2003/001

1e graad 47
AV Biologie 1 lestijd 1e jaar en 1 lestijd 2e jaar en wetenschappelijk werk Biologie 1 lestijd 2e jaar
U
U
VG10
U
U
Specifieke doelstellingen:
de leerlingen
kunnen de begrippen longinhoud, normale
ademlucht, reservelucht, extra lucht, restlucht,
vitale capaciteit verklaren.
kunnen een verantwoorde reanimatietechniek
ingeval van hartstilstand toepassen.
en/of
kunnen verschillen tussen rode en witte
bloedcellen opsporen.
kunnen enkele stoffen in het bloedplasma
opsporen.
Leerinhouden 2 de jaar Pedagogisch didactische wenken
2. Longinhoud: normale ademlucht,
reservelucht, extra lucht, restlucht, vitale
capaciteit
BLOED, BLOEDVATEN EN
BLOEDSOMLOOP - OPTIONEEL
PAKKET
1. Reanimatietechnieken
en/of
2. Practicum i.v.m. bloed
van de levensfuncties ingeval van ademstilstand. Ook de relatie tussen de ademhaling
en de bloedsomloop wordt herhaald en in verband gebracht met de aangeleerde
technieken.
Met een spirometer wordt het volume van normale ademlucht, van de reservelucht
en van de vitale capaciteit bepaald. Hieruit berekent men het volume extra lucht;
het volume restlucht wordt meegedeeld. De relaties tussen deze volumes
onderling en het verband met de totale longinhoud worden in een schema
verduidelijkt.
Aantal lestijden: 2
Vermits een hart- en/of ademhalingsstilstand al na 3 minuten blijvende hersenletsels
tot gevolg heeft, is een snel herstel van de hart- en ademhalingsfuncties, de
zogenoemde cardiopulmonaire resuscitatie (CPR), erg belangrijk.
Door het Rode Kruis worden regelmatig CPR-lesgevers opgeleid; ook leerkrachten
komen hiervoor in aanmerking. De cursus beslaat slechts twee halve dagen. De
lesgevers kunnen geschikt didactisch materiaal (oefenpop, model van het hoofd
om hyperstrekking te demonstreren, flap-overs met afbeeldingen, poster met
CPR-actieplan) ontlenen bij de plaatselijke Rode Kruis-afdeling.
Op verzoek worden de juiste CPR-technieken ook door bevoegde Rode Kruis-lesgevers
op school aangeleerd. Het volstaat een aanvraag te richten tot de plaatselijke
afdeling.
In het kader van de CPR-lessen beklemtoont men de noodzaak van hartmassage
voor het onderhouden van de levensfuncties ingeval van hartstilstand. Men herhaalt
de relaties tussen de bloedsomloop en de ademhaling en brengt deze in
verband met de aangeleerde technieken.
Met bloed van een slachtdier kan men een uitstrijkpreparaat maken waarin rode
bloedcellen kunnen waargenomen worden.
Witte bloedcellen zijn duidelijk zichtbaar na kleuring, bijvoorbeeld met methyleenblauwoplossing
(0,1 % in water) of met TURK's oplossing, gebruiksklaar te verkrijgen
in de handel. Men vestigt de aandacht op vorm- en grootteverschillen en wijst
erop dat alleen witte bloedcellen een kern bezitten.
Eventueel kunnen de verschillende celtypes ook aan de hand van een handelspreparaat
worden bestudeerd.
Proefondervindelijk kan men o.a. mineralen (bijvoorbeeld vlamtest voor natrium en
kalium) en afbraakproducten (bijvoorbeeld ureum) in bloedplasma aantonen. Er
wordt aandacht besteed aan de betekenis van de aangetoonde stoffen voor het