht heeft ondergebracht
in een seniorkwalificatie onderwijs (SKO). Elke onderwijsmanager zou een SKO
moeten hebben, of tenminste bezig moeten zijn zich te kwalificeren voor een SKO: de
state-of-the-art van onderwijsonderzoek bijhouden en zo mogelijk daaraan bijdragen,
reflecteren op onderwijsvernieuwingsactiviteiten, betrekken van collega's in de
faculteit bij discussies over probleemanalyses en potentiële oplossingsrichtingen,
daadwerkelijk onderwijsinnovatie tot stand brengen met teams van collega's en
studenten, evalueren van de resultaten.
- 71 -