(2003) nummer 3 mei/juni - Nemesis

More documents

Recommendations

Info

22. In appropriate cases, principles of fair trial require that the interests of the defence are balanced against those of witnesses or victims called upon to testify, in particular where life, liberty or security of person are at stake, or interests coming generally within the ambit of Article 8 of the Convention (see the Doorson judgment cited above, p. 470, 70). 23. However, only such measures restricting the rights of the defence which are strictly necessary are permissible under Article 6. Moreover, in order to ensure that the accused receives a fair trial, any difficulties caused to the defence by a limitation on its rights must be sufficiently counterbalanced by the procedures followed by the judicial auttionties (ibid., p. 471, 72). 24. Where a conviction is based solely or to a decisive degree on depositions that have been made by a person whom the accused has had no opportunity to examine or have examined, whether during the investigation or at the trial, the rights of the defence are restricted to an extent that is incompatible with the guarantees provided by Article 6 (see the van Mechelen and Others judgment cited above, p. 712, 55; the Doorson judgment cited above, p. 472, 76; and the Windisch v. Austria judgment of 27 September 1990, Series A no. 186, p. 11, 31). Accordingly, the Court has held in a previous case that there was a violation of Article 6 1, taken together with Article 6 3 (d), noting that 'in convicting the applicant in the instant case [of a sexual offence on a minor] the domestic courts relied solely on the statements made in the United States bef ore trial and that the applicant was at no stage in the proceedings confronted with his accusers' (see the A.M. v. Italy judgment, no. 37019/97, 14 December 1999, 26,28). 25. In the present case, the applicant was convicted of having sexually abused S., an eight-year-old girl. 26. The Court notes that at no stage of the proceedings has S. been questioned by a judge, nor did the applicant have any opportunity of observing the demeanour of this witness under direct questioning, and thus from testing her reliability (see the Kostovski v. the Netherlands judgment of 20 November 1989, Series A no. 166, p. 20, 42 in fine; and the Windisch judgment cited above, p. 11, 29). 27. At first instance, the District Court, in its decision of 10 January 1994, relied on the statements made by S.'s RECHTSPRAAK mother, who had given evidence concerning her daughter's account of the events and her behaviour on 29 April 1993 as well as her character in general, and of the police officer who had questioned the girl shortly after the offence in April 1993. The District Court decided not to hear 5. in order to protect her personal dévelopment as, according to her mother, she had meanwhile repressed her recollection of the event and would seriously suffer if reminded thereof. 28. Organising criminal proceedings in such a way as to protect the interests of juvenile witnesses, in particular in trial proceedings involving sexual offences, is a relevant consideration, to be taken into account for the purposes of Article 6. However, the reasons given by the District Court, in its judgment of 10 January 1994, for refusing to question S. and dismissing the applicant's request for an expert opinion are rather vague and speculative and do not, therefore, appear relevant. 