2003/001

1e graad 45
AV Biologie 1 lestijd 1e jaar en 1 lestijd 2e jaar en wetenschappelijk werk Biologie 1 lestijd 2e jaar
VG4
VG5
B8
B9
B9
B9
B20
B8 B9
Specifieke doelstellingen:
de leerlingen
gezond bloedvatenstelsel.
kunnen het belang van de stofwisseling
voor de instandhouding van het
menselijk lichaam beschrijven
kunnen verduidelijken dat het
opnemen, het transport en de
verwerking van voedingsstoffen en van
zuurstofgas hierbij een belangrijke rol
spelen
kunnen de bouw van een uitscheidingsstelsel
bij de mens toelichten
kunnen de werking van een uitscheidingsstelsel
bij de mens omschrijven
kunnen voorbeelden geven van
toepassingen van hun biologische
kennis in het dagelijks leven
kunnen de betekenis van de
uitscheiding toelichten.
B20 zijn gericht op gezondheidszorg in
verband met uitscheiding
B9
kunnen samenhang tussen het
spijsverteringsstelsel, het ademhalingsstelsel,
het bloed, de bloedsomloop
en het uitscheidingstelsel bij de
mens toelichten en bespreken.
Leerinhouden 2 de jaar Pedagogisch didactische wenken
4. Uitscheiding
4.1 Uitscheiding, een noodzakelijke
levensfunctie
Één voorbeeld te kiezen uit
Uitscheiding via het nierstelsel
Uitscheiding via de longen
Uitscheiding via de huid
Aantal lestijden: 1
Door middel van een leergesprek kan men de noodzaak van de verwijdering van
afvalstoffen, ontstaan door verbrandings- en afbraakprocessen, laten inzien. De
uitscheiding van koolstofdioxide, waterdamp en ureum komen zeker aan bod.
Men behandelt bij voorkeur de ligging en de macroscopische bouw van het
nierstelsel. De nier kan men beschrijven met behulp van een varkensnier, een
model en/of aangepaste schematische voorstellingen.
Uit vergelijking van cijfergegevens over de samenstelling van bloedplasma en
urine kan de werking van de nier worden afgeleid. De microscopische bouw en de
filtrerende werking van de nierlichaampjes worden met modellen en/of
afbeeldingen eenvoudig voorgesteld.
De uitscheiding van waterdamp en van koolstofdioxide door de longen kan kort
worden herhaald.
Op een geschikt leermiddel situeert men de zweetklieren. Hun betekenis voor de
uitscheiding kan nader worden toegelicht.
4.2 Gezondheidszorg Bij de behandeling van de gezondheidszorg voor het nierstelsel komen de
noodzaak van voldoende vochtopneming en onoordeelkundig gebruik van
geneesmiddelen zeker ter sprake.
5. Onderlinge samenhang
Functionele samenhang tussen
spijsverteringsstelsel,
ademhalingsstelsel, uitscheidingsstelsel,
bloedsomloop
bloed en
Eventueel te integreren in de vorige hoofdstukken. Als synthese kan hiervoor
bijkomend 1 lestijd worden uitgetrokken.
Klassikaal kan men een schema opbouwen waarin de relaties tussen het leveren
van arbeid, het verbruiken van energie en de noodzaak van het opnemen en het
verteren van voedsel in het spijsverteringsstelsel weergegeven worden. Men benadrukt
dat het vrijmaken van energie gebeurt door de verbranding van de
voedende bestanddelen in de cellen. Uit deze gegevens worden de rol van het
ademhalingsstelsel en de transportfunctie van het bloed afgeleid. De noodzaak
van een uitscheidingsstelsel volgt uit de productie van afvalstoffen tijdens de
verbranding.