(2003) nummer 3 mei/juni - Nemesis

More documents

Recommendations

Info

evorderen dat mannen en vrouwen gelijke kansen krijgen, in het bijzonder door feitelijke ongelijkheden op te heffen, welke de kansen van de vrouwen op de in artikel 1, lid 1, bedoelde gebieden nadelig beïnvloeden. Artikel 5 1. De toepassing van het beginsel van gelijke behandeling met betrekking tot de arbeidsvoorwaarden met inbegrip van de ontslagvoorwaarden, houdt in dat voor mannen en vrouwen dezelfde voorwaarden gelden zonder discriminatie op grond van geslacht. 4.1.1. Ter uitvoering van de richtlijn 76/207 is op 15 maart 1980 in werking getreden de Wet gelijke behandeling van mannen en vrouwen. Voorts is van belang de Algemene wet gelijke behandeling, wet van 2 maart 1994, Stb. 230, in werking getreden op 1 september 1994. Voornoemde wetgeving dient naar vaste rechtspraak uitgelegd te worden overeenkomstig richtlijn 76/207. Om deze reden zal de Raad zich primair richten op de betekenis van genoemde richtlijn 76/207. 4.2. De Raad heeft, zoals in rubriek I is vermeld, in het kader van dit geding de volgende prejudiciële vraag voorgelegd aan het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen: 'Verzet artikel 2, leden 1 en 4, van de richtlijn 76/207/EEG van de Raad van 9 februari 1976 betreffende de tenuitvoerlegging van het beginsel van gelijke behandeling van mannen en vrouwen ten aanzien van de toegang tot het arbeidsproces, de beroepsopleiding en de promotiekansen en ten aanzien van de arbeidsvoorwaarden zich tegen een regeling van een werkgever op grond waarvan gesubsidieerde kinderopvangplaatsen uitsluitend ter beschikking staan aan vrouwelijke medewerksters, tenzij zich ten aanzien van een mannelijke werknemer een door zijn werkgever te beoordelen noodgeval voordoet.' 4.3. Het Hof heeft in zijn in rubriek I genoemde arrest naar aanleiding van deze vraag voor recht verklaard: 'Artikel 2, leden 1 en 4, van de richtlijn 76/207/EEG van de Raad van 9 februari 1976 betreffende de tenuitvoerlegging van het beginsel van gelijke behandeling van mannen en vrouwen ten aanzien van de toegang tot het arbeidsproces, de beroepsopleiding en de promotiekansen en ten aanzien van de arbeidsvoorwaarden, verzet zich niet tegen een regeling die door het ministerie is ingevoerd ter bestrijding van een situatie van zware ondervertegenwoordiging van vrouwen binnen dat minis- RECHTSPRAAK terie en die, in een context die wordt gekenmerkt door een tekort aan geschikte en betaalbare kinderopvang, de in aantal beperkte gesubsidieerde kinderopvangplaatsen die het ministerie ter beschikking van zijn personeel stelt, uitsluitend voorbehoudt aan vrouwelijke werknemers, terwijl mannelijke werknemers slechts toegang tot die plaatsen kunnen krijgen in door de werkgever te beoordelen noodgevallen. Dit geldt echter alleen mits deze uitzondering ten behoeve van mannelijke werknemers in het bijzonder aldus wordt uitgelegd, dat degenen onder hen die alleenstaand ouder zijn onder dezelfde voorwaarden als vrouwelijke werknemers toegang tot dit stelsel van kinderopvang kunnen krijgen.' 4.4. Het Hof heeft zijn oordeel - verkort weergegeven - doen steunen op de volgende overwegingen. 4.4.1. De beschikbaarstelling door de werkgever aan zijn werknemers van kinderopvangplaatsen op of buiten de werkplek dient te worden aangemerkt als een arbeidsvoorwaarde in de zin van richtlijn 76/207. 