Nummer 3/2006 (.pdf) - FOD Sociale Zekerheid

BELGISCH TIJDSCHRIFT VOOR SOCIALE ZEKERHEID - 3e TRIMESTER 2006in opleiding, in termen van hogere lonen en betere banen (OESO, 2004). Competentiesevolueren snel ten gevolge van de snel veranderende informatie- encommunicatietechnologie. De vraag naar voortdurende vorming neemt gestaag toeen er worden competenties op verschillende domeinen – kennis, taal, socialevaardigheden (communicatie, teamwork,...) – gevraagd. In de kennismaatschappijkampen laaggeschoolden met een groter armoederisico (Marx, 2005).Een tweede evolutie is de toename van de levensverwachting. Mensen leven langeren het menselijk kapitaal dient gedurende een langere periode te worden behouden.Hoewel opleidingen op de werkvloer altijd al belangrijk waren, lag de klemtoon inhet verleden eerder op de oorspronkelijke opleiding. Ten gevolge van de processenvan deïndustrialisering, de economische globalisering en de snel veranderende technologie,verouderen competenties snel. België scoort echter bijzonder zwak op hetvlak van voortdurende vorming: slechts ongeveer 6% volwassenen (tussen 25 en 64jaar) volgt een opleiding en amper 1,9% van de totale loonkosten wordt aan opleidinguitgegeven (Nationaal Actieplan Tewerkstelling, 2004; cijfers over volwassenenopleidingengebaseerd op de Arbeidskrachtenenquête).In een kennismaatschappij vereist het scholingsrisico een vernieuwde beleidsaanpakmet het oog op een verdere democratisering van initiële maar thans ook vanvoortdurende vorming.1.3. HET ZORG- EN SCHOLINGSRISICO IN EEN GLOBALE ECONOMIEUitdagingen aangaande zorg en scholing moeten ook worden gezien in het kadervan ruimere ontwikkelingen, zoals de concurrentie-economie, de globalisering ende flexibilisering van de arbeidsmarkt. Deze economische ontwikkelingen hebbengeleid tot welvaart en enorme kansen, maar tegelijkertijd verhogen ze de snelheiden de stress van het leven (Karesek, 1990). De werkkwaliteit en de levenskwaliteitin het algemeen krijgen in België en in andere landen meer aandacht van wetenschappersen politici. Ze worden bestudeerd als een fundamentele dimensie van hetEuropees sociaal model. Hoe dan ook houdt de concurrentie-economie een gevaarin voor kortetermijndenken en een risico op kwaliteitsverlaging. Hoeveelheid ensnelheid zijn het centrale mechanisme geworden van het concurrentiemodel.Investeringen in zorg en vorming zijn investeringen in levenskwaliteit en vereisenlangetermijndenken.Vooral het debat over ‘actief ouder worden’ heeft de mensen gevoeliger gemaaktvoor de gevaren van een ondoordacht concurrentiemodel. Werkgevers halen slechtsweinig kortetermijnvoordelen uit de investering in oudere werknemers, vooral wanneerbrugpensioenstelsels voorhanden zijn die de werkgevers de kans geven omoudere werknemers uit de beroepsbevolking te stoten. Werknemers verliezen eendeel van hun fysieke en mentale vermogen als ze ouder worden. Aan de andere kantbeschikken zij vaak over een zeer rijke ervaring. Er wordt op gewezen dat demotie370