2003/001

More documents

Recommendations

Info

1e graad 41 AV Biologie 1 lestijd 1e jaar en 1 lestijd 2e jaar en wetenschappelijk werk Biologie 1 lestijd 2e jaar B10 B20 B21 VG2 VG2 VG2 B8 B8 B8 Specifieke doelstellingen: de leerlingen zijn attent op een kwalitatief en kwantitatief gezonde voeding en op een goede hygiëne van het spijsverteringsstelsel. kunnen hun eigen voedingsgewoonten evalueren en eventueel bijsturen. kunnen voorbeelden geven van toepassingen van hun biologische kennis in het dagelijks leven. kunnen het belang van de stofwisseling beschrijven voor de instandhouding van het menselijk lichaam kunnen verduidelijken dat het opnemen, het transport en de verwerking van voedingsstoffen en zuurstofgas een belangrijke rol spelen; kunnen de noodzaak van de ademhaling toelichten. voor de stofwisseling B21 kunnen de verschillen in samenstelling van in- en uitgeademde lucht geven en verklaren. Leerinhouden 2 de jaar Pedagogisch didactische wenken 1.6 Gezonde voeding en gezondheidszorg voor de spijsvertering 2. Ademhaling 2.1 Ademen als noodzakelijke levensfunctie stofwisseling energieproductie 2.2 Samenstelling van de ademlucht speekselklieren, de maag, de alvleesklier en de dunne darm) en op de rol van de lever bij het verteringsproces. Er wordt gewezen op de darmperistaltiek, op het opnemen van nutriënten in de dunne darm en op het opslorpen van water in de dikke darm. Er wordt aandacht besteed aan de relatie tussen de oppervlaktevergroting door darmplooien en -vlokken in de dunne darm en de resorptie (geïllustreerd door middel van een dia, van een micropreparaat of door een eenvoudig model). Bij de behandeling van de gezondheidszorg voor de spijsvertering wordt zeker gewezen op het belang van een evenwichtige voeding (voedingspiramide). Daarnaast kan men aandacht besteden aan de nadelige gevolgen van overmatig zout-, suiker-, vet- en alcoholgebruik. Ook oorzaken, gevolgen en preventieve maatregelen i.v.m. aandoeningen zoals maagzweer, cariës, diarree en verstopping kunnen ter sprake komen. De in behandelde onderwerpen kunnen bij de leerlingen leiden tot inzicht in eigen, verkeerde voedingsgewoonten en tot bijsturing ervan. Aantal lestijden: 3 Vermits de ademhaling onbewust gebeurt, merken we ze enkel na een flinke lichamelijke inspanning en in ademnood (bijvoorbeeld na het inhouden van de adem). Men benadrukt dat het daarbij gaat om een gebrek aan zuurstofgas, nodig voor het onderhouden van het verbrandingsproces. Proefondervindelijk (pyrogallol, kaarsproef) kan worden aangetoond dat ingeademde lucht 1/5 zuurstofgas bevat. Met kalk- of barietwater demonstreert men dat uitgeademde lucht meer koolstofdioxide bevat dan ingeademde. Door uit te ademen op een spiegeltje of d.m.v. kobaltchloridepapier illustreert men de aanwezigheid van waterdamp. Precieze gegevens i.v.m. de procentuele samenstelling van in- en uitgeademde lucht worden in de literatuur opgezocht. De analogie tussen ademhalings- en verbrandingsverschijnselen kan verduidelijkt worden d.m.v. een brandende kaars
