Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ergonomisch, economisch, sociaal en maatschappelijk zijn gadgets, widgets en apps<br />
daarom belangrijker dan ooit.<br />
5.3<br />
Vier maal honderdvijftig jaar van wetenschap, technologie en<br />
innovatie<br />
Het is gebruikelijk om in navolging van Carlota Perez, hoogleraar Technology &<br />
Socio-Economic Development, de tweehonderd jaar vanaf het eind van de achttiende<br />
eeuw te duiden als een tijdperk van vijf ‘technologische revoluties’. Dat begon<br />
met de opening in 1771 van de Arkwright-textielfabriek in het Britse Cromford.<br />
Die gebeurtenis, aldus Perez, was de aftrap van de industriële revolutie. Vervolgens<br />
luidden in 1829 de Rainhill Trials voor het spoor tussen Liverpool en Manchester,<br />
die de Rocket-locomotief met vlag en wimpel won, het stoom- en spoorwegtijdperk<br />
in: technologische revolutie nummer twee. In 1875 was de opening van de Carnegie<br />
Bessemer-staalfabriek in het Amerikaanse Pittsburgh de start van de derde revolutie,<br />
die staal, elektriciteit en zware industrie samenbracht. De eerste T-Ford, die in 1908<br />
de fabriek in Detroit verliet, leidde de periode in van olie, auto’s en massaproductie. In<br />
1971 tot slot markeerde volgens Perez de lancering van de Intel 4004-microprocessor<br />
het begin van het informatie- en telecommunicatietijdperk: de vijfde technologische<br />
revolutie. Grofweg met tussenpozen van 60, 45, 35 en 60 jaar werd zo in twee eeuwen<br />
tijd, van 1771 tot 1971, de sociaal-economische ontwikkeling opgezweept door technologisch<br />
geweld. Als we de cadans mogen aanhouden, dan kunnen we rond 2020 dus<br />
misschien de start van een nieuwe revolutie verwachten.<br />
1530 > 1680 > 1830 > 1980 > 2130<br />
Periodisering is altijd meer of minder discutabel; feit is dat vooruitgang in de wetenschap<br />
en technologische innovaties (Science, Technology & Innovation) voor een<br />
groot deel de manier bepalen waarop de samenleving zelf evolueert. Zeker in tijden<br />
van crisis zijn de verwachtingen daaromtrent hooggespannen. De socio-economische<br />
annex wetenschappelijk-technologische vooruitgang heeft tegenwoordig altijd een<br />
digitale kern. In de wetenschap gewortelde elektrische en elektronische technologische<br />
(netwerk)innovaties gingen hieraan vooraf. Sinds 1530, de start van het westerse<br />
Tijdperk van wetenschappelijke revoluties, dat algemeen aanvaard van Nicolaus<br />
Copernicus tot Isaac Newton honderdvijftig jaar duurde, lijken de ontwikkelingsperioden<br />
van wetenschap, technologie en innovatie steeds dat ritme aan te houden. Newton<br />
stond aan het begin van het Tijdperk van Verlichting en Rede (1680-1830). Daarop<br />
volgden het Eerste e-tijdperk (1830-1980) en het Tweede e-tijdperk (1980-2130). Het<br />
volgende overzicht licht dit ritme beknopt toe:<br />
107
Change language