29. The Regional Court, aware of the shortcomings in the taking of evidence, ordered a psychological expert opinion on S.'s credibility which was eventually prepared in October 1994, i.e. one and a half years after the relevant events. The girl was again not heard in court on account of her parents' refusal, which was motivated by the possible risk to her health. In addition to the evidence available at first instance, the Regional Court had at its disposal an expert opinion on S.'s credibility. However, considering the delay of about eighteen months between the event in question and the preparation of this opinion, the Court finds that in the present circumstances, the procedure followed by thé judicial authorities cannot be considered as having enabled the defence to challenge the evidence of S., reported in court by third persons, one of them a close relative. 30. Finally, the information given by the girl was the only direct evidence of the offence in question and the domestic courts based their finding of the applicant's guilt to a decisive extent on S.'s statements. In this respect, the present case is similar to the one of A.M. v. Italy referred to above and differs from previous decisions where the Court was satisfied that criminal proceedings concerning sexual offences, taken as a whole, were fair, as the convictions were either entirely based on evidence other than the statements of the victim (cf. no. 36686/97, Dec. 12 January 1999), or not solely based on the statements of the victims (no. 35253/97, Dec. 31 August 1999). 31. In these circumstances, the use of this evidence involved such limitations on the rights of the defence that the applicant cannot be said to have received a fair trial. 32. There has thus been a violation of paragraph 3 (d), taken in conjunction with paragraph 1, of Article 6 of the Convention. (...) FOR THESE REASONS, THE COURT UNANIMOUSLY Holds that there has been a violation of paragraph 3 (d), taken in conjunction with paragraph 1, of Article 6 of the Convention. Nr. 1589 Hoge Raad 9 april 2002 Nr. 00999/01, LJN-nr. AD9562 Mrs. Bleichrodt, Koster, Van Dorst, De Savornin Lohman, Van Schendel X, verdachte, advocaten mrs. Hamer en Ficq-Kengen Getuigen; strafprocesrecht; seksueel geweld; positie slachtoffer Art. 293 en 415 Sv De verdachte staat terecht voor verkrachting. Het oordeel van het hof dat ten grondslag ligt aan de beslissing om twee vragen van de verdediging aan slachtoffergetuige te beletten geeft volgens de Hoge Raad niet blijk van een onjuiste rechtsopvatting. (...) 1. De bestreden uitspraak Het Hof heeft in hoger beroep - met vernietiging van een vonnis van de Arrondissementsrechtbank te Arnhem van 3 juli 2000 - de verdachte vrijgesproken van het hem bij inleidende dagvaarding onder 2 ten laste gelegde en hem voorts ter zake van 1. 'verkrachting' veroordeeld tot acht maanden gevangenisstraf. Voorts heeft het Hof de vordering van de benadeelde partij toegewezen in voege als in het arrest vermeld. (...) 3. Beoordeling van het eerste middel 3.1. Het middel bevat de klacht dat het Hof ten onrechte, althans ontoereikend gemotiveerd, heeft belet dat een ter terechtzitting gehoorde getuige door de 16 NEMESIS 2003 nr. 3
verdediging gestelde vragen beantwoordde. 3.2. Aan de verdachte is onder 1 ten laste gelegd dat: 'hij op of omstreeks 27 december 1997 te B., door geweld of een andere feitelijkheid en/of bedreiging met geweld of een andere feitelijkheid [het slachtoffer] heeft gedwongen tot het ondergaan van handelingen die (mede) bestonden uit het seksueel binnendringen van het lichaam van [dat slachtoffer], te weten het hebben van geslachtsgemeenschap, welk geweld of andere feitelijkheid en/of welke bedreiging met geweld of andere feitelijkheid hierin heeft/hebben bestaan dat verdachte opzettelijk [dat slachtoffer] op bed heeft gegooid/geduwd en/of [dat slachtoffer] (bij haar polsen) heeft vastgehouden en/of op haar is gaan liggen, althans haar heeft belet aan hem te ontkomen en/of verdachte misbruik heeft gemaakt van zijn geestelijke en/of fysieke overwicht.' 