4.4.2. Een regeling waarmee een werkgever de kinderopvangplaatsen die hij ter beschikking van zijn personeel stelt, uitsluitend voorbehoudt aan vrouwelij L ke werknemers, tenzij sprake is van een door hem als zodanig aan te merken noodgeval, leidt tot een verschil in behandeling op grond van geslacht als bedoeld in artikel 2, lid 1, en artikel 5, lid 1 van richtlijn 76/207. De situaties van een mannelijke en een vrouwelijke werknemer, vader respectievelijk moeder van jonge kinderen, zijn immers in die zin vergelijkbaar dat beide werknemers gedwongen kunnen zijn gebruik te maken van kinderopvang omdat zij een beroep uitoefenen. Derhalve dient te worden nagegaan of de onderhavige kinderopvangregeling niettemin toelaatbaar is op grond van artikel 2, vierde lid, van richtlijn 76/207, waarin is bepaald dat genoemde richtlijn geen belemmering vormt voor maatregelen die beogen te bevorderen dat mannen en vrouwen gelijke kansen krijgen, in het bijzonder door feitelijke ongelijkheden op te heffen welke de kansen van de vrouwen op de in artikel 1, eerste lid, bedoelde gebieden (o.a. toegang tot het arbeidsproces, met inbegrip van promotiekansen en de arbeidsvoorwaarden) nadelig beïnvloeden. 4.4.3. Indien ten tijde van de vaststelling van de desbetreffende circulaire en de feiten in geding de situatie binnen het Ministerie van LNV werd gekenmerkt door een zware ondervertegenwoordiging van vrouwen, zowel qua aantal als wat de bezetting van posten in de hogere rangen betreft, indien er een onvoldoende capaciteit aan geschikte en betaalbare kinderopvang was en indien juist die onvoldoende capaciteit in het bijzonder voor vrouwelijke werknemers een reden vormt om hun werk op te geven, acht het Hof een maatregel als in dit geding aan de orde - als onderdeel van een beperkt plan ter verwezenlijking van gelijke kansen, voorzover aan vrouwen geen arbeidsplaatsen worden voorbehouden, maar vrouwen de voortzetting en ontwikkeling van hun beroepsloopbaan wordt vergemakkelijkt door bepaalde arbeidsvoorwaarden - in beginsel te behoren tot de maatregelen die de oorzaken van de geringere kansen van toegang van vrouwen tot de arbeidsmarkt en tot een loopbaan wegnemen en die hun mogelijkheden om op de arbeidsmarkt te concurreren en op voet van gelijkheid met mannen een loopbaan op te bouwen, verbeteren. 4.5. Het Hof heeft de Raad ten behoeve van zijn uitspraak opgedragen na te gaan of de omstandigheden waarvan het Hof veronderstellenderwijs is uitgegaan - en die aan de discriminerende maatregel haar ongeoorloofde karakter kunnen ontnemen - zich ten tijde van de vaststelling van de circulaire en ten tijde van het nemen van het bestreden besluit inderdaad binnen gedaagdes Ministerie voordeden en of er (i) inderdaad sprake was van een zware ondervertegenwoordiging van vrouwen zowel qua aantal als qua bezetting van de hogere rangen, (ii) of er inderdaad een tekort was aan geschikte en betaalbare kinderopvang en voorts (iii) of het ontbreken van voldoende geschikte en betaalbare kinderopvang in het bijzonder voor vrouwelijke werknemers een reden vormt om hun werk op te geven. Na beantwoording van die vragen dient de Raad nog, aan de hand van de daartoe door het Hof in zijn arrest gegeven aanwijzingen, na te gaan of (iv) de onderhavige regeling niet onevenredig is aan het daarmee beoogde doel. 5.1. De Raad overweegt met betrekking tot (i) de positie van vrouwen op gedaagdes Ministerie als volgt. 5.1.1. Op grond van de door gedaagde in geding gebrachte gegevens, waaruit blijkt dat in 1994 ongeveer 25% van het totaal aantal werknemers bij gedaagdes Ministerie vrouw was, is voor de Raad voldoende aannemelijk dat sprake was van een getalsmatig zware ondervertegenwoordiging van vrouwen binnen dit Ministerie. Van de werknemers inge- NEMESIS 2003 nr. 3
deeld in schaal 12 en hoger was zelfs minder dan 11% vrouw. De Raad heeft geen aanleiding om aan te nemen dat deze percentages ten tijde van het opstellen van de regeling kinderopvang of ten tijde van het nemen van het bestreden besluit significant anders waren. Appellant heeft die gegevens van gedaagde ook niet betwist. 5.2. Met betrekking tot (ii) de capaciteit aan geschikte en betaalbare kinderopvang is niet in geding dat gedaagdes Ministerie in 1995/1996 financiële ruimte had voor 128 kindplaatsen (één plaats per 20 vrouwelijke werknemers) en dat er een wachtlijst voor kinderen van vrouwelijke werknemers was. De Raad acht daarmee voldoende aangetoond dat sprake was van een tekort aan kinderopvang bij gedaagdes Ministerie. 