Download werkstuk - KNAW Onderwijsprijs

op te schieten, zonder dat hij/zij een bepaalde deadline te horen krijgt. Tijdens het uitvoeren
van de test kan de kandidaat dingen te horen krijgen als: ‘schiet op’, ‘dit moet sneller’, of ‘doe
deze taak zo goed, maar ook zo snel mogelijk’.
De hoogte van de tijdsdruk heeft natuurlijk ook grote invloed op de snelheid en accuratesse.
Het geven van te veel tijd geeft geen tijdsdruk, maar wanneer de kandidaat zo weinig tijd krijgt
dat het succesvol uitvoeren van de taak onmogelijk is, zorgt dit voor demotivatie. Voor het
meten van de effecten van tijdsdruk is het dus zaak een sterkte van de druk te vinden die de
kandidaat tot het einde van de taak in spanning houdt of hij/zij de taak wel of niet af krijgt. Pas
dan ervaart de kandidaat werkelijk tijdsdruk.
Al gevonden effecten van tijdsdruk: gebieden
Eerder uitgevoerd onderzoek over het effect van tijdsdruk toont aan dat door tijdsdruk
gemiddeld genomen de accuratesse verslechtert op meerdere cognitieve velden. Op de
gebieden: oordeel en besluitvorming, visueel vermogen, waakzaamheid en
aandachtsprocessen, strategieën voor het terugroepen van geheugen (Campbell & Austin,
2002), het maken van concessies en integratieve overeenkomsten en het vermogen van de
mens zichzelf correct te beoordelen, zijn deze negatieve gevolgen van tijdsdruk al gevonden.
Wel is er een verschil in het effect van tijdsdruk tussen deze verschillende gebieden. Dit blijkt
uit een meta-­‐analyse van Driskell, Mullen, Johnson, Hughes, en Batchelor (1992) over de
effecten van tijdsdruk. De accuratesse werd het meest negatief beïnvloed op de gebieden van
symbolen herkennen, waakzaamheid en reactievermogen. Reactievermogen, symbolen
herkennen en andere cognitieve taken beleefden juist een toename in snelheid door de
tijdsdruk.
Het gebied waarop ik mijn onderzoek toespits is rekenvaardigheid. Hierin is voor zover ik weet
nog geen onderzoek gedaan naar tijdsdruk, dus het kan alle kanten op.
Al gevonden effecten van tijdsdruk: effecten
De literatuur laat dus zien dat tijdsdruk de prestatie beïnvloedt. Hieronder vallen snelheid en
accuratesse.
De Driskell e.a. onthulden dat tijdsdruk over het algemeen een positief effect heeft op de
snelheid en een negatief effect heeft op de accuratesse (hoewel in mindere mate). Dit is over
het algemeen, dus zonder een onderscheid tussen de typen manipulatie. De richting en sterkte
van dit effect hangt namelijk af van het type manipulatie. Continue manipulatie zorgt voor een
sterke afname van de accuratesse maar ook een sterke toename van snelheid. Categorische
manipulatie daarentegen, zorgt voor een redelijke toename van de snelheid en verbetert ook
de accuratesse lichtelijk. Doordat de effecten bij continue manipulatie sterker zijn, overheersen
4