1e graad 42 AV Biologie 1 lestijd 1e jaar en 1 lestijd 2e jaar en wetenschappelijk werk Biologie 1 lestijd 2e jaar B9 B9 Specifieke doelstellingen: de leerlingen kunnen de delen van het ademhalingstelsel aanduiden benoemen en kunnen de functie van het ademhalingsstelsel omschrijven. U kunnen verschijnselen die zich voordoen bij de adembewegingen beschrijven. U U B11 B20 VG4 VG5 VG10 B8 kunnen verschijnselen die zich voordoen bij de gaswisseling in de longen verwoorden . kunnen verschijnselen die zich voordoen bij de gaswisseling in de weefsels verwoorden kunnen voorbeelden geven van de belangrijkste risico’s en gevaren voor de ademhalingswegen.. kunnen voorbeelden geven van toepassingen van hun biologische kennis in het dagelijks leven. hebben aandacht voor gezondheidsaspecten van de ademhaling. kunnen het belang van de stofwisseling Leerinhouden 2 de jaar Pedagogisch didactische wenken 2.3 Bouw en functie van het ademhalingsstelsel De mond-, neus- en keelholte, de strotklep, de luchtpijp, de luchtpijptakken of bronchiën, de longtakken, de longtakjes, de longtrechtertjes en de longblaasjes met de longhaarvaten worden als delen van het ademhalingsstelsel besproken en op een schema aangeduid. Het longvlies, de grote elasticiteit van het longweefsel, de kraakbeenringen, de steeds verder gaande vertakkingen van de luchtpijp en van de bloedvaten kunnen waargenomen worden tijdens de dissectie van een schapen- of van een varkenslong. 2.4 Adembewegingen De beweging van de ribben d.m.v. tussenribspieren en de daaruit voortvloeiende volumeveranderingen van de borstkas kunnen geïllustreerd worden met een model; ook de werking van het middenrif kan men op die manier verduidelijken. Er wordt gewezen op de rol van het longvlies, het borstvlies en het pleuravocht. Belangrijk is te beklemtonen dat de longen als gevolg van de adembewegingen passief ventileren. Door de ademfrequentie in rust te vergelijken met deze na een lichamelijke inspanning kan de relatie tussen het ademhalen, de verbranding, de energieproductie en de mogelijkheid tot het leveren van arbeid worden behandeld 2.5 Gaswisseling diffusie − in de longen − in de weefsels 2.6 Gezondheidszorg voor de ademhaling 3. Bloed, bloedvaten en bloedsomloop 3.1 Samenstelling en functies van het bloed Vergelijking van de samenstelling van de in- en uitgeademde lucht laat toe te besluiten dat er in de longen gaswisseling plaatsgrijpt. Uit de wanddikte van de verschillende delen volgt dat dit gebeurt in de longblaasjes. Een schema kan de diffusie van zuurstofgas en van koolstofdioxide doorheen de wanden van de longblaasjes en van de haarvaten verduidelijken. Het belang van het grote totale oppervlak van de longblaasjes wordt zeker benadrukt. De gaswisseling in de weefsels wordt vergeleken met deze in de longblaasjes Men wijst op het belang van bewegingsrecreatie, van zuivere lucht, op het vermijden van een plotse afkoeling na fysieke inspanning en op het nut van luchtbevochtiging. Ook het verzorgen van zelfs kleine infecties van de ademhalingswegen (verkoudheid, keelpijn) om complicaties (bronchitis, longontsteking, pleuritis) te voorkomen, wordt besproken. In ieder geval zal men voldoende aandacht besteden aan de nadelige gevolgen van roken. Vergelijking van longweefsel van een roker en van een niet-roker, bijvoorbeeld op dia, laat toe te besluiten dat de afgezette teerproducten de gaswisseling in de longen sterk hinderen. Cijfergegevens tonen aan dat rokers een groter risico lopen op kanker (www.kanker.be) en op hart- en vaatziekten. Ook de eerste hulp die men verleent aan iemand in ademnood kan behandeld worden. Via het Rode Kruis kan men daarover nuttige informatie krijgen. Aantal lestijden: 4
Page 1 and 2: Onderwijsvorm: A-stroom Graad: eers
Page 3 and 4: 1e graad 2 AV Biologie 1 lestijd 1e
Page 11 and 12: 1e graad 10 AV Biologie 1 lestijd 1
Page 41: 1e graad 40 AV Biologie 1 lestijd 1
Page 75: 1e graad 74 AV Biologie 1 lestijd 1

2003/001

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?