2003/001

More documents

Recommendations

Info

1e graad 33 AV Biologie 1 lestijd 1e jaar en 1 lestijd 2e jaar en wetenschappelijk werk Biologie 1 lestijd 2e jaar 5.2 Specifieke doelstellingen, leerinhouden en pedagogisch-didactische wenken 2 de jaar B15 B15 U B18 U U Specifieke doelstellingen: de leerlingen kunnen de delen van een meeldraad en een stamper benoemen en aanduiden kunnen de functie beschrijven in relatie met de voortplanting. kunnen de begrippen bestuiving, kruisbestuiving, buurbestuiving en zelfbestuiving verklaren. kunnen manieren waarop het stuifmeel overgebracht wordt op de stempel beschrijven. kunnen aanpassingen van insectenbloeiers toelichten. aan de bestuiving kunnen aanpassingen van windbloeiers aan de bestuiving toelichten. Leerinhouden 2 de jaar Pedagogisch didactische wenken A. Natuurobservatie 1. Voortplanting van de zaadplant 1.1 Bouw en functie van een meeldraad en een stamper delen en functies van meeldraad en stamper 1.2 Bestuiving Bestuiving, kruisbestuiving, buurbestuiving en zelfbestuiving Bestuiving door: wind, insecten, water, mens Aanpassingen van insectenbloeiers aan bestuiving. Aanpassingen van windbloeiers aan bestuiving. Aantal lestijden: 3 Men herhaalt de delen van de bloem. Er wordt nu dieper ingegaan op de bouw van een meeldraad: in een rijpe helmknop zijn er helmhokjes waarin zich stuifmeelkorrels bevinden. In elke stuifmeelkorrel komt een mannelijke voortplantingscel voor. Men verduidelijkt het begrip helmhokje d.m.v. een macromodel, van een dia of van een afbeelding. Ook de aanwezigheid van een of meer zaadbeginsels in een vruchtbeginsel wordt aan de hand van een macromodel, van een dia of van een afbeelding geïllustreerd. Men kan een doorsnede van een voldoende groot vruchtbeginsel met de (stereo)loep laten observeren. In alcohol bewaarde stampers van tulpen zijn daarvoor heel geschikt. Er wordt gewezen op de aanwezigheid van een vrouwelijke voortplantingscel in het zaadbeginsel. De aandacht wordt gevestigd op het vaak onregelmatig oppervlak van stempels en stuifmeelkorrels. Stempels van o.a. Begonia, Pelargonium, Fuchsia, Oost-Indische kers of tulp zijn geschikt materiaal; het oppervlak van stuifmeelkorrels kan op dia's van micropreparaten of op afbeeldingen waargenomen worden. De begrippen bestuiving, kruis-, buur- en zelfbestuiving worden verduidelijkt met behulp van schematische voorstellingen of van een film. De bestuiving door de wind en door insecten wordt benadrukt en eventueel aangevuld met de bestuiving door water (bijvoorbeeld bij het hoornblad) en door de mens. Men zorgt voor geschikt illustratiemateriaal. De aanwezigheid van een opvallend gekleurde kroon, van kleverig of stekelig stuifmeel, van nectarklieren, van een nectarmerk en van een bloemgeur wordt op levend materiaal bestudeerd. Ook de relatie tussen de bloembouw en de bestuiving door bepaalde insecten kan behandeld worden (bijvoorbeeld witte dovenetel en hommel). Men wijst op de onopvallende, geurloze bloemen zonder nectar, op de vrijhangende meeldraden, op de grote hoeveelheid licht stuifmeel en op de grote, vaak veervormige stempels. Brandnetel, grassen, grove den en hazelaar laten toe deze aanpassingen te illustreren