3.3. Het proces-verbaal van de terechtzitting in hoger beroep van 19 januari 2001 houdt, voorzover voor de beoordeling van het middel van belang, het volgende in: - als weergave van het verhoor van de getuige [het slachtoffer]: 'In oktober 1996 maakte ik voor het eerst kennis met X. (...) We kregen langzaam een relatie (...). Op 19 december 1997 ben ik getrouwd met X. Op 27 december 1997 ging ik in onze woning in B. naar de slaapkamer. X kwam even later op die dag achter mij aan. Ik stond naast het bed. Hij ging . achter mij staan, gooide mij op bed, draaide mijn lichaam, hield mij met beide handen bij mijn polsen vast, ging op mij liggen, waardoor ik niet meer weg kon, en deed vervolgens met een hand mijn gele pyjamabroek naar beneden en met zijn benen deed hij die broek verder naar beneden. Vervolgens kwam hij met zijn penis in mijn vagina. Hij ging met zijn penis uit mijn vagina en kwam met zijn penis schuin in mijn vagina weer naar binnen, waarna hij na een aantal stoten klaar kwam. Ik gilde het uit van de pijn. Ik huilde en kromp in elkaar van de pijn. Ik ervoer dit als een extreme en pijnlijke vorm van gemeenschap hebben. Ik wilde dit niet. In verband hiermee ben ik naar de huisarts en later naar het ziekenhuis gegaan. (...) Er bleek sprake te zijn van een buikwandbreuk. Ik kreeg injecties en pijnstillende middelen. (...) Ik deed aangifte doordat bij mij op 16 februari 1998 abortus is gepleegd.' RECHTSPRAAK - en als de in het middel bedoelde beslissing van het Hof: 'De voorzitter belet (de Hoge Raad leest: Het Hof belet bij monde van de voorzitter) de volgende door de raadsman aan de getuige gestelde vragen. 1. Weet zij wie de vader van het geaborteerde kind was. 2. Heeft zij pijn bij het hebben van gemeenschap.' 3.4. Vooropgesteld moet worden dat het Hof ingevolge art. 293, eerste lid, Sv in verbinding met art. 415 Sv ambtshalve kan beletten dat aan een vraag gesteld door de raadsman gevolg wordt gegeven, ondermeer indien het antwoord daarop voor de beoordeling van de zaak niet relevant is. 3.5. In de toelichting op het middel wordt het standpunt ingenomen dat de beantwoording van de hiervoor onder 1 vermelde vraag relevant is in verband met de beoordeling van de vordering van de benadeelde partij [het slachtoffer], omdat die vordering mede is gebaseerd op een door haar ondergane abortus. De onder 2 vermelde vraag heeft volgens die toelichting rechtstreeks betrekking op het tenlastegelegde. 3.6. In het hiervoor onder 3.3 weergegeven oordeel van het Hof ligt besloten dat het de beantwoording van de daar vermelde vragen niet relevant achtte omdat het vereiste verband tussen die vragen en het door het Hof met het oog op zijn te nemen beslissingen te verrichten onderzoek ontbreekt. Aldus verstaan geeft 's Hofs oordeel niet blijk van een onjuiste rechtsopvatting. Dat oordeel is in het licht van het verhandelde ter terechtzitting ook zonder nadere motivering niet onbegrijpelijk. Daarbij moet het volgende in aanmerking worden genomen. De vordering van de benadeelde partij [het slachtoffer], welke blijkens het proces-verbaal van de terechtzitting in hoger beroep daar aan de orde is geweest en toegelicht, bestaat uit immateriële schade, onder meer geleden als gevolg van haar besluit tot afbreking van haar zwangerschap, welk besluit zoals door de raadsvrouwe van de benadeelde partij ook is aangevoerd, kennelijk was ingegeven door de vrees voor negatieve gevolgen voor de Vrucht van de medische behandeling die zij had moeten ondergaan als gevolg van de aan de verdachte verweten handelingen, die hadden geleid tot lichamelijk letsel. Zonder nadere toelichting, welke ontbreekt, valt niet in te zien waarom het antwoord op de onder 1 vermelde vraag voor een beslissing op de vordering tot vergoeding van deze door de verdachte veroorzaakte schade van belang kan zijn. Gelet op de aard en inhoud van de onder 2 vermelde vraag, die er kennelijk toe strekt van de getuige te vernemen of zij in het algemeen pijn heeft bij het hebben van geslachtsgemeenschap, zou deze vraag eerst relevant kunnen zijn indien was geconcretiseerd in verband met welke ten aanzien van het aan de verdachte tenlastegelegde dan wel in verband met welke overige in de zaak tegen de verdachte te nemen beslissingen het antwoord van belang kan zijn. Zulke nadere gegevens zijn niet aangevoerd. 