Betekent winstrecht ook recht op winst? - Stibbe

B. Bier
In de praktijk bevatten echter bijna alle statuten een bepaling die
afwijkt van de voor de NV (BV*) geldende wettelijke hoofdregel. Afgezien
van de niet veel voorkomende bepaling dat ook anderen dan aandeel
houders van de beschikbare winst genieten, zoals houders van oprichtersbewijzen
of winstbewijzen, bepalen de meeste statuten dat de algemene
vergadering de mogelijkheid heeft om over de winst te beschikken.
Het beschikken over de winst betekent in dit verband een keuze
tussen, of combinatie van uitkering van winst of reservering van winst.
Daarnaast treffen we vaak, zeker bij beursgenoteerde vennootschap
pen, de statutaire bepaling aan dat het bestuur of de raad van commissa
rissen, voorafgaand aan de besluitvorming van de algemene vergadering
om over de winst te beschikken, de bevoegdheid heeft te besluiten om (een
gedeelte van) de winst te reserveren. Maakt dit orgaan van deze bevoegd
heid gebruik en besluit het tot reservering, dan wordt hiermee de aan de
algemene vergadering ter beschikking staande winst verminderd met het
bedrag dat gereserveerd wordt door het daartoe bevoegde orgaan. Over het
restant van de winst dient, voorzover de statuten bepalen dat de winst ter
beschikking van de algemene vergadering staat, nog een besluit genomen te
worden. Zolang niet tot uitkering wordt besloten is het dividend niet
opeisbaar. Bevatten de statuten slechts de bepaling die inhoudt dat bijvoor
beeld het bestuur de bevoegdheid heeft om te besluiten een gedeelte van
de winst te reserveren, maar bepalen de statuten niet dat het restant ter
beschikking van de algemene vergadering staat, dan geldt m.i. weer de
hoofdregel en is het restant met het vaststellen van de jaarrekening meteen
voor de aandeelhouders opeisbaar.’°
De wettelijke hoofdregel voor de Flex BV luidt dat de algemene
vergadering bevoegd is tot bestemming van de winst en tot vaststelling
van uitkeringen. De statuten kunnen die bevoegdheid beperken of toe
kennen aan een ander orgaan. Een besluit tot uitkering heeft pas gevolg —
en het uit te keren bedrag per aandeel wordt voor de aandeelhouder pas
opeisbaar- nadat het bestuur aan de uitkering zijn goedkeuring heeft
verleend. Op deze rol van het bestuur bij uitkeringen kom ik later terug.
Gezien de bewoordingen van art. 216 leden 1 en 2 Flex BV, zou men zich
kunnen afvragen of het nog wel mogelijk is om, zoals het huidige
art. 2:216 lid 1 BW stelt, in de statuten te bepalen dat de winst de
aandeelhouders ten goede komt, zonder dat daarover dus nog een besluit
moet worden genomen. Volgens de memorie van toelichting” is een
dergelijke statutaire bepaling mogelijk. Ik meen echter dat ook in dat geval
10 Zie voor verdere onderbouwing van dit standpunt Bier 2003, § 3.1.
11 Kamerstukken II 2006/07, 31 058, nr. 3 (“MvT”).
168