5.3. Met betrekking tot de vraag (iii) of het gebrek aan kinderopvangplaatsen vrouwen vaker dan mannen in verband met de verzorging van kinderen doet afzien van (de voortzetting van) een dienstverband is de Raad met de Commissie Gelijke Behandeling van oordeel dat dit een feit van algemene bekendheid is. De Raad acht zich in dat oordeel voorts gesteund door de considerans van de Aanbeveling van de Raad van de Europese Gemeenschappen van 8 mei 1992, L 123/16) waarin die Raad heeft overwogen dat het gebrek aan voor ouders betaalbare kinderopvangvoorzieningen een enorm obstakel vormt voor vrouwen om toegang te krijgen tot en doelmatiger deel te nemen aan de arbeidsmarkt. Appellants stelling in zijn reactie op het arrest van het Hof dat ouders dezelfde verantwoordelijkheid voor de zorgtaken met betrekking tot kinderen dragen is niet onjuist, de praktijk leert echter dat het met name vrouwen zijn die bij gebrek aan betaalbare kinderopvang hun beroepsloopbaan onderbreken en zorgtaken op zich nemen. 5.4. Onder overneming van het oordeel van het Hof dat de onderhavige kinderopvangregeling onder de door het Hof genoemde omstandigheden een geoorloofde maatregel kan zijn ter bestrijding van een situatie van zware ondervertegenwoordiging van vrouwen in gedaagdes Ministerie, als bedoeld in artikel 2, lid 4, van richtlijn 76/207, concludeert de Raad, in aanmerking genomen hetgeen hiervoor onder 5.1., 5.2. en 5.3. is overwogen, dat ook aan de feitelijke omstandigheden is voldaan om de onderhavige regeling als een geoorloofde maatregel aan te merken. RECHTSPRAAK 5.5. Met betrekking tot de vraag of (iv)de onderhavige regeling niet verder gaat dan passend en noodzakelijk is ter verwezenlijking van het doel om de voortzetting en de ontwikkeling van de beroepsloopbaan van vrouwen te vergemakkelijken en daarmee een feitelijke ongelijkheid op te heffen - de vraag naar de evenredigheid met het daarmee beoogde doel - overweegt de Raad het volgende. 5.6. Evenals het Hof onderkent de Raad dat een specifiek op de positie van de vrouwelijke werknemer toegesneden regeling als de regeling kinderopvang van gedaagdes Ministerie het gevaar kan inhouden dat de traditionele rolverdeling tussen mannen en vrouwen wordt bestendigd. Daar staat echter tegenover dat een regeling zoals appellant voorstaat, waarin mannen in gelijke mate als vrouwen toegang hebben tot de kinderopvangplaatsen, in een situatie met aanzienlijk meer mannelijke dan vrouwelijke werknemers en een schaarste aan opvangplaatsen zoals hier aan de orde, tot gevolg heeft dat nog minder vrouwelijke werknemers de mogelijkheid hebben hun kind(eren) onder te brengen, waardoor de kans bestaat dat zij zullen afzien van hun dienstverband, zoals overwogen in 5.3. 5.7. Voorts heeft een maatregel als hier aan de orde niet tot gevolg dat de betrokken mannelijke werknemers elke toegang tot opvangplaatsen voor hun kinderen wordt ontnomen, nu zij evenals de vrouwelijke werknemers die geen opvangplaats van gedaagde hebben kunnen krijgen in beginsel toegang hebben tot door de dienstenmarkt aangeboden opvangplaatsen. 5.8. Bovendien sluit de onderhavige maatregel mannelijke werknemers niet volledig van de werkingssfeer van de onderhavige regeling uit, nu gedaagde aanvragen van mannelijke werknemers in door hem te beoordelen noodgevallen toe kan wijzen. 