2003/001

1e graad 31
AV Biologie 1 lestijd 1e jaar en 1 lestijd 2e jaar en wetenschappelijk werk Biologie 1 lestijd 2e jaar
U
U
U
U
U
U
U
Specifieke doelstellingen:
de leerlingen
als functionele huid- en/of beenstructuren
illustreren
kunnen het verband leggen tussen de
bouw van veren en hun functies
kunnen met voorbeelden de betekenis van
de kleur van het verenkleed illustreren
kunnen het verband leggen tussen de
bouw van de reptielenhuid en haar functies
kunnen het verband leggen tussen de
bouw van de amfibieënhuid en haar functies
kunnen het verband leggen tussen de
bouw van de vissenhuid en haar functies
kunnen een vergelijkend overzicht geven
van de verbanden tussen bouw en functie
van de huid bij de verschillende klassen
der gewervelde dieren
kunnen de betekenis uitleggen van een
uitwendig en een inwendig skelet.
Leerinhouden Pedagogisch didactische wenken
4. Structuur-functierelaties i.v.m. de huid
bij vogels
5. Structuur-functierelaties i.v.m. de huid
bij reptielen
6. Structuur-functierelaties i.v.m. de huid
bij amfibieën
7. Structuur-functierelaties i.v.m. de huid
bij vissen
8. Vergelijking van de structuur-functierelaties
i.v.m. de huid bij de
verschillende klassen der gewervelde
dieren
STRUCTUUR-FUNCTIERELATIES
i.v.m. STEUN EN BEWEGING,
VOEDING EN HUID
1. De betekenis van een uitwendig en
van een inwendig skelet
zoogdieren. Ook hier vormen dia’s, films of afbeeldingen een noodoplossing. Er
wordt gewezen op de functie van de besproken structuren.
4.1 De verschillende soorten veren (slag- en stuurpen, dek- en donsveer) en hun
functie worden bestudeerd. Baardjes en haakjes worden best waargenomen met
de stereoloep of met de zwakke vergroting van de microscoop. De inplantingsplaatsen
van de verschillende veertypes zijn waarneembaar op een opgezette vogel.
4.2 Veldwaarnemingen, dia's, films en afbeeldingen moeten toelaten de betekenis
van schutkleuren vast te stellen. Er wordt ook gewezen op winter- en zomerkleed,
op prachtkleed en op seksueel dimorfisme.
5. De structuur-functierelaties van de reptielenhuid worden, voor de verschillende
orden, best bestudeerd tijdens een bezoek aan een dierentuin. Het gebruik van
macropreparaten, dia's, films en afbeeldingen vormt een alternatief. Alleszins moet
het verband worden gelegd tussen de bouw van de huid en het milieu. Ook wordt
gewezen op de beschermende rol van hoornschubben, schilden en beenplaten.
6. Voor de behandeling van de amfibieënhuid gelden dezelfde wenken als voor de
reptielen. Hier echter zullen de relaties tussen water, de aanwezigheid van de
dunne hoornlaag met slijmlaag en de huidademhaling speciale aandacht krijgen. Er
kan ook worden gewezen op het voorkomen van wratten bij padden.
7. Bij goudvissen, haringen, forellen, makrelen, e.d.m. kunnen schubben, slijmlaag
en zijdestreep goed waargenomen worden. De aanpassingen van de huid aan
water komen hierbij tot uiting. Bovendien zijn een donkere rug- en heldere buikzijde,
de eventuele aanwezigheid van dwarse strepen of het vlekkenpatroon van
bepaalde platvissen duidelijke voorbeelden van schutkleuren. Vaak vertonen aquariumvissen
ook een opvallend geslachtsdimorfisme. Het gebruik van film, dia's en
afbeeldingen kan deze les verder illustreren.
8. Als syntheseles worden de huidstructuren van de verschillende klassen der
gewervelde dieren overzichtelijk weergegeven.
Aantal lestijden: 3
1. Het onderscheid en de betekenis zijn gemakkelijk aan te tonen a.d.h.v. het inwendig
geraamte van gewervelde dieren uit de schoolverzameling en aan de hand
van het uitwendig skelet van koralen, weekdieren en geleedpotigen.