3.7. Het voorgaande brengt mee dat het middej faalt. (...) 6. Beslissing De Hoge Raad verwerpt het beroep. Conclusie A-G mr. Machielse (...) 3.2. In cassatie moet het gebruik dat de rechter maakt van Ae in art. 293 Sv gegeven bevoegdheid om te beletten dat aan enige vraag aan een getuige gevolg wordt gegeven, kunnen worden getoetst. De redenen die de rechter opgeeft moeten die beslissing kunnen dragen (vgl. HR NJ 1981, 648). In de onderhavige zaak ontbreekt een motivering van de beslissing. Weliswaar heeft de advocaat blijkens het procesverbaal direct na de beslissing niet gepersisteerd bij zijn voornemen deze vragen aan de getuige te stellen en is hij evenmin bij pleidooi op de beslissing van het hof teruggekomen en wellicht heeft het hof gemeend dat uit de verklaring van de getuige het antwoord op de tweede vraag kan worden afgeleid en dat het antwoord op de eerste vraag niet van belang was voor enige beslissing in de strafzaak te nemen, maar dan had het hof dat tot uitdrukking moeten brengen. Het eerste middel komt mij gegrond voor. 4.1. Het tweede middel klaagt over de bewijsvoering. (...) 5. Gegrondbevinding van het eerste middel doet mij concluderen tot vernietiging van het bestreden arrest en tot verwijzing van de zaak naar een aangrenzend hof ter berechting en afdoening. Nr. 1590 Hoge Raad 11 juni 2002 NEMESIS 2003 nr. 3 17
Page 1 and 2: MEI/JUNI 2003 3 OPKOMST EN ONDERGAN
Page 3 and 4: Nemesis en de herrijzenis van de ge
Page 5 and 6: gezin inmiddels door scheiding of o
Page 7 and 8: zijn onderworpen. De bijzondere rec
Page 9 and 10: Naarmate het vreemdelingenbeleid re
Page 11 and 12: zijn de tegendraadse gevolgen van h
Page 13 and 14: punt heeft negatieve gelijkschakeli
Page 15 and 16: ACTUALITE1TENKATERN Samenstelling M
Page 17 and 18: gezien de vakantietoeslag op grond
Page 19 and 20: deeld in schaal 12 en hoger was zel
Page 21 and 22: Nr. 0200209 Mrs. Bloem, Melssen, Mi
Page 23 and 24: vader worden ontvangen in zijn inle
Page 25 and 26: stelsel van het huwelijksgoederenre
Page 27 and 28: sen, tegen S., gedaagde in conventi
Page 29: was sentenced to seven months' impr
Page 33 and 34: hoger beroep van 2 november 2000 de
Page 35 and 36: hoord kunnen worden, terwijl zij in
Page 37 and 38: nis te verlenen die hem uit een oog
Page 39 and 40: 6. Beslissing De Hoge Raad verwerpt
Page 41 and 42: Noten 1. Waarschijnlijk omdat het e
Page 43 and 44: zorgd. De rechtbank heeft voorts in
Page 45 and 46: lijker beschrijving van de situatie
Page 47 and 48: ehoeve van alle huiselijk geweldzak
Page 49 and 50: lijk door het OM wordt gevraagd of
Page 51 and 52: II Some headlines of the discussion
Page 53 and 54: it should be explained that the non
Page 55 and 56: claim that they lack the power or t
Page 57 and 58: vens te verstrekken aan samenwerkin
Page 59 and 60: Economische activiteit of misdrijf?
Page 61 and 62: op werving over de grens opnieuw ve
Page 63 and 64: zaak Kraus heeft het Hof bepaald da
Page 65 and 66: Sinds de tachtiger jaren wordt het
Page 67 and 68: voor de betrokkenheid van verdachte
Page 69 and 70: 'Hé!' riep Knor, 'wat ben je aan h
Page 71 and 72: STRAFPROCESRECHT, BESTUURSPROCESREC

(2003) nummer 3 mei/juni - Nemesis

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?