1e graad 34 AV Biologie 1 lestijd 1e jaar en 1 lestijd 2e jaar en wetenschappelijk werk Biologie 1 lestijd 2e jaar B15 U B15 B 15 U B23 B19 B13 B21 B23 Specifieke doelstellingen: de leerlingen kunnen verklaren. het begrip bevruchting kunnen verschijnselen die de bevruchting voorafgaan verwoorden. kunnen de wijze waarop een zaad ontstaat verwoorden. kunnen de wijze waarop een vrucht ontstaat verwoorden. kunnen enkele manieren waarop zaadplanten zich ongeslachtelijk vermenigvuldigen toelichten. kunnen in een biotoop gerichte waarnemingen verrichten kunnen voorbeelden geven waaruit blijkt dat de mens natuur en milieu beïnvloedt en dat hierdoor het biologisch evenwicht kan gewijzigd worden; kunnen met behulp van determineertabellen van planten, dieren en zwammen uit de bestudeerde levensgemeenschap inventariseren. Leerinhouden 2 de jaar Pedagogisch didactische wenken 1.3 Bevruchting Bevruchting. Ontstaan van een stuifmeelbuis. 1.4 Zaad- en vruchtvorming Bevruchte eicel → miniatuurplantje Zaadbeginsel → zaad Vruchtbeginsel → vrucht 1.5 Ongeslachtelijke vermenigvuldiging Op natuurlijke wijze: bol,stengelknol,wortelknol,wortelstok,uitlo pers,broedknoppen. Op kunstmatige wijze: stekken,afleggen,enten 2. Studie van een biotoop naar keuze Bij de uitwerking van dit hoofdstuk moet minstens één halvedag-excursie (of een equivalent) gedaan worden 2.1 Inventariseren van planten, dieren en zwammen uit de bestudeerde levensgemeenschap Het begrip bevruchting wordt omschreven als het versmelten van de kern van een mannelijke met die van een vrouwelijke voortplantingscel. Uit de stuifmeelkorrel groeit, onder invloed van het zoete stempelvocht, een stuifmeelbuis doorheen de stijl naar een zaadbeginsel. Op de stempel van wilgenroosje kan men kiemende pollen laten waarnemen. Het proces kan ook verduidelijkt worden met film, met afbeeldingen en schematische voorstellingen. Uit de bevruchte eicel ontwikkelt zich een miniatuurplantje, de kiem. Uit de rest van het zaadbeginsel ontstaan de overige delen van het zaad, o.a. het reservevoedsel. Gelijktijdig met de zaadvorming groeit het vruchtbeginsel uit tot een vrucht. De overgang van vruchtbeginsel naar rijpe vrucht kan goed waargenomen worden bij planten met een bloemtros (wilgenroosje, zandkool, koolzaad) en bij het vlasbekje. Hoe de jonge vrucht uitgroeit tot een rijpe vrucht is duidelijk waar te nemen o.a. bij de erwt, de Oost-Indische kers en de mergpompoen (courgette). Bollen (tulp, ui), stengelknollen (aardappel, krokus), wortelknollen (speenkruid, dahlia), wortelstokken (dovenetel, akkerpaardenstaart), uitlopers (hondsdraf, aardbei) en broedknoppen (Kalanchoe daigremontiana) zijn voorbeelden van organen die een rol spelen bij de ongeslachtelijke vermenigvuldiging van planten. De observatie gebeurt bij voorkeur op vers materiaal. 2 lestijden verwerking gecombineerd met halve dag excursie zie verder hoofdstuk 4.3.4 studie van een biotoop Wanneer de gelegenheid zich voordoet wijst men op mogelijke bedreigingen voor het biotoop. In elk geval benadrukt men dat planten, dieren en zwammen zo weinig mogelijk zullen beschadigd worden. Het spreekt vanzelf dat de verzamelde dieren, na onderzoek, teruggeplaatst worden in hun milieu Het inventariseren van organismen kan gebeuren op toevallig gekozen plaatsen of langs een transectlijn. Afhankelijk van het terrein kan zowel het gebruik van de kwadraatmethode als van de priemraamtechniek toegepast worden. Bij het determineren steunt men in de eerste plaats op de parate kennis van de
Page 1 and 2: Onderwijsvorm: A-stroom Graad: eers
Page 3 and 4: 1e graad 2 AV Biologie 1 lestijd 1e
Page 11 and 12: 1e graad 10 AV Biologie 1 lestijd 1
Page 33: 1e graad 32 AV Biologie 1 lestijd 1
Page 75: 1e graad 74 AV Biologie 1 lestijd 1

2003/001

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?