5.9. De Raad is op grond van het voorgaande van oordeel dat de gekozen maatregel passend is en niet verder gaat dan noodzakelijk is ter verwezenlijking van het gestelde doel, te weten het opheffen van feitelijke belemmeringen ter bevordering dat vrouwen en mannen gelijke kansen krijgen. Daarbij neemt de Raad in aanmerking dat gedaagde reeds naar aanleiding van het oordeel van de Commissie Gelijke Behandeling heeft toegezegd dat mannelijke werknemers die alleenstaand ouder zijn in gelijke mate toegang hebben tot de opvangplaatsen als hun vrouwelijke NEMESIS 2003 nr. 3 collega' s. Die situatie deed en doet zich ten aanzien van appellant niet voor. 5.10. Ten slotte overweegt de Raad dat het argument van appellant dat andere Ministers de ondervertegenwoordiging van vrouwelijke werknemers binnen hun Ministerie wel door geslachtsneutrale maatregelen zoals flexibilisering van de arbeid en verlofregelingen trachten op te lossen, in dit geding geen rol kan spelen, nu dergelijke regelingen de aanvullende arbeidsvoorwaarden betreffen, die gelet op de aan de Ministers ter zake toekomende beleidsvrijheid per Ministerie kunnen verschillen. 6. Gezien het vorenstaande beantwoordt de Raad de in 4. opgeworpen vraag bevestigend. De regeling waarop gedaagde het bestreden besluit heeft gebaseerd komt niet in strijd met bepalingen van nationaal, internationaal of supranationaal recht, appellant is geen alleenstaande ouder en van een noodsituatie was ook overigens geen sprake. De aangevallen uitspraak dient te worden bevestigd. (...) Seksuele intimidatie Nr.l580(RN-kort) Rechtbank Rotterdam, sector kanton, locatie Rotterdam 27 november 2002 Nr. 434421 Mr. Los A., eiseres, gemachtigde mr. Nijhuis, tegen N. International BV, gedaagde, gemachtigde mr. Diebels Seksuele intimidatie; arbeidsongeschiktheid Art. 7:629 BW Werkneemster heeft zich ziek gemeld na seksuele intimidatie. Door de Arbo-dienst en UWV-Gak wordt zij echter niet als arbeidsongeschikt aangemerkt. Zij heeft daarom geen recht op doorbetaling van haar loon op grond van art. 7:629 (loondoorbetaling tijdens ziekte). Desalniettemin oordeelt de kantonrechter (voorzièningenrechter) dat aannemelijk is dat de rechter in de bodemprocedure zal oordelen dat werkneemster recht heeft op doorbetaling van haar loon op grond van art. 7:628 omdat de arbeid niet is verricht door een oorzaak die redelijkerwijs voor rekening van werkgever behoort te komen. Het oordeel van beide artsen versterkt de positie van werkneemster op dit punt.
Page 1 and 2: MEI/JUNI 2003 3 OPKOMST EN ONDERGAN
Page 3 and 4: Nemesis en de herrijzenis van de ge
Page 5 and 6: gezin inmiddels door scheiding of o
Page 7 and 8: zijn onderworpen. De bijzondere rec
Page 9 and 10: Naarmate het vreemdelingenbeleid re
Page 11 and 12: zijn de tegendraadse gevolgen van h
Page 13 and 14: punt heeft negatieve gelijkschakeli
Page 15 and 16: ACTUALITE1TENKATERN Samenstelling M
Page 17: gezien de vakantietoeslag op grond
Page 21 and 22: Nr. 0200209 Mrs. Bloem, Melssen, Mi
Page 23 and 24: vader worden ontvangen in zijn inle
Page 25 and 26: stelsel van het huwelijksgoederenre
Page 27 and 28: sen, tegen S., gedaagde in conventi
Page 29 and 30: was sentenced to seven months' impr
Page 31 and 32: verdediging gestelde vragen beantwo
Page 33 and 34: hoger beroep van 2 november 2000 de
Page 35 and 36: hoord kunnen worden, terwijl zij in
Page 37 and 38: nis te verlenen die hem uit een oog
Page 39 and 40: 6. Beslissing De Hoge Raad verwerpt
Page 41 and 42: Noten 1. Waarschijnlijk omdat het e
Page 43 and 44: zorgd. De rechtbank heeft voorts in
Page 45 and 46: lijker beschrijving van de situatie
Page 47 and 48: ehoeve van alle huiselijk geweldzak
Page 49 and 50: lijk door het OM wordt gevraagd of
Page 51 and 52: II Some headlines of the discussion
Page 53 and 54: it should be explained that the non
Page 55 and 56: claim that they lack the power or t
Page 57 and 58: vens te verstrekken aan samenwerkin
Page 59 and 60: Economische activiteit of misdrijf?
Page 61 and 62: op werving over de grens opnieuw ve
Page 63 and 64: zaak Kraus heeft het Hof bepaald da
Page 65 and 66: Sinds de tachtiger jaren wordt het
Page 67 and 68: voor de betrokkenheid van verdachte
Page 69 and 70:
'Hé!' riep Knor, 'wat ben je aan h
Page 71 and 72:
STRAFPROCESRECHT, BESTUURSPROCESREC
show all

(2003) nummer 3 mei/juni - Nemesis

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?